Deze samenvatting volgt de structuur op YouLearn. De inhoud is gebaseerd op OpenMens, YouLearn en aangevuld met inzichten uit andere bronnen.
Bovendien bevat ze de volledige output voor de tentamencasus. Dit werd opgesteld in augustus 2023. De casussen kunnen veranderen maar de analyses blijven we...
Onderzoekspracticum inleiding
onderzoek
PB0212222344
De verwerkingsopdrachten werden hier niet in opgenomen. “Zelf analyseren” werd hier niet in opgenomen. Deze samenvatting behandelt
de concepten. Ze is gebaseerd op de structuur van YouLearn en aangevuld met inzichten uit “Statistiek voor Dummies”. Daarnaast heb ik
inzichten uit de podcastafleveringen ‘Audiostatistiek’ van Roel Willems.
Thema 1 – Basisconcepten
1.1. Wetenschappelijk onderzoek
• Beschrijven waarom wetenschap beoefend wordt
• Beschrijven wat de empirische onderzoek cyclus is
• Beschrijven wat dubieuze onderzoekspraktijken zijn
Wetenschap is de zoektocht naar kennis, die via systematische methode (de wetenschappelijke
methode) wordt verkregen, met als doel de werkelijkheid begrijpen en invloed uit te oefenen.
Empirische onderzoek cyclus (iteratief proces)
Is een iteratief proces; fasen lopen door elkaar heen; data-verzameling altijd na je studieontwerp
Onderzoeksvraag Studie
Data verzamelen Data analyseren rapporteren
formuleren ontwerpen
2011: replicatiecrisis (Stapel-affaire) → publication bias (d.w.z. dat enkel studies die effect tonen
gepubliceerd worden) en dubieuze onderzoekspraktijken hebben ertoe geleid dat nonsens werd
gesuggereerd in psychologische studies.
Bias moet worden overstegen d.m.v. systematiek en objectiviteit.
Deze crisis leidde tot een hernieuwde aandacht voor goed onderzoek.
Voorbeelden van dubieuze onderzoekspraktijken:
- Selectief rapporteren van variabelen
- Flexibiliteit bij data-analyse
- Selectiviteit/flexibiliteit bij opstellen van hypothesen
- Flexibiliteit bij dataverzameling
Hoe risico verkleinen?
- Pre-registratie van studie-ontwerp
- Full disclosure = volledige openheid van data en meta-data (open acces)
De publication bias kan ertoe leiden dat een onderzoek niet repliceerbaar is omdat er geen
transparantie is qua studie-ontwerp, data of meta-data. De resultaten uit het origineel onderzoek
waren dat toch niet zo robuust.
,1.2. Operationalisaties
• Variabelen en hun functies
• Constructen
• Verschil tussen variabelen en constructen
• Operationalisaties
• Meetinstrumenten
• Manipulaties
• Datapunten -en reeksen
• Hoe variabelen, operationalisaties, meetinstrumenten en manipulaties zich tot elkaar verhouden
• Hoe een meetmodel er uit ziet
Een variabele is iets dat varieert en is meetbaar. Echter psychologische variabelen zijn niet direct
observeerbaar en er is geen meeteenheid (zoals minuten, centimeters …) voor.
Een psychologische variabele noemen we een construct. Er is een duidelijke, uitgebreide definitie
nodig van het construct om het meetbaar (concreet en tastbaar) te maken. Ze zijn lastiger te
onderzoeken door het gebrek aan goede definities, ze zijn niet meteen observeerbaar en mensen
zijn doorgaans niet goed in introspectie. Ook wel latente variabele genoemd.
Operationalisatie is het meetbaar maken van een theoretisch construct.
Twee soorten operationalisaties
Meetinstrumenten Manipulaties
Een variabele wordt gekwantificeerd (er wordt Er vindt een experiment plaats waarbij een
een getal van gemaakt) variabele (de onafhankelijke) wordt
Je bekomt een datareeks met getallen gemanipuleerd. Het effect op de afhankelijke
Er wordt niets beïnvloedt variabele wordt gemeten.
