- Machiavelli (1469 – 1527): opportunistisch en egoïstisch denken.
- Adam Smith (1723 – 1790): arbeid is ook een vorm van welvaart.
- Industriële Revolutie (19e eeuw)
Amerikaans Productie Systeem: efficiëntie als ideaal. Eli Whitney is een bekende
representant van dit systeem.
Max Weber (1864 – 1920)
Weber kan gezien worden als de grondlegger van de sociologie. Hij combineerde het geloof
(protestantisme) met het kapitalisme. In tegenstelling tot Marx zegt Weber dat economie niet een blind
proces is dat maar doorgaat als een machine. Weber is ook wel de grondlegger van de bureaucratie
(in de positieve zin!).
Uitgangspunten
- Organisatie waarin iedereen weet waar hij aan toe is (beloning) en wat hij moet doen (regels
en procedures).
- Harmonie in tijden van klassenstrijd middels Ideale Bureaucratie: iedereen heeft zijn eigen
taak.
- Ideale organisatie afgeleid van structuur in Duits leger.
Nadelen
- Niet aan klanten gedacht.
- Inflexibel en star.
- Beloning en promotie via senioriteitsbeginsel.
- Geen aanpassing aan externe eisen.
Vandaag de dag vertonen nog steeds veel grote organisaties en overheden kenmerken van de
uitgangspunten van Weber.
Frederick Winslow Taylor (1857 – 1917)
Taylor kwam uit een gegoede familie met een achtergrond in staal. Hij werkte daarom ook in een
staalfabriek van vrienden.
Context:
- Tekort aan arbeid („go west, young man‟).
- Managers‟ focus op opzwepen van productie.
- Babylonische spraakverwarring (veel culturen bij elkaar).
- Overgang in de VS naar Corporate Capitalism.
- Geen traditie van gildes of vakbonden.
- Nieuwe technologieën en invloed van de natuurwetenschappen.
- Opzettelijke vertraging van werknemers.
R. van Stel
, Taylor observeerde wat er in de staalfabriek gebeurde en schreef op basis hiervan in 1911 het boek
‘Principles of Scientific Management’.
Uitgangspunten:
- Arbeiders zijn van nature lui.
- Verhoging van productiviteit staat centraal.
- Supervisie is nodig. Het management bepaalt de taken. Uitvoering door gestandaardiseerde
handelingen.
- Selectie van arbeid gebaseerd op „Time and Motion studies‟ standard time & improving
work methods.
- Standaardisering van gereedschap (basis voor de lopende band).
- Motivering door stukgoedbeloning.
- Taylor is de voorloper van Industrial Engineering en Quality Management.
- Geen aandacht voor mensen. Steeds meer abstraheren van motivatie.
- Geconditioneerde reflexen.
- Mechanistische kijk op de mens.
- Acht bazen systeem.
Acht bazen systeem:
1. Speed boss
2. Gang boss
3. Inspection
4. Repair boss
5. Time and Cost Clerk
6. Order of Route and Work Clerk
7. Disciplinarian Clerk
8. Instruction Card Clerk
Nalatenschap van Taylor
Frank en Lilian Gilbreth: bij hen stond i.p.v. de kortste productietijd het minst aantal handelingen
centraal.
Gantt: bekend van de Gantt-kaart. Verschillende stadia van een project uitschrijven.
Fordisme
De principes van Taylor werden later toegepast door Henry Ford (1863 – 1947). De productoprichting
van Ford Motor Company in 1903 was gebaseerd op productinnovatie, procesinnovatie (lopende band)
en bedrijfsorganisatie. De definitie van het Fordisme is: een product met gebruik van massaproductie
produceren en zo standaardiseren dat de prijs zo laag kan zijn dat de gewone man een aanschaf kan
opbrengen (denk bijv. aan de T-Ford).
Het Fordisme ging ten onder toen mensen uitgekeken raakten op elke keer hetzelfde product. Prijzen
zouden laag blijven zo lang de productie sneller bleef stijgen. Uiteindelijk nam de vraag echter af,
terwijl de lonen bleven stijgen (stagflatie) en het Fordisme bleek niet meer winstgevend te zijn.
R. van Stel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rvanstel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.