100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting geschiedenis derde graad examencommissie 2024 €4,29   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting geschiedenis derde graad examencommissie 2024

 64 keer bekeken  0 keer verkocht
  • Vak
  • Instelling

Samenvatting van de volledige leerstof geschiedenis voor examencommissie derde graad ASO.

Voorbeeld 4 van de 84  pagina's

  • 28 juli 2023
  • 84
  • 2022/2023
  • Samenvatting
  • Middelbare school
  • 3e graad
  • 5
avatar-seller
1.1De tijd


Historische periodes


naam periode beginsgebeurtenis

prehistorie … - 3600v.c. voedselverzamelaars

oude nabije oosten 3600 v.C. - 800 v.C. uitvinding schrift

klassieke oudheid 800 v.C. - 476 eerste democratie

Middeleeuwen 476 - 1492 val West - Romeinse rijk

Nieuwe tijd 1492 - 1789 ontdekking Amerika

Nieuwste tijd 1789 - 1945 begin Franse revolutie

Eigen tijd 1945 - nu einde WO II

historische periodes in andere samenlevingen


China
1. prehistorie in China
2. Chinese oudheid
3. Chinees keizerrijk
4. Republiek China
5. Volksrepubliek China

Amerika
1. precolumbiaans Amerika
2. Spaanse expedities
3. koloniale tijd
4. strijd om onafhankelijkheid
5. groei jonge natie
6. burgeroorlog
7. opkomende wereldmacht
8. isolationisme
9. Tweede Wereldoorlog en Koude Oorlog
10. Vietnam en sociale onrust
11. supermacht
12. hedendaags Amerika
Ancien Régime
=politieke en maatschappelijke organisatie van het Franse koninkrijk vanaf de late
middeleeuwen tot aan de Franse Revolutie van 1789

kenmerken
- middeleeuwen en eigen tijd
- Frans koninkrijk geregeerd door absolute Franse vorsten
- standenmaatschappij
- landbouw

p. 1/84

,einde
- Franse revolutie
- verlichte ideeën
- liberalisme en nationalisme
- industrialisatie
Ancien régime en nieuwste tijd
gelijkenissen
- grote arme onderlaag (burgers, derde stand)
- kleine rijke bovenlaag (adel, clerus)
- geloof
- vorsten
- (minder) landbouw

verschillen
- industrialisatie (fabrieken)
- bevolkingsgroei (betere hygiëne, meer eten)
- politieke revoluties
- politieke stromingen
- meer onderwijs (nieuwe ideeën → politieke verandering)
Nieuwste en eigen tijd
gelijkenissen
- veel fabrieken
- nieuwe technologie
- individualisme
- democratisering

verschillen
- globalisering
- massacultuur door televisie en radio
- dekolonisatie
Overgang van samenlevingen


periode tijd kenmerk

jagers-verzamelaars prehistorie - groep, rondtrekken

landbouwsamenleving prehistorie - 1750 - platteland,
zelfvoorziening

industriële samenleving 1750 - 1974 - fabrieken
- kapitaal en arbeid,
- sociale klassen
- snelle groei

postindustriële 1974 - nu - dienstensector
samenleving - informatie en kennis
- netwerkmaatschappij
- globalisering
- automatisering




p. 2/84

, De ruimte
begrippen (KT)

centrum binnenstad, deel van stad met openbare voorzieningen

periferie randgebied of achterland, buiten het centrum

maritiem betrekking hebbend op de zee of de zeevaart

continentaal betrekking hebbend op het land

ruraal landelijk

stedelijk stedelijk

lokaal klein gebied: stad / gemeente

regionaal groter gebied: streek / provincie

nationaal landelijk gebied

Europees continentaal (Europa)

mondiaal op vlak van de wereld


De domeinen
maatschappelijke domeinen
politiek
- territoriaal
- bestuurlijk
- vorsten

economisch
- geld
- handel
- landbouw

sociaal
- rijk - arm
- bevolkingsgroepen
- standenmaatschappij

cultureel
- religieus
- wetenschappelijk
- kunst
- onderwijs
Westerse en niet-Westerse samenleving
Westerse Wereld: (west-) Europa, Noord-Amerika, Australië
- dominante cultuur
p. 3/84

, - verspreid door kolonisatie
- kenmerken
- Christendom
- ik-cultuur
- kapitalisme
- gelijkheid man-vrouw
- scheiding tussen kerk/geloof en staat
I

Begrippen

alliantie bondgenootschap tussen staten, partners o.w.v. voordeel voor
allen

(anti)klerikaal de geestelijke stand betreffend

beschaving menselijke ontwikkeling

censuur gebruiken van macht om info achter te houden en expressie
aan banden te leggen

cijns of tijns belasting op onroerend goed

coalitie verbond van groepen (partijen, landen)

conservatief behoudsgezind, op basis van traditie

corporatisme sociaal-politieke leer die teruggrijpt op de middeleeuwse
ambachten en dus per beroep de opbouw van verenigingen
beoogt waar zowel werkgevers als werknemers deel van
uitmaken

chauvinisme extreme, overdreven liefde voor het vaderland
→ volk, taal of regio worden overdreven opgehemeld

kolonisatie grootschalige volksverhuizing naar een vreemd land, sterke
banden onderhouden met het thuisland en privileges genieten
in het nieuwe land

democratie volksheerschappij, het volk heeft inspraak

demografie bevolkingsleer, wetenschap die het bevolkingsaantal
bestudeerd

dynastie opeenvolging van heersers van dezelfde familie

economische crisis bedrijven draaien slecht, werkloosheid, bestaansminimum

federalisering regionale bevoegdheden naar een federaal niveau brengen

genocide volkerenmoord

globalisering mondialisering, naar werelds vlak verheffen

grondwet rechtsstelsel met fundamentele rechten van een land


p. 4/84

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lotteloots. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,29. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€4,29
  • (0)
  Kopen