De stimuli die tot het construct behoren, Met een experiment zoeken we naar een
worden gemeten. causaal verband om een beïnvloeding te vinden
van een construct.
Alle variabelen worden omgezet in een datapunt. Per variabele is er dus een datareeks.
Een meetmodel visualiseert hoe een variabele (via stimuli -indicatoren genoemd - blauw) wordt
geoperationaliseerd. Je construct bestaat uit meerdere indicatoren.
Slaaptekort
De mate van
depressie Suïcidale pogingen
neerslachtigheid
Het construct komt altijd in de ovaal
De indicatoren die gemeten worden komen in rechthoeken
,1.3. Betrouwbaarheid en validiteit
• Wat is betrouwbaarheid
• Wat is validiteit
• Hoe verschillende opvattingen over validiteit zich tot elkaar verhouden
• Hoe validiteit zich verhoudt tot betrouwbaarheid
• (Niet-) systematische meetfouten en hoe het zich verhoudt tot betrouwbaarheid en validiteit
• Het verschil tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek
De (on)zuiverheid van metingen wordt omschreven door:
a) Betrouwbaarheid → Het meetinstrument is betrouwbaar als het telkens hetzelfde resultaat
oplevert. Bijvoorbeeld mijn weegschaal zegt telkens 57 kg. Dit is de stabiliteit van mijn
meetinstrument.
Bij het meten van indicatoren van een construct kan de context een invloed hebben op de
meting = niet-systematische meethout (random measurement error)
Bijvoorbeeld: ik heb geen zin meer om de vragenlijst in te vullen, dus ik zeg maar iets.
Hoe minder niet-systematische meetfouten, hoe hoger de betrouwbaarheid van mijn
meetinstrument.
Als mijn weegschaal de éne keer 57kg zegt, de volgende keer 55kg dan is dit een
systematische meetfout. De betrouwbaarheid van je meetinstrument wordt uitsluitend
bepaald door de niet-systematische meetfout.
b) Validiteit → Mijn meetinstrument meet wat het moet meten. De mate waarin je resultaten
geldig zijn en overeenkomen met de werkelijkheid. Bij validiteit gaat het om de juistheid van
de resultaten.
Bijvoorbeeld: mijn weegschaal meet telkens 57kg. Het is dus betrouwbaar als
meetinstrument, maar in werkelijkheid weeg ik 55kg. Het is dus niet valide.
2 opvattingen:
-Causale opvattingen van validiteit: mijn meetinstrument is valide als het construct bestaat
en de verschillen tussen mensen tot uiting komen.
-Constructvaliditeit: men kijkt hier naar het interpreteren van testscores en of die door de
theorie en empirisch bewijs worden ondersteund. Men zoekt naar empirisch bewijs voor het
gebruik van de test.
Andere opvattingen van validiteit:
-Face validity: Op het eerste zicht geef het meetinstrument de indruk dat het meet wat het
moet meten, ook door iemand die er niets van kent.
- Criterion validity: de mate waarvan men verwacht dat de uitkomsten samenhangen met
dat van een ander meetinstrument. We gebruiken een ander criterium om de validiteit van
de test eraan te meten.
- Externe validiteit: de mate waarin uitkomsten generaliseerbaar zijn.
, - Content validity/inhoudsvaliditeit: de mate waarin de items van het meetinstrument het
gehele construct omvatten.
De relatie tussen validiteit en betrouwbaarheid
Betrouwbaarheid is een noodzakelijk, maar niet voldoende voorwaarde voor validiteit.
Als de betrouwbaarheid laag is (het meet niet altijd hetzelfde) is mijn meetinstrument niet valide.
Als de betrouwbaarheid hoog is (het meet altijd hetzelfde) is het niet per sé valide. De meting kan
fout zijn. Cfr voorbeeld van mijn weegschaal.
Elke operationalisatie heeft een betrouwbaarheid en validiteit → Wat in de éne steekproef werkt als
meetinstrument, kan in een andere steekproef niet-valide zijn.
