Dit is een overzicht van de begrippen en personen uit de hoorcolleges van Filosofie voor Psychologen. Op het einde worden er ook nog de conclusies uit elk hoorcollege besproken. Het document bevat de hoorcolleges die tot nu toe besproken zijn voor de midterm, namelijk HC 1 t/m 6.
Hoorcollege 1: Problematiek rondom bewustzijn Deel 1
Begrippen:
Materialisme De filosofie die de werkelijkheid uiteindelijk
(Neemt de geest en de wetenschap serieus) herleidt tot materie (ook emoties en andere
processen in het menselijk brein).
Idealisme Aan uiterlijke objecten wordt geen
(Neemt de wetenschap niet serieus, maar de zelfstandigheid toegeschreven. Alleen wat in
geest wel) de geest is, heeft werkelijkheidswaarde.
Dualisme Heeft als uitgangspunt dat mentale
(Neemt de wetenschap niet serieus, maar de verschijnselen in bepaalde opzichten
geest wel) immaterieel zijn.
Cognitie Lijkt ergens over te gaan; bezit
intentionaliteit.
Fenomenaal bewustzijn Heeft een ‘what it is likeness’, ook wel
qualia; de kwalitatieve aspecten van een
ervaring.
What it is likeness, qualia De kwalitatieve aspecten van een ervaring.
Fenomenologie Hoe men iets ervaart.
Homicidal somnambulism Het plegen van een moord in je slaap
(bijvoorbeeld wanneer je aan het
slaapwandelen bent zoals in het voorbeeld
van Parks uit het hoorcollege).
Filosofische zombie Iemand die op alle mogelijke manieren op
jou lijkt en zich als jou gedraagt op één ding
na: hij heeft geen bewustzijn. Zombies
hebben geen qualia/what it is likeness, maar
doen dus wel precies hetzelfde als jij.
Epifenomenalisme Bewustzijn is een ‘boven’ fenomeen. Het
drijft als het ware op de wereld – maar het
doet niets.
Blindsight Hierbij hebben patiënten een beschadiging
in de striate schors en zijn effectief corticaal
blind. Ze zijn dus blind aan één helft van het
visuele veld. Als er echter een stimulus
binnen het scotoma (de blinde helft)
beweegt, lijken zij die toch op te kunnen
merken.
Evolutionaire jongere pad Er zijn twee manieren waarop stimuli
verwerkt worden. Via dit pad wordt stimuli
bewust verwerkt. Als je hier een laesie hebt,
valt het bewustzijn weg.
Evolutionaire oudere pad Dit pad verwerkt blijkbaar informatie zonder
dat ons daar bewust van zijn.
Superblindsight De echte filosofische zombie heeft geen
blindsight, maar superblindsight: hij doet het
, net zo goed als een ziende, maar ziet zelf
niks.
De wetenschappelijke methode Hierbij hanteren we vier belangrijke
methodologische uitgangspunten: het
naturalisme, de natuurlijke methode, de
neodarwinistische evolutietheorie en
inductie.
Naturalisme Het idee dat over mensen nadenken als
natuurlijk geëvolueerde wezens
consequenties heeft voor het beantwoorden
van traditioneel filosofische vragen (zoals
‘wie ben ik?’) – met name als het gaat om
kennis en wetenschap.
De natuurlijke methode Men moet een interdisciplinaire methode
gebruiken om inzicht te verwerven in
bewustzijn en om de problemen rondom dit
fenomeen op te lossen. Er moeten dus
meerdere disciplines gecombineerd worden.
Neodarwinistische evolutietheorie Als we stellen dat bewustzijn iets doet, dan
zal het een evolutionaire functie moeten
hebben met betrekking tot overleven of
reproductie. Als het dat niet heeft, moet het
daar een onschadelijk bijproduct van zijn.
Inductie Een manier van redeneren die dient als
bewijstechniek. Op grond van een aantal
specifieke waarnemingen komt men tot een
algemene regel.
Personen:
John Searle Probeerde een definitie op te stellen van
bewustzijn aan de hand van voorbeelden.
Zijn belangrijkste voorbeeld was het
verschil tussen slapen en wakker zijn.
Kenneth Parks Had homicidal somnabulism. De vraag die
hij oproept is: was Parks bewust? Als we dit
soort complexe handelingen zonder
bewustzijn kunnen uitvoeren, waarom
hebben we dan bewustzijn? Kunnen we niet
net zo goed zombies zijn?
Graham Young Is een beroemd geval met blindsight.
Larry Weiskrantz Beroemd blindsight-onderzoeker: “Als je
weet welk deel kapot is wanneer men geen
bewustzijn heeft, weet je dat dat deel daar
ook een rol bij speelt. Ook weet je dat een
ander deel onbewust de stimuli alsnog
verwerkt.”
Er zijn twee evolutionaire paden; het jonge
(bewuste) pad, en het oude (onbewuste) pad.
, Victor Lamme “De blindsight patiënt is min of meer een
filosofische zombie, maar is het niet echt
want hij heeft slechts in zijn rechter visuele
veld geen ervaring en zegt bovendien dat hij
geen bewustzijn heeft – iets wat een zombie
nooit zou doen.”
“De echte filosofische zombie heeft
superblindsight en heeft geen forced-choice
experiment nodig; hij ziet niets maar doet
het net zo goed als een ziende.”
Owen Flanagan Voorstander van de natuurlijke methode:
“Een interdisciplinaire methode is nodig om
inzicht te verwerven in bewustzijn. Met
twee of meer disciplines vergaar je kennis
die je met één discipline niet had kunnen
verwerven.”
Hoorcollege 2: Natural-born dualists
Begrippen:
Exotische overtuigingen Overtuigingen die tegen de wetenschap
ingaan.
Teleologische/theologische denkers Denken dat alles een doel heeft; doelgericht
denken.
Pareidolia Wanneer je patronen herkent in patronen die
(“Patternicity” volgens Shermer) niet door de normale dragers gedragen
wordt. Je hebt door dat het niet de echte
drager is. Denk maar aan een smiley: daar is
wel het patroon van een gezicht aanwezig,
maar er is geen echt persoon aanwezig.
Dit kan zowel visueel als auditief zijn; je
kan patronen zien, of je kan patronen horen.
Automatisch redeneren Het trekken van conclusies met betrekking
tot oorzakelijkheid is een automatisch
proces. Dat we dat soms verkeerd doen is
een (evolutionair) bijproduct van onze
capaciteit om dat heel vaak precies juist te
doen. In tegenstelling tot wat je mogelijk
zou verachten is zoiets niet maladaptief.
Type I error Een vals alarm (je herkent een patroon en
(een false positive) denkt dat hij niet door de normale drager
gedragen wordt, terwijl dat wel zo is).
Type II error Een miss (je herkent een patroon, maar
denkt dat het een patroon van de normale
drager is, terwijl dat niet zo is).
Better-safe-than-sorry mechanisme Liever geen risico nemen en daardoor een
type I fout maken.
Intentioneel redeneren We concluderen op basis van het gedrag van
iets of iemand dat er een intentie achter zat.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AnoukVroegindeweij1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
