Samenvatting
Samenvatting Biologie Nectar Hoofdstuk 11 VWO 5
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting Biologie Nectar Hoofdstuk 11 VWO 5
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Biologie Nectar Hoofdstuk 11 VWO 511.1
Door een dag heen probeert je lichaam de lichaamstemperatuur rond de 37 graden te houden. Dat is
de fysiologische waarde, oftewel de norm. Een regelkring voorkomt grote afwijkingen. Het in stand
houden van dit dynamische evenwicht heet homeostase. Regelkringen bestaan uit receptoren en
effectoren. Receptoren zijn de temperatuurzintuigen. Als de temperatuur afwijkt stuurt het
regelcentrum een seintje naar de effectoren die het weer gaan corrigeren. Effectoren kunnen
bijvoorbeeld zweetklieren of haarvaten zijn. Door de negatieve terugkoppeling koel je dan af.
De kerntemperatuur zit in het centrale deel van je lichaam, bij de vitale organen, zodat daar de
enzymen het beste werken. De hypothalamus registreert die temperatuur. Als de kerntemperatuur
te laag wordt is er sprake van onderkoeling. Als het juist te hoog is spreken we van koorts De
hypothalamus heeft de norm namelijk verhoogd, wat gebeurt onder invloed van cytokine. Dit zorgt
er namelijk voor dat er meer afweerstoffen vrij komen. De temperatuur in de buitenste lagen van je
lichaam is de schiltemperatuur. Deze hebben aparte koude- en warmtereceptoren.
Ook de samenstelling van je bloed (interne milieu) mag niet te veel variëren. Deze samenstelling
dreigt namelijk te veranderen als je bijvoorbeeld iets actiefs gaat doen. De hersenen en het
hormoonstelsel nemen maatregelen: je ademt meer en je hart gaat sneller kloppen. Ook zet je lever
onder invloed van glucagon glycogeen om in glucose. Als glycogeen opraakt worden er vetreserves
gebruikt. Vet voorkomt dus een te laag glucosegehalte: gluceogenese. Spieren hebben ook calcium
nodig. Bij een tekort daaraan regelt het parathormoon afgifte van calcium van je skelet naar het
bloed. Ook nemen de darmen meer calcium op uit voedsel en scheiden de nieren minder calcium uit,
totdat je interne milieu weer in evenwicht is.
11.2
De lever houdt de concentratie van stoffen in ons lichaam in evenwicht. Via de leverslagader (O2-rijk)
en de poortader (uit andere organen) wordt het bevoorraad met bloed. De lever is verdeeld in kleine
leverlobjes, waarin sinusoïden zitten. Daarin komt het bloed van de leverslagader en de poortader
samen. Vanaf daar gaat het bloed via de leverader weer naar het hart. Galkanalen vervoeren het
door de lever gemaakte gal naar de galbuis.
Na een maaltijd stijgt de glucoseconcentratie in het bloed. De lever stimuleert insuline, dat glucose
omzet in glycogeen. Dat heet glycogenese. Tijdens het sporten daalt de glucosewaarde juist tot
onder de normwaarde. Je alvleesklier maakt dan glucagon en je lever zet glycogeen weer om in
glucose. Als die voorraden opraken, zet de lever aminozuren en vetten om in glucose:
gluconeogenese.
Ook kun je glycerol en vetzuren binnenkrijgen. Ongeschikte vetzuren worden omgezet tot geschikte.
Essentiële vetzuren moet je dan weer binnenkrijgen via je voedsel. Ook is cholesterol belangrijk. Met
een hydrofiele laag van eiwitten vormen het lipoproteïnen en wordt het door het bloed vervoert.
Daarnaast krijg je veel aminozuren binnen. Hier zijn er ook weer sprake van essentiële aminozuren
die je alleen binnen kunt krijgen via je voeding. Verder kan je lever ze niet opslaan, alleen ombouwen
of afbreken. Bij het ombouwen wordt een NH2-groep ingeruild voor een O. Het afbreken gebeurt in
stappen. Eerst wordt de aminogroep verwijderd (deanimering), vervolgens wordt dat omgezet tot
ammoniak. Dat wordt gekoppeld aan CO2, waarbij ureum ontstaat, wat uitgescheiden wordt door de
nieren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julianverschoor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79202 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen