De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop
en de daaruit voortvloeiende dreiging van atoomoorlog
De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.
De eenwording van Europa
De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren 60 van de 20 e eeuw aanleiding gaf tot
ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen.
BEGRIPPEN:
atoomoorlog
blokvorming
containmentpolitiek
dekolonisatie
dominotheorie
Europese Economische Gemeenschap (EEG)
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)
guerrillatactiek
hegemonie
Koude Oorlog
Marshallplan
Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO)
neokolonialisme
supranationaal
verzorgingsstaat
wapenwedloop
wederopbouw
wederzijdse afschrikking
, 12.1. OOST EN WEST
Koude oorlog (1945-1989): vijandigheid tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie die direct na
de Tweede Wereldoorlog ontstond.
Amerika vond het totalitaire regime van de Sovjet-Unie slecht en zag gevaar in communisme
Sovjet-Unie was van mening dat het kapitalistische en imperialistische Amerika erop uit was
zijn invloed te vergroten
Er was geen echte confrontatie, maar steeds dreiging en strijd om de wereldmacht.
1e fase koude oorlog:
blokvorming: Europa werd verdeeld in twee invloedssferen. Het begon al in 1943 tijdens de
conferentie van Teheran, hier kwamen landen bijeen over wat er ging gebeuren met de landen in
Oost-Europa die door de Sovjets bevrijd werden.
Na de oorlog moesten de geallieerden voorkomen dat Duitsland in de toekomst opnieuw een oorlog
zou starten. Bij de conferentie van Jalta (februari 1945) besloten Stalin, Roosevelt en Churchill om
Duitsland te verdelen in bezettingszones. Berlijn lag in de Sovjet zone en werd ook in vieren gedeeld.
westelijke zones (van VS, GB, FR) werden democratisch en geholpen met wederopbouw.
In de oostelijke van SU werd communisme ingevoerd en moest hoge herstelbetalingen doen
De westerse geallieerden voerde in 1948 de Duitse Mark in. Volgens Stalin was de munt in strijd met
de afspraken van Jalta en hij liet West-Berlijn afsluiten tot 1949. De toon was gezet en Duitsland viel
in 2 stukken uiteen:
In 1949 richtten de VS, Canada en de meeste West-Europese landen de Noord-Atlantische
Verdragsorganisatie (NAVO) op. Doel was om vrede en stabiliteit te bewaren en vrijheid te
verdedigen. Als een van de lidstaten wordt aangevallen, zullen de andere militair te hulp schieten.
2e fase koude oorlog:
wapenwedloop die begon vanaf 1949. In 1945 had de VS 2 atoombommen op Japan gegooid. In
1949 bleek ook de Sovjet-Unie een atoombom te hebben. Er ontstond een strijd om de wereldmacht,
doormiddel van steeds kernwapens te maken. Bij de situatie was er wederzijdse afschrikking: angst
dat als de één een kernwapen gebruikt zal de ander terugslaan.
In Oost-Europa zorgde de Sovjet-Unie ervoor dat bevriende regeringen aan de macht kwamen. Er
was in feite sprake van een eenpartijstaten en verzet werd door de geheime staatspolitie gesmoord.
Toen Stalin dood ging (1953) kwam er enige vrijheid. Nikita Chroesjtsjov kwam aan de macht en was
kritisch op stalinisme. Er leek ruimte te zijn voor kritiek op het communisme en mensen kwamen in
verzet (Hongarije en Polen). Maar hier greep Chroesjtsjov toch militair in. Het westen greep niet in
uit angst voor een confrontatie.
Cubacrisis (1962): Amerikaanse spionagevliegtuigen ontdekten dat de SU bezig was met het
verplaatsen van kernraketten naar Cuba. President Kennedy en Chroesjtsjov stonden recht tegenover
elkaar. Nooit was een atoomoorlog zo dicht bij.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper barbaravandenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.