Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis - de verlichting en democratische revoluties
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
samenvatting van H8 uit het Memo bovenbouw boek
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
H8 verlichting en revolutiesKENMERKENDE ASPECTEN:
Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijke bestuur op eigentijdse,
verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de
daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme
De democratische revoluties in wetstersel landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
BEGRIPPEN
Abolitionisme
ancien régime
cultuurrelativisme
deïsme
democratische revolutie
driehoekshandel
grondrechten
grondwet
natuurlijke rechten
plantage koloniën
publieke opinie
representatieve democratie
scheiding der machten
staatsburger
trans-Atlantische slavenhandel
verlicht absolutisme
Verlichting
volkssoevereiniteit
, 8.1 DE VERLICHTING
Voltaire (1694-1778) was een Franse schrijver die niet zomaar aannam wat de kerk vond, maar zelf
zocht naar bewijzen en hij onderbouwde zijn standpunten met logische redenering.
Sinds de wetenschappelijke revolutie was het vertrouwen in eigen ratio gegroeid. Geleerden
begrepen de wereld ook beter door logisch nadenken (rationalisme) en onderzoek via waarneming
(empirisme). Wetenschap werd zelfs een hobby.
Verlichting= periode waarin een kritische houding ontstond tegenover geloof en traditie en een
groot vertrouwen in de mogelijkheid de wereld rationeel te doorgronden.
Verlichte denkers hielden zich bezig met de relatie van God tot natuur, maar ook waren ze heel
kritisch over de samenleving en rol van de kerk. Ze vonden dat er te veel onderdrukking, armoede en
uitbuiting was in de samenleving.
Opvoeding en scholing vonden verlichte denkers belangrijk om de samenleving te verbeteren:
- opvoeding om kritische en verantwoordelijk burgers te maken
- onderwijs en onderzoek zodat er steeds meer kennis kwam
Sommige denkers hadden ook oog voor de duitstere kanten van de menselijke geest. Jean-Jacques
Rousseau (1712-1778) zag de ontwikkeling van de westerse beschaving eerder als een afwijking van
wat oorspronkelijk goed was geweest dan als een voorruitgang. Verlichte denkers debatteerde dan
ook veel over meningsverschillen.
Belangrijkste onderwerpen waar verlichte denkers het over hadden:
Godsdienst
Moraal
Politiek, staat en Rechtspraak
Ontwikkeling van volken
God
Denkers kwamen er steeds meer achter dat er voor wonderen meestal een wetenschappelijke
verklaring was. De bijbel sprak dus niet altijd de waarheid en bleek geschreven door verschillende
mensen.
Voorbeeld is het boek dat de Amsterdamse dominee Balthasar Bekker in 1691-1693 publiceerde,
waarin hij zei dat de Bijbel geen bewijzen heeft voor het bestaan van de duivel of slechte geesten. Dit
veroorzaakte grote ophef en zijn boek had invloed op het afschaffen van heksenprocessen. Dat alles
leidde ook weer tot twijfel aan de rol van God.
Veel verlichte denkers waren wel gelovig, maar er waren verschillende ideeën over de rol van God.
Sommige vonden dat natuuronderzoek vooral bewees hoe doordacht God de natuur had
geschapen.
Volgens Voltaire was er te veel kwaad in de wereld om zo’n optimistisch beeld te hebben. Hij
had een mechanistisch wereldbeeld: God had de wereld geschapen maar bemoeide zich niet
meer met de wereld (deïsme).
Sommige (zoals Benedictus de Spinoza 1632-1677) zag God niet als een persoon, maar zag
het goddelijke alleen nog maar in natuurlijke processen. Deze ongodisme ervoeren
machthebbers als bedreigend. Het publiceren van deze ideeën was overal streng verboden.
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper barbaravandenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen