Bouwplannen & Diversiteit Van Planten En Schimmels
Alle documenten voor dit vak (14)
Verkoper
Volgen
jolienvanaelst
Voorbeeld van de inhoud
Bouwplannen en diversiteit planten en schimmels
Partim Algologie
Algemene inleiding
- Systematiek: wetenschappelijke studie die de biologische diversiteit en zijn evolutionaire geschiedenis als
onderwerp heeft
- Taxonomie: belangrijke tak in de systematiek; houdt zich bezig met identificeren, benoemen en klasseren van
soorten
C. Linnaeus: verdeling life:
Planten: blijven op hun plaats, fotosynthese
Dieren: wandelen en eten
Ernst Haeckel: 1 cellig = protista
- Laatste decennia erg geëvolueerd, vooral naar hoger taxa
- Mogelijkheid om in verschillende leerboeken alternatieve indeling te vinden
- Op basis van rRNA onderzoek: drie grote domeinen binnen levende organismen: Eukarya, Archaea en
Bacteria
- Inzicht in “tree of life” nodig
- Fylogenieën: gebaseerd op analyse van verschillende genen kunnen een verschillend vertakkingspatroon
opleveren voor de universele stamboom
- Consensus voor deze indeling groeit
- Ingrijpende veranderingen voor heel wat groepen:
o Wieren zijn volledig opgesplitst over verschillende groepen, weinig verwante groepen
o Fungi hebben andere inhoud gekregen: sommige groepen verwijderd (slijmzwammen, oomyceten)
andere toegevoegd (vroeger gerekend tot dierenrijk)
Van twee rijken naar drie
- Van twee rijken, geëvolueerd naar indeling in drie domeinen
- Bacteriën rigide celwand, vroeger tot plantenrijk
- Eukaryote eencellige organismen met chloroplasten, vroeger tot plantenrijk
- Fungi tot plantenrijk want niet beweeglijk ook al doen ze niet aan fotosynthese
- Beweeglijke eencellige die voedsel innamen, vroeger tot dierenrijk
- Micro-organismen als Euglena zowel beweeglijk als aan fotosynthese deden, doken op in de indeling van
beide rijken
Rond 1960 vijf rijken door alle biologen aanvaard
- Vooral verschil tussen prokaryote cellen en eukaryote werd erkend door rijk Monera te creëren
- Genetische gegevens maakten duidelijk dat er tussen sommige prokaryoten meer verschil bestond dan met
eukaryoten
- Leidde tot drie domein systeem: Bacteria, Archaea en Eukarya
Drie-domeinen systeem
- Beide prokaryote domeinen bestaan uitsluitend uit eencelligen, eukarya opgesplitst in meerdere lijnen
- Vijf rijken van vroeger, worden Plantae fungi en animalia nog erkend, voor monerea en protista niet meer
geval
- Monera splitst in twee verschillende domeinen
- Protista omvat organismen die meer verwant waren met plantae fungi of animalia dan met andere protista
Archaea en Bacteria: Algemene begrippen
Inleiding
- Zijn meester in adaptaties, dragen daarbij bij tot het succes van de prokaryota
- Voorbeelden adaptaties: water met hoge zoutgehaltes, hoge stralingshoeveelheden overleven, zure pH, te koud
of te warme milieus, ver onder het aardoppervlak
- Ook onder meer “normale” omstandigheden
, - Men verondersteld eerste levende organismen die aarde bewoonden
- Globale biologische massa is minstens tien maal groter dan eukaryoten
- Zeer lang en continu onderworpen geweest aan natuurlijke selectie, geleid tot grote diversiteit
- Mogelijkheid tot aanpassing verklaart meest voorkomendheid
Algemene kenmerken
- Meeste solitair, sommige soorten aggregeren tijdelijk of permanent tot kolonies
- Celoppervlakken: bijna alle prokaryoten hebben wand die vorm bepaalt, fysische bescherming geeft, en zorgt
dat cel niet barst in hypertonische omgeving (dan plasmolyseren de cellen)
- Chemische samenstelling van de celwand verschilt van Eukaryota
- Bacteriën celwand met peptidoglycaan
- Cellen van Archaea bevatten polysachariden maar GEEN peptodiglycaan
- Glycocalyx: klevende laag van polysachariden of
eiwitten rondom de celwand (bescherming ontwateren,
tegen aanval)
- Aantal ontwikkelen fimbriae (wimperachtige
eiwitachtige aanhangsels) en pili (langere haarvormige
aanhangels) waardoor ze zich aan een substraat kunnen
hechten
- ½ prokaryoten kunnen gericht in bepaalde richting bewegen
- Hiervoor flagellen die morfologisch chemisch verschillend zijn van de flagellen van eukaryoten
- Kennen ook verschijnsel van chemotaxis
Het domein Archaea
- Oerbacteriën
- Bestaat uit zeer diverse groep prokaryote organismen, zeer breed spectrum extreme milieus bewonen
- Sommige waterstof als energiebron, voornaamste bron van gasvoorraden in aardkorst
- Bacteriën verschillen van Archae in heel wat opzichten; structurele verschillen, biochemische en fysiologische
verschillen
Het domein Bacteria
- Bestaat voor grootste deel uit prokaryoten
- Ook met inbegrip van bacteriën die dicht verwant zijn aan chloroplasten en mitochondriën
- Bevat ook cyanobacteriën of blauwgroenalgen
Cyanobacteria
Inleiding
- Blauwgroenalgen of blauwwieren
- Enige foto-autotrofe Prokaryota dia aan (zuurstof producerende) fotosynthese doen
- Waarschijnlijk ontstonden chloroplasten uit endosybiontisch levende cyanobacteriën
- Zowel solitaire als kolonievormende, leven grote hoeveelheden voedingsstoffen
- Sommige filamenteuse vormen fixeren atmosferische stikstof in heterocysten en vormen basisstoffen die bij
vorming aminozuren en andere organische molecules kunnen worden gebruikt
- Oudste vormen stromatolieten
Algemene kenmerken
- Cyanobacteria die aan fotosynthese doen:
o Chlorofyl a + carotenoiden
o Phycobilines: blauw=phycocyanine, rood=phycoerythrine
- Cellen opgebouwd uit verschillende membraan lagen (lijken op
thylakoiden van chloroplasten)
- Morfologische evolutie van eencelligheid naar cellen in celverband
(coenobium) naar draadvormige cellen (trichoom)
- Trichomen kunnen al of niet vertakt zijn
- Onvertakte trichomen kennen meestal intracelullaire
groei
- Vb. Chroococcus turgidus (kolonies van twee)
, - Vb. Cloeocapsa (kolonies van meer)
- Vb. Microcystis, Mersimopedia (coenobium)
- Vb. Tolypothrix, Stigoneme (trichomen)
- Vb. Phormidium, Oscillatoria (onvertakte trichomen)
- Vb. Nostoc (onvertakte trichomen)
Voortplanting
- Enkel vegetatieve voortplanting gekend via celdeling
o Eventueel met vorming van aplanosporen (niet beweeglijke
sporen)
o Overlevingscellen (resistente sporen of akineten)
o Geaggregeerde vegetatieve cellen (hormogoniën)
Levenswijze
- Vorming gespecialiseerde vergrote cellen: heterocysten omgeven door een verdikte celwand, stikstof-
fixerende cellen, verminderde foto synthetiserende capaciteit, worden gevoed vanuit de ander cellen
- Fixeren van luchtstikstof (bemesting rijstvelden: Azolla + Anabaena als symbiont)
- Vb. Anabaena (onvertakte trichomen) (zie foto hierboven, kleine lichtere bolletje is heterocyst)
- Belangrijkste levensvorm op Antarctica
- In water, op vochtige aarde, op boomschors
- Koloniseren nieuwe substraten, waarna zich groenwieren installeren
- “wiercomponent” van veel korstmossen
- Aantal soorten geven waterbloei (lucht of gasvacuolen), het wateroppervlak afsluitend
- Spirulina (eiwitbron in voeding)
- Cyanotoxines:
o Endotoxines
o Neurotoxines
o Een van de krachtigste natuurlijke gifstoffen
o Werken op ademhalingssysteem, spijsverteringssysteem, hooikoorts-achtige symptomen, huiduitslag,
jeuk
o Dodelijk in veel gevallen
o Botulisme: ziekte veroorzaakt door de proliferatie van Clostridium botulinum
Oorsprong van eukaryoot leven: Endosymbiose-theorie
Endosymbiose in de evolutie van de Eukaryoten
- Er bestaan zeer sterke aanwijzingen dat de diversiteit haar oorsprong vind in endosymbiose: sommige
eencellige organismen omvloeien andere cellen die ze als endosymbiont
opnemen en naderhand organellen van de cel worden
- Mitochondriën & chloroplasten zijn ontstaan via endosymbiose van aërobe
prokaryoten
- Mitochondriën ontstonden eerst, dan chloroplasten
- Andere endosymbioses maakten de situatie nog complexer
- Veel groepen van algen ontstonden op deze manier
1. Ontstaan van de eukaryote cel: genetisch materiaal in een celkern omvatten,
waarschijnlijk door naar binnen plooien plasmamembraan
2. Primaire endosymbiose: mitochondrion: cyanobacteriën opgeslokt door de
eukaryote gastheercel, evolueren tot primaire plastiden
3. Primaire endosymbiose: chloroplast: zelfde als mitochondrion
4. Secundaire endosymbiose: eukaryote cellen die plastiden bezitten op hun beurt
opgeslokt door andere eukaryote cel: secundaire plastiden
5. Tertiaire endosymbiose: eukaryote cellen een plastide die afgeleid is van een eukaryote cel uit de secundaire
endosymbiose
Eukarya: Algemene begrippen
Inleiding
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jolienvanaelst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.