Volledige samenvatting van de keuzekatern 'Geschiedenis van de rechtsstaat en de parlementaire democratie' van de methode Geschiedenis Werkplaats. Inclusief een tijdlijn en een samenvatting per paragraaf. In de samenvatting zijn de antwoorden van de opdrachten die bij elke paragraaf horen verwerkt....
Geschiedenis van de rechtsstaat en
de parlementaire democratie
Tijdbalk:
1568-1648: Tachtigjarige Oorlog (Nederlandse Opstand)
1795-1806: Bataafse Republiek
1940-1945: Nederland onder Duits bestuur
1464: Eerste vergadering van Staten-Generaal NL
1581: Plakkaat van Verlatinge
1648: Vrede van Münster
1798: Eerste grondwet
1815: Stichting Koninkrijk der Nederlanden
1848: Invoering parlementair stelsel
1917: Algemeen mannenkiesrecht
1919: Algemeen vrouwenkiesrecht
Kenmerkende aspecten:
4. Steden en staten
4.2 Opkomst van de stedelijke burgerij en toenemende zelfstandigheid van steden
4.3 Het begin van staatsvorming en centralisatie
5. Ontdekkers en hervormers
5.4 Het ontstaan van de Nederlandse staat
6. Regenten en vorsten
6.2 De bijzondere plaats en de bloei van de Nederlandse Republiek
6.3 Het streven van vorsten naar absolute macht
7. Pruiken en revoluties
7.1 Rationeel optimisme en toepassing van verlicht denken
7.2 Ancien régime en verlicht absolutisme
7.3 De democratische revoluties
8. Burgers en stoommachines
8.1 De industriële revolutie
8.2 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme en
socialisme
8.3 Voortschrijdende democratisering
8.4 De opkomst van emancipatiebewegingen: feminisme en confessionalisme
8.5 Discussies over de sociale kwestie
9. Wereldoorlogen
9.1/9.6 Het voeren van twee wereldoorlogen
9.1/9.6 Verwoestingen door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van burgers bij
de oorlog
9.2 De crisis van het wereldkapitalisme
9.3 De totalitaire ideologieën communisme, fascisme en nationaalsocialisme
9.8 De Duitse bezetting van Nederland
10.Televisie en computer
10.2 De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken en de wapenwedloop
10.3 Welvaart en sociaal-culturele veranderingen vanaf de jaren 1960
10.4 De eenwording van Europa
10.5 De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
, H1 Van gewesten naar eenheidsstaat (tot
1848)
1.1 Groeiende vrijheid (middeleeuwen-18e eeuw)
Hoe was de verhouding tussen staat en burgers in Nederland vanaf de late middeleeuwen tot
in de 18e eeuw?
Nederland in 15e eeuw:
1. 17 zelfstandige gewesten, geregeerd door hertog/graaf/bisschop. Qua bestuur heel
verschillend
2. Privileges voor gewest, adel, steden
Begin centralisatiepolitiek:
O.a. voor bestrijden protestantisme. Staatkundig geheel van Duitsland maken
Hertog van Bourgondië, Filips de Goede, krijgt gewesten in handen (1428)
Afspraken doorvoeren die voor alle gewesten gelden roept Staten-Generaal bijeen
Habsburgse vorst Karel V (erft NL na Bourgondische huis)
Stelt Raad van State, en nog Raad van Financiën, Geheime raad voor advies!
Aanleiding Nederlandse Opstand: reactie van Filips II op de Beeldenstorm sturen van
Hertog van Alva (1566 in het hongerjaar)
Redenen Nederlandse Opstand:
1. Centralisatiepolitiek (behoud middeleeuwse privileges
2. Belastingdruk ging omhoog
3. Godsdienstdwang en kettervervolgingen door Filips II (zoon van Karel V)
1568: Opstand breekt uit o.l.v. Willem van Oranje (stadhouder)
1572: opstandelingen veroveren Holland en Zeeland
1579: Unie van Utrecht (militair bondgenootschap)
1581: Plakkaat van Verlatinge
Rechtvaardigheidsgrond: vorst is er voor de onderdanen, als hij zich slecht gedraagt
mag het volk hem afzetten
O.a. doordat Willem van Oranje door Filips II in de ban was gedaan
1588: onafhankelijke Republiek
Bestuur Republiek der 7 Verenigde Nederlanden (Statenbond) van 1588-1795
Statenvergadering: PER GEWEST, heeft soevereiniteit
o Vertegenwoordigers adel en steden, géén geestelijkheid i.v.m. Reformatie
o Stuurt afgevaardigden naar Staten-Generaal
o Stadhouder: per gewest
Opperbevelhebber leger
Extra rechten (zoals benoeming regenten)
o Landadvocaat/raadspensionaris: soort premier (in Holland + Zeeland)
Staten-Generaal: defensie, buitenlandse politiek, bestuur generaliteitslanden (Brabant
+ Vlaanderen) en Drenthe.
o Langdurig overleg en compromissen unaniem besluiten
Continuïteit: steden en gewesten hebben middeleeuwse rechten zoals
1. Privileges adel
2. Geen rechtsgelijkheid
3. Gewesten beschouwen zichzelf als soevereine staten
Verandering:
1. Lagere burgerij heeft geen invloed meer op bestuur via bv. de schutterij
2. Regenten werden geleverd door vooraanstaande families (vriendjespolitiek, geen
democratie)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dc_alsjeblieft. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
