COLLEGE 1: DE GROTE LIJNEN
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1. Doel van de colleges
Perspectief bieden
Context scheppen
Bewustwording creëren (kennis = macht)
2. Economie als sociale wetenschap
ECONOMIE = SOCIALE WETENSCHAP
(dus geen exacte, pseudo of kunst wetenschap)
Waarom:
- Economische inzichten = politiek-maatschappelijke visies (geen persoon past perfect in de
theorie)
- Gebaseerd op rivaliserende en veranderende denkkaders (socio-economische context is
variabel)
- Mens als fundament van theorieën (mensen zijn niet rationeel)
- Resultante v/e dynamisch samenspel binnen een institutioneel kader (mens is niet
voorspelbaar)
“Economie is zoals de mens: rationeel en emotioneel tegelijk”
3. Definitie economie
De wetenschap die menselijk gedrag bestudeert als een relatie tussen doelen en schaarse middelen die
alternatieve toepassingen hebben.
Het economisch probleem => Schaarste en keuzeproblemen
Micro-economie = economisch probleem analyseren op kleine schaal.
Macro-economie = economisch probleem analyseren op grote schaal.
4. Kernbegrippen
1) Behoeften
Verlangens mens vervullen door schaarse middelen en substituten.
Welvaart = de mate waarin de behoeften worden vervuld met schaarse middelen.
Welzijn = is de combinatie van welvaart met vervulling van niet meetbare behoeften.
2) Productiefactoren
Arbeid + natuur = kaptiaal
3) Goederen
Gericht op behoefte vervulling:
- Duurzaam of niet-duurzaam
- Finale goederen of intermediaire
5. Economische spelers
Economie is een samenspel tussen: gezinnen, bedrijven en overheid
,HOOFDSTUK 2: THEORIEËN
1. Economische stromingen
Mercantilisme
Fysiocratie
Klassieke school
Neoklassieke school
Keynesiaanse school
Marxistische school
Druk op neoklassieke school
2. De economische orde
Economische orde = centrale mechanisme van een samenleving om het economisch probleem op te
lossen.
3 aspecten:
1) Allocatiemechanisme
Markt economie
Gemengde economie
Centraal geleide economie
2) Eigendomsrechten
Kapitalisme: privaat eigendomsrecht = fundamenteel ingrediënt v/e vrije democratie.
Communisme: alles in bezit van de staat
3) Centrale drijfveer
Liberalisme: individuele ontwikkeling
Collectivisme: vooruitgang v/d staat
Waarom storten communistische staten/economieën in?
1) Economie bleek fundamenteel inefficiënt te zijn.
2) Waren gestoeld op onvoorzienbare menselijke tragedies.
3) Waren politiek instabiel.
Waarom wereldwijde dominantie van de democratische vrije markt?
1) Is een combinatie v/d efficiëntie v/e vrije markt met overheidsingrijpen waar ze faalt.
2) Draagt fundamenteel bij tot de welvaart en het welzijn v/d mens.
3) Relatief politiek stabiel.
Uitdagingen voor de vrije markt
Ongelijkheid
Klimaatverandering
Artificiële intelligentie
,HOOFDSTUK 3: GRONDSLAGEN (basis terminologie)
1. De homo economicus
Homo economicus = de mens volgens de neoklasieken
3 belangrijke kenmerken:
Kan eigen preferenties bepalen
Rationeel
Eigenbelang
=> behavioral economics
2. Trade-offs en optimalisatieprincipe
1) Trade-offs
Kiezen = verliezen
Economische vraagstuk = schaarse middelen vs behoeftes
- Substitueerbaarheid van behoeften
- Opportuniteitskosten
Productiemogelijkhedencurve
Welvaartscurven (=indifferentiecurve)
- Continue zoektocht naar
optimalisatie
2) Optimalisatieprincipe
Productiemogelijkhedencurve Voortduren afwegen van
Indifferentiecurve ‘kosten en baten’
2 basisbeslissingen
Marginale beslissing Structurele beslissing
Marginale kost De mate waarin de
Marginale totale kost zich
baten verhoudt tot het totale
baten.
Optimalisatie: MK < MB en TK< TB
, 3. De markt als coördinatiemechanisme
The ‘invisible hand’:
Aanbodcurve = hoe hoger de prijs v/e product hoe meer mensen bereid zijn te verkopen.
Vraagcurve = hoe lager de prijs v/e product hoe meer mensen bereid zijn te kopen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudentArch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.