Sociale psychologie geeft ons inzicht in ons gedrag, en kan helpen om hele complexe
problemen op te lossen.
Psychologie = de wetenschappelijke studie naar het gedrag en het innerlijke leven
(gedachten & gevoelens) van mensen
Sociale psychologie = de wetenschappelijke studie naar de manier waarop de gedachten,
gevoelens en het gedrag van mensen worden beïnvloed door de aanwezigheid van mensen.
Mensen worden beïnvloed door de werkelijke (expliciete) of ingebeelde (impliciete)
aanwezigheid.
Expliciete aanwezigheid mensen die echt aanwezig zijn om je heen
Impliciete aanwezigheid je bedenkt je bv ineens dat je moeder jarig is terwijl je op school
bent, je gedrag wordt een beetje beïnvloed door je moeder terwijl ze niet expliciet aanwezig
is.
Sociale invloed = het effect dat de woorden, daden of alleen al de aanwezigheid van andere
mensen hebben op onze gedachten, gevoelens, houdingen of gedrag. (Andere mensen
oefenen ook invloed uit op ons)
De sociale psychologie wil deze sociale invloed bestuderen.
Richten zich altijd op het individu Altijd rekening houden met context en
invloed van anderen
Sociale psychologen willen erachter komen hoe mensen hun sociale situatie construeren.
Construct = de manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en
interpreteren.
Perspectieven in de sociale psychologie:
1. Evolutionair (Darwin)
Het gedrag van de mens wordt verklaard door te kijken naar hoe wij ons over de
eeuwen heen genetisch hebben aangepast om op die manier onze
overlevingskansen of voortplantingskansen te vergroten.
- Natuurlijke selectie (guppy experiment)
- Hoe helpt evolutie om menselijk gedrag te verklaren?
o Mensen hebben veel gemeen met andere dieren
o Sommige menselijke gewoonten zijn universeel (relaties vormen,
incest)
, 2. Socio-cultureel perspectief
Sociaal gedrag wordt verklaard door te kijken naar de invloed van de groep waarin je
opgroeit en beweegt. (Verschillende culturen vormen ons)
- Hoe helpt cultuur om menselijk gedrag te verklaren?
o Sommige gewoonten, tradities en gedragingen zijn verschillend,
afhankelijke van de culturele context (wat we eten) (manier van
gedragen)
Culturele verschillen kunnen vaak de oorzaak zijn van een misverstand. Het is
belangrijk waar iemand vandaan komt en wat de gewoontes zijn.
Cross-cultureel onderzoek = onderzoek wat wordt uitgevoerd met leden van
verschillende culturen. Om te zien of een bepaald gedrag aanwezig is in beide
culturen of dat het specifiek is voor de cultuur waarin ze zijn opgegroeid.
3. Sociaal leren perspectief
Sociaal gedrag wordt verklaard door te kijken hoe leerervaringen in het verleden
toekomstig gedrag voorspellen.
- Hoe helpt sociaal leren om menselijk gedrag te verklaren?
o Mensen zijn geneigd om gedrag van andere te imiteren en dan
voornamelijk van rolmodellen (religie, behulpzaamheid, roken).
Er is een interactie tussen de verschillende perspectieven, ze kunnen elkaar ook echt helpen
en aanvullen. (Taal, iedereen spreekt taalonafhankelijk van waar je woont, maar de
specifieke taal die je spreekt hangt wel af waar je opgegroeid bent)
Kurt Lewin was bezig met het begrijpen van menselijk gedrag.
Hij ontwikkelde een formule om het gedrag van mensen te begrijpen.
B = f (P X E) B = Behavior
f = function
P = person
E = environment
Hij stelde dus meteen al vast dat het gedrag van een mens ook lag aan de situatie en niet
alleen de persoon zelf.
Ons gedrag wordt beïnvloed door:
- Aanwezigheid van anderen (beter handen wassen in het openbaar)
- Normen (verschil met vrienden en op de uni)
Er is een groot verschil tussen je gedrag tijdens het omgaan met vrienden en wanneer je op
de uni bent. Dit betekent niet dat je in een van de gevallen niet jezelf bent, mensen zijn
complexe wezens die zich op verschillende momenten anders gedragen.
Wij hebben als persoon ook veel invloed op een situatie (damschreeuwer).
,Als er wat gebeurt, ligt dit dan aan de persoon of aan de situatie?
Milgram experiment berucht experiment om gedrag te ontlokken bij mensen in een
extreme situatie
Gestalt psychologie
Bestudeert de subjectieve manier waarop een object in de geest van mensen verschijnt.
Vaak denken mensen dat wat zij zien de echte waarheid is.
Naïef realisme = mensen zijn heel erg overtuigd dat de dingen die wij waarnemen, hoe wij
ze zien, dat dat is hoe ze daadwerkelijk zijn. Dit terwijl de interpretatie kan afhangen per
persoon. (Hierdoor veel conflicten)
Als mens hebben wij 2 basale menselijke motieven:
1. Zelf verbeteringsmotief
Mensen willen graag een goed gevoel hebben over zichzelf.
2. Accuraatheidsmotief
Mensen willen een correct beeld hebben over zichzelf.
Deze twee motieven zijn in strijd met elkaar. Ons brein heeft allemaal trucjes om toch het
optimisme over ons zelf te behouden.
- Beter-dan-gemiddeld effect (eigen capaciteiten overschatten)
- Onrealistisch optimisme (onderschatten kans op slechte gebeurtenissen
en overschatten goede gebeurtenissen)
- Vals consensus effect (de slechte eigenschappen van je denken we dat
iedereen dit heeft)
- Vals uniciteit effect (de goede eigenschappen zien we als iets heel unieks)
Deze illusies zorgen ervoor dat we mentaal gezond blijven, maar dit zorgt er ook voor dat
we in problemen kunnen komen met anderen.
, Hoofdstuk 2 Methodologie
Sociaal psychologen hebben problemen, dit zijn er drie:
1. Imago
Is sociale psychologie gewoon gezond verstand?
Hindsight bias = je krijgt informatie te horen wat je heel logisch vindt klinken.
Daardoor denk je dat je dit zelf ook wel had kunnen redeneren en hier hoeft geen
groot onderzoek naar gedaan te worden. (Achteraf is het makkelijk gezegd)
Mensen denken vaak dat het allemaal heel logisch is terwijl dit wel meevalt.
2. Slechte onderzoek praktijken
Diederik Stapel heeft allerlei onderzoeken verzonnen en uit de duim gezogen. Hij
was decaan van sociale faculteit in Tilburg.
Replicatiecrisis = op het moment dat onderzoekers onderzoeken die in het verleden
zijn uitgevoerd, opnieuw gaan uitvoeren (repliceren) dan vind je soms andere
resultaten. Dit is problematisch omdat alle theorieën gebaseerd zijn op oude
onderzoeken.
Methoden om slechte onderzoeken te voorkomen:
- Replicaties
- Meta - analyses (kijken naar verschillende studies die hetzelfde
behandelen en hier het gemiddelde van nemen)
- Open Science (we zijn open in de manier waarop we onderzoek doen)
o Pre register van hypothese
o Open data + open matrials (iedereen kan dit ook inzien en
nadoen)
3. Onethische onderzoeken
Zimbardo + Milgram, de onderzoeksvragen en thema’s waren heel mooi maar de
manier waarop het onderzoek is gedaan is heel onethisch. Er werd schade
aangebracht aan de deelnemers.
We zijn strenger geworden op Ethiek:
- Informed consent = deelnemers krijgen eerst informatie met
verwachtingen
- Voorkom misleiding = verkeerde informatie geven om het gedrag
proberen te beïnvloeden
- Bescherm deelnemers = beschermen tegen pijn, ongemak
- Vertrouwelijkheid (privacy)
- Debriefing = op het einde van het experiment alles goed uitleggen en
vertellen dat je de proefpersonen hebt misleidt en waarom
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jmbornewasser. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
