Samenvatting colleges Inleiding Intercultureel Management
College 1 – Wat is cultuur?
Intercultureel management is nodig omdat je tools nodig hebt om de impact van globalisering te managen:
- Mobiliteit: er zijn intensievere contacten tussen culturen. Deze horen bij meerdere culturen
tegelijk of na elkaar.
- Digitalisering: mensen werken vaak anoniem en virtueel en ze zijn vervangbaar binnen het
netwerk.
- Rol van de manager: deze is ook veranderd om zo effectief mogelijk om te gaan met de globale
standaardisering en de lokale reactiviteit. Hierbij kun je denken aan de recente trend van
protectionisme en nationalisme.
Definities van cultuur
a. Cultuur is aangeleerd: cultuur is de collectieve, mentale
programmering die de leden van een groep onderscheidt van een
andere groep. (Hofstede)
b. Cultuur heeft expliciete en impliciete componenten: cultuur
verbergt meer dan het onthult en, vreemd genoeg is dat wat het
verhult nog het minst bekend bij de eigen deelnemers. (Hall)
c. Cultuur heeft meerdere lagen: ten eerste zijn er Artifacts
(expliciet), d.w.z. symbolen, woorden, gebaren, kleding,
architectuur, etc. Daaronder komen Espoused Beliefs and Values
(impliciet), actief gehanteerde waarden van vrijheid,
verantwoordelijkheid, schoonheid, rechtswaardigheid, etc.
Onderop liggen de Underlying Assumptions, d.w.z. vaak
onbewuste, aangenomen ideeën over bijv. individu/groep,
zingeving, maatschappij, leven, etc. (Schein)
Voorbeeld bedrijf:
- Artifacts: dress code, inrichting kantoor, rituelen, beloningssysteem, website.
- Espoused Beliefs and Values: competiviteit, effectiviteit, solidariteit.
- Underlying Assumptions: mate van zelfopoffering voor de zaak (groep/individu), invulling
werktijd (ontspanning tijdens kantooruren/thuiswerken).
Voorbeeld cultuur:
- Artifacts: vlag, held, drank, sport, feestdagen.
- Espoused Beliefs and Values: vrijheid, zelfontplooiing, eer, respect, traditie.
- Underlying Assumptions: privéruimte, houding t.o.v. lichaam, dood, de groep (familie,
maatschappij).
R. van Stel
, Cultuur en het individu
a. De piramide van menselijke
uniciteit (Hofstede)
De mens heeft drie lagen: de menselijke natuur, die universeel en aangeboren is. De cultuur, die specifiek
voor een groep en aangeleerd is. En de persoonlijkheid, die per individu verschilt en deels aangeleerd en
deels aangeboren is.
b. DAE-methode
Dit is een handige tool om objectief te analyseren wat je ziet. Ten eerste describe wat je ziet. Ten tweede
analyze, wat helpt om wat ik zie te verklaren? En ten derde evaluate: welke positieve/negatieve gevoelens
heb ik bij wat ik zie? Wat concludeer ik op basis van wat ik weet?
Culturen vergelijken: inleiding op culturele dimensies
1. Grafiek (klokvorminge curve)
2. Vergelijking tussen primaten
Chimpansees baseren hun ‘cultuur’ voornamelijk op sexe (alfamannetje is de baas) en kracht, terwijl
bonobo’s het juist baseren op empathie en worden geleid door een ‘raad’ van enkel vrouwtjes bonobo’s.
3. Werken met culturele dimensies: eerste inzichten
R. van Stel