100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting wijsbegeerte - prof. De Block €9,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  4.  
  5. Geneeskunde
  6.  
  7. Wijsbegeerte (E04Y0A)

Samenvatting

Samenvatting wijsbegeerte - prof. De Block
 0 keer verkocht
  • Vak
  • Wijsbegeerte (E04Y0A)
  • Instelling
  • Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  • Boek
  • Denken over lichamen

Dit is een volledige samenvatting van het vak "antropologische thema's uit de hedendaagse wijsbegeerte", gedoceerd door prof. Andreas De Block. Hoofdstuk 1 tem 8 zijn gebaseerd op het boek, hoofdstuk 9 en 10 zijn eigen notities uit de les. Geslaagd in eerste zit met een 17/20 door dit document te l...

[Meer zien]

Voorbeeld 5 van de 66  pagina's

Document informatie

  • Nee
  • Hoofdstuk 1 tem 8
  • 2 augustus 2023
  • 66
  • 2022/2023
  • Samenvatting

Onderwerpen

  • filosofie
  • mechanisering
  • lichaam en geest
  • lijden en dood
  • ziekte
  • medicalisering
  • verbetering
  • handicap
  • wetenschap en pseudowetenschap

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

  • Samenvatting Denken over lichamen - Filosofische reflectie voor biomedische wetenschappen (E08F3B)
  • Samenvatting antropologie
  • Samenvatting antropologische thema's uit de hedendaagse filosofie (E01A3A)
Alles voor dit studieboek (76)

Geschreven voor

  • Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  • Geneeskunde
  • Wijsbegeerte (E04Y0A)
Alle documenten voor dit vak (3)

Verkoper

avatar-seller
Paracetamol123

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Hoofstuk 1: Wat is filosofie?

0. Inleiding

Ambrose Bierce: ‘Een stelsel van wegen die van nergens naar niets leiden’
 Filosofen: Onmogelijke vragen bv. Wat is filosofie? (Afbakening?)

- 3 aspecten van Filosofie:
o Attitude
o Methodologie
o Domein
-> Helpen de filosofie af te bakenen
- 4 filosofische deeldomeinen: unieke eigenheid van elk domein, gemeenschappelijk?
- Geschiedenis van de filosofie

1. Drie aspecten: Attitude, methodologie, domein

Nu: veel verschillende definities over ‘filosofie’
Etymologie: Filosofie = verlangen om te weten (Aristoteles)

1.1. Een attitude
- Filosofie is kritisch denken
o Het in vraag stellen van dingen die door anderen als vanzelfsprekend
beschouwd w.
o Autoriteiten (personen/ eigen vermogens) w uitgedaagd en hun uitspraken in
twijfel getrokken.
 Bv. Descartes’ twijfel: Müller-Lyer illusie
 -> zintuigen bedriegen ons vaker dan we denken
 -> zintuigen gebruiken we om kennis te verwerven
 -> Is de kennis wel betrouwbaar? Nee
o Descates: het is niet onmogelijk dat ons denken op een dwaalspoor w gezet
door God of een kwaadaardige genie (malin génie).

- Kritiek is niet altijd het einddoel van filosofie. Filosofie tracht ook positief/
constructief project te formuleren: dingen hadden anders kunnen zijn.

- Is kritisch denken een unieke filosofische bezigheid? Nee
-> Je kan kritisch denken zonder aan filosofie te doen bv. Wetenschappers die kritische
analyse maken van wet onderzoek
-> Wetenschappers en filosofen hebben veel gemeenschappelijk

1.2. Een methode
- Zijn er methodes die enkel gebruikt w door filosofen?
- Probleem: filosofen gebruiken een waaier aan methodes, maar geen enkele is uniek
voor de filosofie.

, o Als ze dit wel zijn, zijn ze niet algemeen filosofisch (niet door alle filosofen
gebruikt)
o Wel enkele frequente methodes: intuïtie, conceptuele analyse en gedachte-
experimenten

Eigen intuïtie
- Vroeger: intuïtie = kennis die op een onmiddelijke manier wordt verkregen
o Descartes: ‘heldere en welonderscheiden ideeën
-> ideeën die geen redelijk mens zou durven betwijfelen bv. Je pense donc je
suis
- 20e eeuw: intuïtie = spontane overtuigingen in onze eigen geest, wanneer we over
een bep onderwerp denken aka Common sens
-> overtuigingen zijn moeilijk te veranderen/ op te geven
- Filosofen die vaak gebruik maken van intuïties (armchair philosophers,
fauteuilfilosofen)
o Gebruiken zelden empirisch onderzoek
o Intuïties blijven een belangrijk onderdeel van filosofie
 Nu: voorzichtiger gebruiken, zijn heel variabel
o Probleem: geen unieke filosofische methode, ook door wetenschappers
gebruikt (hypothesen)

Conceptuele analyse
- Luciano Floridi: conceptual engineering
- Belangrijke begrippen die we gebruiken ontleden in meer eenvoudige begrippen en
verbeteren bv tijd, liefde, vrijheid,…
-> Belangrijke begrippen beter begrijpen en kunnen gebruiken
- Doel: bepalen waarover we precies spreken (zie HS 7: analyse van het concept ziekte
-> duidelijkheid in de definitie van ‘ziekte’)
- Conceptuele analyse zit in de kern van alle wetenschappen
-> bv ontwikkeling menselijke kennis: fysica (gewicht ><massa), sociale
wetenschappen (sekse >< gender)
 ≠ methode om filosofie en wetenschap te onderscheiden

Gedachte – experimenten
- Instrument van verbeelding om nieuwe info over een thema te verkrijgen
o Volledig in menselijke geest
o Zonder empirische data te gebruiken
- Verheldert probleem door te visualiseren
o Gegevens voor/ tegen een theorie
- Financiële, technologische, morele problemen omzeilen
o Brain in a vat
 Hersenen in een vat op andere planeet
 Wetenschapper geeft ons signalen -> indruk

 Hersenen kunnen niet nagaan of het echte indrukken zijn

 -> we kunnen dit dus niet uitsluiten (onzekerheid over overtuigingen)

, - Brain in a vat nooit in het echt uitvoeren (moreel/ technologisch niet mogeliijk)
MR: conclusie: ‘zekerheden’ zijn geen echte, fundamentele zekerheden.
- Ook door wetenschappers gebruikt: kat-paradox (Schrödinger) en lift-experiment
(Einstein)
-> gedachten-experimenten zijn geen onderscheiden kenmerk

Experimentele filosofie
- Nieuwe filosofische discipline: gebruik empirische-wetenschappelijke methoden
o Oplossingen bieden voor traditionele filosofische problemen
o Bv cross culturele verschillen in intuïties over morele dilemma’s

1.3. Een domein
- Filosofie als domein dat zich bezighoudt met onbeantwoordbare (abstracte en
eigenzinnige) vragen en fundamentele problemen.
- Vragen die we in het dagelijkse leven niet stellen bv. Wat is tijd?
- Is dit domein uniek voor de filosofie? Ja en Nee
o Ook wetenschappers hebben fundamenten in vraag gesteld
o Wetenschappers zien filosofische vragen soms als bedreigend
 Wet van Humphrey
o Bewuste reflectie over een geautomatiseerde taak (tijdens die taak)
belemmert de uitvoering van die taak bv duizendpoot (Feynman)
- Filosofie als kunststroming
o Kunst: stromingen als revoluties, nieuwe beginnen en breuken -> geen
vooruitgang
o Filosofie: Oude, onoplosbare problemen
 Nieuwe manieren om ze te beschrijven
 Geen vooruitgang (>< wetenschap)
- Geen vooruitgang is discutabel:
o Ook niet echt vooruitgang in wetenschap (Kuhn): wetenschappelijke
paradigma’s volgen elkaar op zonder op elkaar verder te bouwen.
Paradigma’s zijn incommensurabel.
o Wel vooruitgang:
 Psychologie < moderne filosofie
 Sommige filosofische vragen effectief beantwoord -> brandstof voor
nieuwe wetenschap
o Negatieve vooruitgang
 Weten niet wat juiste antwoorden zijn, wel meer en meer foute of de
problemen van populaire antwoorden

2. Vier deeldomeinen
- Filosofie = academische discipline in 4 deeldomeinen:
o Metafysica
o Logica
o Epistemologie

, o Moraalfilosofie
 Probleem verschuiven naar onderliggend niveau bv. Wat is metafysica?
 Geen eenduidig gemeenschappelijk kenmerk om domein af te bakenen


