Samenvatting
Samenvatting Nectar Biologie Hoofdstuk 5 VWO 4
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting Nectar Biologie Hoofdstuk 5 VWO 4
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 3 pagina's
Voorbeeld 1 van de 3 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Nectar Biologie Hoofdstuk 5 VWO 45.1
Hoe je eruitziet wordt niet alleen door je DNA en chromosomen bepaalt, maar ook door je
milieu en leefstijl. Je eigenschappen en uiterlijk vormen je fenotype en de genen op je DNA
je genotype. Genen zijn stukjes DNA op een chromosoom met de code voor een eiwit,
samen met de rest van het DNA vormen zij je genoom dat bestaat uit de basen A,T,C en G. Je
genoom, al je DNA, ligt vast in 23 chromosoomparen. Mutaties kunnen veranderingen
brengen in het DNA, de genen veranderen dan dus. Dan ontstaan er dus varianten en die
varianten van een gen heten allelen. Van elk gen komen allelen voor en de combinatie van
die allelen op het chromosoom heet het haplotype. Die is voor iedereen anders, behalve
misschien voor eeneiige tweelingen.
5.2
Je ‘normale’ chromosomen heten autosomen chromosomen, terwijl je X en Y-chromosoom
geslachtschromosomen heten. Chromosomen in groepen van twee zijn homologe
chromosomen. Het karyotype kun je weergeven uit een karyogram, een afbeelding van alle
chromosoomparen op een rij van groot naar klein. Dat karyotype is dan 46, XY. Genmutaties
zijn mutaties die ervoor zorgen dat er iets fouts staat op het chromosoom, maar dat kun je
niet op het karyogram zien.
Als er een chromosoom te veel is of te weinig, dan is er monosomie of trisomie. Dat noem je
genoommutatie. Ook heb je het syndroom van Turner, waar meisjes maar één X-
chromosoom hebben. Trisomie 21, oftewel Down, heb je als je een extra chromosoom 21
hebt. Dit komt omdat er bij de meiose het chromosomenpaar niet uit elkaar is gegaan,
waardoor het geslachtscel te veel of te weinig chromosomen krijgt.
Als er chromosoommutatie optreedt, dan betekent dat dat er een verandering is van erfelijk
materiaal, omdat er een chromosoomdeel is verplaatst of twee niet homologe
chromosomen zijn uitgewisseld. Dit noem je translocatie, maar dat heeft geen effect op de
drager, alleen op de kinderen daarvan. Die hebben dan last van mono- of trisomie, als
bijvoorbeeld een chromosoom 21 aan een chromosoom 14 plakt, dan kan die samen met
een normaal chromosoom 21 in een geslachtscel komen, wat dus resulteert in trisomie. Ook
is er crossing-over, wat betekent dat het haplotype verandert, omdat er tijdens de meiose
een recombinatie optreedt.
Daarnaast kan er een mutatie in het DNA ontstaan: een puntmutatie. Dan verandert een
basenpaar van A-T in bijvoorbeeld C-G. Het veranderde aminozuur dat dan wordt gemaakt
kan de werking van het eiwit veranderen, maar gelukkig herstellen cellen de meeste
puntmutaties zelf.
Welk deel van een chromosoom in een geslachtscel komt is toeval, het is of A of a. Dit is dus
bij elk chromosoompaar anders, en dus verschillen broers en zussen, en zijn het dus geen
mutaties van elkaar. Het herverdelen van erfelijk materiaal heet recombinatie en heeft dus
2^23 mogelijkheden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julianverschoor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73243 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen