De student beschrijft en legt uit:
- Elektriciteitsleer (o.a. stroomsterkte (mA), buisspanning (kV), energie (E), vermogen(P))
Elektriciteit Algemeen:
Elektriciteit is een vorm van energie → een beweegkracht. De plus- en de minpool van een zaklamp
batterij verbinden we met de uiteinden van een elektrisch geleidende staaf (bijv. ijzer of koper). Ten
gevolge van deze aansluiting is er een zogenaamde elektrische kracht aanwezig op de uiteinden van
de staaf. Deze kracht zorgt ervoor dat de elektronen in de staaf naar een van de uiteinden worden
getrokken. De elektronen verplaatsen zich dus, we spreken van een elektrische stroom.
Grootheid Symbool Eenheid Afkorting
Lading Q Coulomb C
Stroom I Ampère A
Spanning U Volt V
Weerstand R Ohm Ω
Vermogen P Watt w
Energie E Joule J
Energie E kiloWattuur kWh
Stroomsterkte (in mA):
Stroomsterkte of kortweg de stroom, is de hoeveelheid lading per tijdseenheid,
meestal per seconde, door een geleider. Het symbool van stroomsterkte is I en de
grootheid in mA. Wil men de stroom handhaven dan zal men steeds moeten zorgen
voor een gesloten circuit, zie afbeelding.
Spanning/buispanning (in kV):
Spanning is het krachtsverschil tussen de twee punten dat ervoor zorgt dat de lading verplaatst.
Spanning wordt aangeduid met de letter U. Als de spanning wordt verhoogd, dat wil zeggen de
stuwende kracht wordt groter, dan zal de stroom ook groter worden.
Weerstand:
is de wrijving die overwonnen moet worden en is dus afhankelijk van de spanning en stroomsterkte
→ R = U : I. Weestand wordt aangeduid met R en opgemeten in Ohm.
Energie:
Bij elektrische stroom door een geleider wordt warmte ontwikkeld. Dat betekent dat we energie
moeten leveren om een stroom te onderhouden. De hoeveelheid energie hangt af/ is evenredig met
de hoeveelheid lading die wordt verplaatst en met het spanningsverschil dat wordt doorlopen (d.w.z.
de kracht die op de lading wordt uitgeoefend). Als een lading van 1 C een spanningsverschil van 1 V
doorloopt, dan kost dat een hoeveelheid energie van 1 Joule - de Joule is de eenheid van energie,
afgekort met J; het symbool voor de grootheid energie is E. Als de lading van 1 C een
spanningsverschil van bijv. 20 V doorloopt, is de geleverde energie 20 J. Als het spanningsverschil 1 V
is en de verplaatste lading is 10 C dan is de geleverde energie 10 J. E (J) = P (W) x t
, Vermogen/belastbaarheid (P):
De hoeveelheid energie die per tijdseenheid wordt geleverd, noemt men het vermogen, aangeduid
met de letter P. De eenheid voor deze grootheid is de Joule per seconde, ofwel J/s, men noemt dat 1
Watt, afgekort 1 W. Het vermogen is gelijk aan het product van stroom en spanning. In formule:
➢ Vermogen = Spanning x Stroom of: P =U x I
Aangezien het vermogen is gedefinieerd als energie per tijdseenheid (P = E/t), zal men de geleverde
energie kunnen berekenen door het vermogen met de tijd te vermenigvuldigen: E = P x t.
➢ Bij elektrische spanningen kennen we gelijkspanning/stroom en wisselspanning/stroom.
Gelijkspanning betekent dat het spanningsverschil steeds dezelfde richting heeft: de stroom
gaat steeds van A naar B, vb. batterij of accu. Bij wisselspanning verandert het
spannings/stroomverschil steeds van richting en grootte. Staat er tussen twee punten A en B
een wisselspanning, dan loopt de stroom even van A naar B en even later van B naar A.
voorbeelden van wisselspanning: elektriciteitscentrale of thuis. De netspanning in huis is het
aantal wisselingen per seconde is 50. We zeggen dat de frequentie van de wisselspanning in
ons lichtnet 50 Hz bedraagt. De gemiddelde netspanning is 220 V (Vmax =230).
➢ 1kW= 1kJ tijdens 1 s
1kWh = 3,6 10⁶ Joule
Bouw en werking van een dentale Röntgenbuis:
De röntgenbuis bestaat uit een glazen buis
(vacuümbuis). Waarbinnen grote onderdruk heerst.
In de buis bevinden zich een elektrisch negatief
geladen kathode en een elektrisch positief geladen
anode. De anode wordt ook wel Focus genoemd,
maar eigenlijk is het Focus slechts een klein gebiedje
van de hele anodeschijf.
Door de hoogspanning wordt de aantrekkingskracht
van de positief geladen anodeschijf zeer sterk.
Daardoor vliegen elektronen van de kathode naar de
anode. Meer kV betekent meer aantrekkingskracht
dus meer straling. kV waarde bepaalt dus de
aantrekkingskracht en dus het doordringend
vermogen van de straling.
Onder invloed van een gloeistroom door de kathode wordt de gloeispiraal verhit tot ruim 2000
graden en zal de gloeispiraal elektronen uitzenden (emitteren). De gloeistroom (A) bepaalt de
hoeveelheid elektronen die vertrekken vanaf de kathode naar de anode → buisstroom. De
buisspanning (kV-waarde) bepaalt de aantrekkingskracht van elektronen op de anodeschijf (warmte
+ 1% röntgenstraling). Samen bepalen ze de hoeveelheid (buisstroom in mA) en doordringend
vermogen (kV) van de straling.
Het spanningsverschil (kV) tussen anode en kathode zorgt ervoor dat de uitgezonden elektronen
versneld naar de anode bewegen. Bij afremming in de anode wordt de bewegingsenergie van de
elektronen omgezet in heel veel (ruim 99%) warmte en röntgenstraling. De maximale energie (E-
max) van de opgewekte röntgenstraling is gelijk aan de maximale bewegingsenergie van de
elektronen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sabrinsaliii. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
