De invloed van voeding op cariës volgens het Vipeholm-onderzoek:
Het Vipeholm onderzoek was een onderzoek waar 3 jaar lang suiker werd toegevoegd in de
maaltijden van verstandelijk beperkte. In zeven groepen (2 suiker in hoofdmaaltijd, 2 tussendoortjes
en 1 controlegroep) die allemaal verschillende hoeveelheden suiker kregen. Hier kwamen de
volgende conclusies uit voort:
• Suiker toegevoegd aan de hoofdmaaltijd verhoogd cariës toename niet.
• Suikerconsumptie tussen de maaltijden door doet dit wel.
• Het gebruik van suiker is schadelijker naar mate de frequentie van gebruik toeneemt.
• Verhoogde cariës activiteit kan weer afnemen als er geen suiker meer tussendoor wordt
gegeten.
➢ Meer of minder suiker tijdens de hoofdmaaltijd heeft niet veel invloed op de toename van
de hoeveelheid cariës!
Waarom bepaalde voedselbestanddelen het gebit beschermen:
Men heeft verondersteld dat door de consumptie van
voedingsmiddelen met een vezelachtige structuur het
gebit gereinigd wordt. In de literatuur wordt melding
gemaakt van de beschermende werking van
spoorelementen. Bekend is het cariostatische effect van
fluoride. Ook andere spoorelementen, zoals molydbeen,
strontium en lithium, in onze voeding en drinkwater
kunnen bescherming geven tegen cariës.
Vetten: het kan zijn dat vette voedingsmiddelen minder
cariogeen zijn omdat ze minder koolhydraten bevatten.
Ook wordt wel gedacht dat vetten een isolerend laagje vormen om glazuur, koolhydraten en
bacteriën waardoor deze minder gemakkelijk betrokken raken bij het cariësrisico.
Eiwitten: hebben waarschijnlijk ook een cariesremmend effect. Ook hier kan de substitutie in de
voeding van koolhydraat door eiwitten een rol spelen. Van caseïne, een melkeiwit, is aangetoond
dat het bindt aan glazuur en de oplosbaarheid ervan vermindert in vitro.
Extra fosfaat: zou de demineralisatie van tandglazuur kunnen remmen en de remineralisatie juist
bevorderen. Dit kan als buffer fungeren in de tandplaque en de vorming van pellicle en tandplaque
kunnen remmen. In dierexperimenten is van stoffen die zijn geëxtraheerd uit producten zoals drop,
koffie, thee, cacao, bier en wijn, fruit en rijst een zwakke beschermende werking vastgesteld.
Melk en kaas (calcium): Melk en melkproducten bevatten een aantal componenten die kunnen
beschermen tegen cariës. Calcium, fosfaat, caseïne en andere eiwitten en vetten. Echter bevat melk
ook lactose dat aanleiding kan geven tot zuurvorming in de tandplaque. Kaas: in onderzoeken is
aangetoond dat kaas niet cariogeen maar zelfs anticariogene is. Deze eigenschappen zouden kunnen
berusten op het feit dat tijdens de consumptie de speekselvloed krachtig gestimuleerd wordt, de
,hoeveelheid calcium en de pH in tandplaque verhoogd is en het glazuur beschermd wordt door de
absorptie van eiwitten waaronder caseïne (in het pellicle).
Vitamine D: Volgens sommige onderzoeken beschermt vitamine D tegen cariës, maar er is nog niet
genoeg bewijs. (hier is te weinig bewijs voor).
Zeker cariës remmend Vermoedelijk cariës remmend
Molybdeen Brood
Strontium Koffie en thee
Lithium Bier en wijn
Calcium Fruit en rijst
Fosfaat Vitamine D
Caseïne Cacao
Melk en kaas!
Cariës bevorderende bestanddelen/voedingsmiddelen bevatten suikers. Suikers activeren de
streptokokken mutans, die deze suikers omzetten in zuren en zicht kunnen handhaven in milieus
met een pH onder de 5,0. Een belangrijke voorwaarde van cariës is de aanwezigheid van plaque.
Deze bacteriën gebruiken suikers als voeding en kunnen zich dan snel vermenigvuldigen.
Gemakkelijk vergistbare suikers zijn sacharose, fructose en glucose.
De invloed van de voeding op de tandcariës blijkt vooral te liggen in de frequentie van consumptie
van suiker- en of koolhydraten. Alle suikers zijn in principe cariogeen. Er is nauwelijks verschil in
schadelijkheid. Opvallend is dat vooral de combinatie met laagmoleculaire suikers en
hoogmoleculaire suikers zeer schadelijk blijken te zijn. Een mogelijke verklaring hiervoor ligt in de
langere retentie tijd van koolhydraten dan die van suikers. Daarnaast worden koolhydraten in de
mond door het speekselenzym amylase na enige tijd omgezet in enkelvoudige suikers, waardoor
periode van zuurvorming wordt verlengd.
➢ Sommige stoffen kunnen calcium binden (chelatie: chemische binding) bv. Citroenzuur.
➢ Kleverigheid bevordert extra mee.
➢ Sommige producten bevatten veel suikers en hierdoor een lage pH en deze lage pH lost de
tand op.
Een koolhydraat bestaat uit 1 of meer suikermoleculen, de sachariden. Je kunt koolhydraten indelen
naar het aantal suikermoleculen waaruit ze bestaan.
• Monosachariden: 1 sacharide
• Disachariden: 2 verbonden sachariden
• Oligosachariden: 3 tot 9 sachariden
• Polysachariden: meer dan 9 sachariden
, Enkelvoudige suikers in de voeding worden tandplaque, in tegenstelling tot de samengestelde
suikers, heel gemakkelijk en snel omgezet in zuren en ze zijn dus zeer schadelijk voor het gebit. De
belangrijkste zijn: sacharose, glucose, fructose, maltose en lactose.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sabrinsaliii. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