Betrouwbaarheid en validiteit moeten voor elke studie opnieuw bepaald worden. Wat in een
bepaalde populatie heel valide is, kan in een andere populatie of steekproef niet valide zijn
Kwalitatief onderzoek Kwantitatief onderzoek
De individuele zienswijze staat centraal Adhv manipulaties (en met gebruik van
interviews, opnames, transcripties meetinstrumenten) worden getallen toegekend
Er is een beperkte reikwijdte door de beperkte aan variabelen → zo ontstaan datareeksen
introspectie van de mens Deze datareeksen worden geanalyseerd door
het is essentieel om iets nieuws te leren statistische software.
Het vereist operationalisaties van hoge
kwaliteit.
Er is een goed begrip nodig van welke
variabelen moeten gemeten worden (hiervoor
kan kwalitatief onderzoek ingezet worden)
Nieuwe ideeën genereren Die nieuwe ideeën bevestigen of ontkrachten
,1.4. Populaties en steekproeven
• Wat zijn populaties en waarom ze niet rechtstreeks te onderzoeken zijn
• Steekproeven en hun functie
• De steekproeffout
• Selecte en aselecte steekproeven
• Methodes om (a)selecte steekproeven te trekken en welke het meest passend zijn voor kwalitatief en
kwantitatief onderzoek
Het is onmogelijk om alle onderzoekseenheden (mensen, pinguïns, etc…) te onderzoeken, daarom
nemen we een deel van de populatie; Dit is de steekproef: een selectie van je populatie.
Deelnemers werven voor je steekproef (sampling method) kan op verschillende manieren.
Aselecte steekproef (probability sample) Selecte steekproef (non-probability sample)
Iedereen maakt kans om in de steekproef te Je weet niet wat de kans is om in de steekproef
worden opgenomen. Willekeurige selectie. te worden opgenomen.
Vooral bij kwantitatief onderzoek Vooral bij kwalitatief onderzoek
1) Aselecte steekproef: dit gebeurt door puur 1) Convenience sampling: deelnemers omwille
toeval. van praktische redenen (bv. locatie of
2) Gestratificeerde aselecte steekproef: eerst is vrienden/familie)
er een opdeling in subgroepen gevolgd door 2) Snowball sampling: kleine weloverwogen
een aselecte steekproeftrekking. (eerst groep die dan kennissen en vrienden
selectief, daarna random) uitnodigen.
3)Multilevel aselecte steekproeftrekking = 3) Purpose sampling: een weloverwogen
clustersteekproef (random+random) selectie
4) Quota sampling: Eerst is er een opdeling in
subgroepen gevolgd door een selecte
steekproeftrekking.
Minder generaliseerbaar
Generaliseerbaar Lage externe validiteit
Hoge externe validiteit
Altijd niet-systematische meetfouten!
Steekproeffout (puur door toeval kunnen één
of meer uitzonderlijke mensen in de steekproef
belanden)
Hoe groter de steekproef hoe kleiner de
steekproeffout
• Structurele/conceptuele modellen
• Hoe meetmodellen zich verhouden tot structurele/conceptuele modellen
• Herkennen of een model een meetmodel is of een structureel/conceptueel model
Een meetmodel is de operationalisatie van een variabele (niveau lager dan structureel model). Een
meetmodel illustreert de meetinstrumenten en manipulaties in een studie.
Een structureel (of conceptueel) model toont hoe de variabelen samenhangen. Het bevat alleen de
constructen met hun verwachte samenhang. De operationalisaties worden achterwege gelaten.
Meetmodellen en structurele modellen bestaan allebei uit ovalen en/of rechthoeken die worden
verbonden met pijltjes.
De conventie is om in meetmodellen de variabelen die rechtstreeks gemanipuleerd worden (de
indicatoren) te verbeelden met rechthoeken en de onderliggende variabelen in ovalen.
Als een pijl in beide richtingen gaat dan is er een verband maar is het niet bekend in welke richting.
Als er slechts één pijl gaat waarbij de éne variabele invloed heeft op de andere, dan is er sprake van
een causaal verband.
Structureel model:
Heeft een invloed op
Geslacht flipperlengte
opleidingsniveau
Self-efficacy
tentamencijfer
Need for
cognition
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alxrondas. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,39. Je zit daarna nergens aan vast.
