Dit is een uitgebreide samenvatting van de Bestuurlijke Kaart van Nederland. Alle aspecten van de bestuurlijke kaart wordt in deze samenvatting besproken. Ik heb met behulp van deze samenvatting een 9 gehaald voor het tentamen.
De kenmerken van het Nederlands Openbaar Bestuur zijn:
- Constitutionele monarchie → dit houdt in grote lijnen in dat de positie van
onze Koning in de Grondwet geregeld is.
- Rechtsstaat
- Scheiding der machten → Trias Politica
- Scheiding Kerk en Staat
- Parlementair stelsel → kenmerken hiervan zijn de ministeriële
verantwoordelijkheid (de ministers zijn verantwoordelijk voor wetgeving
en beleid), vertrouwensregel (een minister, staatssecretaris of het kabinet
treedt af als zij niet langer het vertrouwen heeft van een van de Kamers)
en een dualistisch stelsel (er bestaat een duidelijke scheiding tussen
kabinet en parlement: de regering regeert, het parlement controleert).
- Bestuurders worden niet gekozen
- Kiesstelsel met evenredige vertegenwoordiging
- Gedecentraliseerde eenheidsstaat → territoriale eenheden hebben binnen
de eenheidsstaat zelfstandige bevoegdheden: decentraal wat kan,
centraal wat moet.
- Geen constitutioneel hof en geen juryrechtspraak
- Uitgebreid functioneel bestuur.
Het Nederlands bestuur is te typeren als inclusief: besluiten worden pas genomen als er
brede steun voor bestaat onder de politieke actoren. Dit is te karakteriseren mbv de zes
co’s: coalitie, collegialiteit, compromis, consensus, coöptatie en cooperatie. Het positieve
hieraan is de draagkracht van de besluitvorming en de openheid voor nieuwkomers, het
negatieve is het gebrek aan daadkracht en een grote afstand tussen kiezers en gekozenen.
H2: De Nederlandse staat
De kenmerken van een staat zijn:
- Een specifiek grondgebied, een territorium
- Bevolking
- Wettelijke ordening en een bestuurlijke organisatie die gezaghebbend de wet- en
regelgeving kan handhaven.
- Erkenning van andere staten.
De Staat der Nederlanden is een rechtspersoon die bevoegd is rechtshandelingen te
verrichten. Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit Nederland, Aruba, Curaçao en Sint
Maarten. Bonaire, Saba en Sint-Eustatius zijn openbare lichamen: ze vormen een bijzondere
gemeente verenigd in Eilandsraad Caribisch Nederland. Deze relatie is geregeld in het
Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden. De Nederlandse Koning is staatshoofd van het
gehele Koninkrijk. Aruba, Curaçao en Sint Maarten hebben een gouverneur die de koning
vertegenwoordigd.
, De Grondwet beschermt de grondrechten van burgers en regelt de staatsinrichting van
Nederland. De Grondwet is ondergeschikt aan het Statuut.
Regering: koning en alle ministers. Oefent samen met de Staten-Generaal de wetgevende
macht uit.
Belangrijke uitgangspunten van de Grondwet zijn: parlementair stelsel, rechtsstaat en
gedecentraliseerde eenheidsstaat.
2.1 Parlementair stelsel
Dit is een staatsorganisatie waarin de hoogste bestuursmacht berust bij een gekozen
volksvertegenwoordiging (het parlement). De regering wordt niet direct door bevolking
gekozen. De Tweede Kamer is de kern van ons parlementaire stelsel. Dit stelsel kent twee
principes:
- Ministeriële verantwoordelijkheid → de koning is onschendbaar en de
ministers zijn verantwoordelijk. Ook moeten de ministers verantwoording
afleggen voor het functioneren van het ambtenarenapparaat en voor de
handelingen en uitingen van de rest van het Koningshuis. De
bestuursmacht ligt bij de ministers.
- Vertrouwensregel: een minister, staatssecretaris of het kabinet treedt af als zij niet
langer het vertrouwen heeft van een van de Kamers
2.2 Rechtsstaat
Kenmerken van de rechtsstaat zijn:
- Overheidshandelen dient gebaseerd te zijn op bevoegdheden die zijn vastgelegd in
wetten.
- Machtenscheiding (Trias Politica). De wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende
macht zijn onafhankelijk van elkaar en controleren elkaars functioneren.
- Vrije en geheime verkiezingen
- Grondrechten
- Persvrijheid
2.3 Een gedecentraliseerde eenheidsstaat
Dit is een staatsorganisatie met verschillende bestuurslagen, waarbij de relatie tussen de
bestuurslagen berust op de samenhang van autonomie, medebewind en toezicht:
- Autonomie → Gemeenten en provincies hebben de bevoegdheid om
zelfstandig regels vast te stellen die gelden in hun grondgebied: autonome
plaatselijke verordeningen (APV) → rechtspluralisme.
- Medebewind → Provincies en gemeenten stellen regels op in opdracht van
een hogere regeling. De inhoud van de regels is (meestal) vrij, maar ze
moeten wel rekening houden met regels van een hogere orde.
- Toezicht → Het verzekeren van de eenheid van het regeringsbeleid. De
nationale overheid kan besluiten van lagere overheden vernietigen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jvdutrecht. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