2.1. Metafysica
- Aard en structuur vd wereld bestuderen: studie van wat er bestaat en aard van wat
er bestaat
- Aristoteles: Metafysica
o Chronologisch: kwam na boek over fysica
o Structureel: over problemen voorbij/ onder fysica
- Bv. Bestaat de tijd? Scheiding tussen lichaam en geest? (zie HS 3)
- Materialisten: enkel physical stuff, alles is opgebouwd mbv materie



Dualisten : ook mental stuff, mentale toestand is opgebouwd uit geestesspul

2.2. Logica
- Mbv logica deugdelijk redeneren en argumenteren, zorgt voor argumentatieve
hygiëne
o belangrijk voor kritisch denken
o weerleggen van drogredenen
 slippery slope: als A, dan B (onwenselijk). Dus wel moeten A
vermijden. Bv. Homohuwelijk
 Post hoc, ergo propter hoc = omdat Y volgde op X, is Y veroorzaakt
door X

2.3. Epistemologie
- Studie van aard, structuur en mogelijkheid van onze kennis: Wat is kennis en hoe
weten we wat we denken te weten?
- Epistemologische experimenten:
o Twijfel van Descartes
o Brain in a vat: mogen we geloven wat we denken?

2.4. Moraalfilosofie/ ethiek
- Studie van principes die betrekking hebben op goed en kwaad
o Trolley probleem
- Verzameling van rechten, normen, plichten , geboden, verboden,… = normatieve
universum (maar niet allemaal van morele aard)
- Niet altijd duidelijk waarin het morele verschilt van normatieve universum

Deeldomeinen zijn op te splitsen in verschillende takken:
- Juridische filosofie < ethiek
- Wetenschapsfilosofie
o = toegepaste epistemologie + metafysische en ethische aspecten
o 2 deeldomeinen:

,  Algemene wetenschapsfilosofie:
-> houdt zich bezig met fundamentele filosofische kwesties ivm
wetenschap.
-> intrinsieke interesse in de wetenschap
 Toegepaste wetenschapsfilosofie:
-> Filosofische vragen mbt specifieke wetenschappen
-> houdt zich bezig met instrumentele interesse (Zie HS 2):
onderzoeksresultaten van wetenschap X als oplossing voor filosofische
problemen buiten de wetenschap. Bv biologie -> menselijke aard

3. Zeer korte geschiedenis van de westerse filosofie
‘Wat is filosofie?’ beantwoorden door te verwijzen naar haar geschiedenis. Een filosoof : in
de mate dat die zich bezighoudt met filosofen uit te verleden (>< logica: begging the
question).
Grillige geschiedenis: filosofie steeds uitgedaagd door andere vormen van kennis -> steeds
heruitvinden/ herdefiniëren

- Oude Griekenland (6e v.C)
o Maatschappelijke revolutie: bloei stadstaten
 Eigen rechtspraak en bestuur: publieke debatten
 Wetten en waarden van goddelijke oorsprong ontdaan -> ter discussie
 Econ bloei -> contact met vreemde culturen: relativiteit -> nadenken
over aard vd samenleving
e
- Hesiodus (7 v.C)
o Theogonie = geschiedenis vd Griekse goden. Fenomenen w verklaard mbv
goddelijke gebeurtenissen die de mens niet kan begrijpen, maar moet
aanvaarden.


o Natuurfilosofen: Van milete, ‘eerste filosofen’
 Zoektocht oerstof om kosmos te begrijpen
o Thales: water, Anaximader: aarde als ton, Anaximenes: lucht
 Einde mythologisch denken (revolutionair)

- Plato en Aristoteles
o Basis westerse filosofie
o Verschillen: debat over de rol vd zintuigen in het verwerven van kennis
 Plato: zintuigelijke wereld te veranderlijk om kennis op te leveren + er
bestaat een ideeënwereld die de sjablonen bevat
 Aristoteles (= naturalist) : alles nodig om natuur te beschrijven ->
aanwezig id natuur zelf
o Beide homo universalis
 Behandelden alle thema’s en brachten deze in verband met elkaar

- Middeleeuwen
o Religie (christendom) centraal
o Anni Domini (313)

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Paracetamol123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€9,99
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd