Handelsrecht Samenvatting: Hoofdzaken verzekeringsrecht. P.L. Wery en M.M. Mendel, Hoofdzaken verzekeringsrecht, Wolters Kluwer, Deventer: 2010, tiende druk. NB: dit document is tevens in een bundel te vinden (onderaan de pagina).
Behaald cijfer: 9
Hoofdstuk 1, Inleiding en algemene bepalingen.............................................................................................. 3
1.1 Geschiedenis .......................................................................................................................................... 3
1.2 Maatschappelijke betekenis ................................................................................................................... 3
1.3 Burgerrechtelijke grondslag................................................................................................................... 3
1.4 Definitie en karakter .............................................................................................................................. 3
1.5 Onderscheidingen .................................................................................................................................. 3
1.6 Tussenpersoon ....................................................................................................................................... 4
1.7 Aanvullend en dwingend recht. Verplichte verzekering ....................................................................... 4
1.8 Herverzekering ...................................................................................................................................... 4
1.9 Mededelingsplicht bij het sluiten van de verzekeringsovereenkomst ................................................... 4
1.10 Bewijsaspecten .................................................................................................................................... 5
1.11 Enige bijzonderheden omtrent de premie ............................................................................................ 5
1.12 Opzegging van de verzekeringsovereenkomst .................................................................................... 5
1.13 Meldingsplicht bij verwezenlijking van het risico............................................................................... 5
1.14 Verjaring .............................................................................................................................................. 6
Hoofdstuk 2, Schadeverzekering ..................................................................................................................... 7
2.1 Het indemniteitsbeginsel ....................................................................................................................... 7
2.2 Het belang, voorwerp der verzekering ................................................................................................... 7
2.3 Belang bij een ander dan verzekeringnemer .......................................................................................... 8
2.4 Verhouding verzekerde som en verzekerbare waarde ........................................................................... 8
2.5 Ontstaansvoorwaarden voor de schadevergoedingsverbintenis (1). Het onzeker voorval .................... 9
2.6 Ontstaansvoorwaarden voor de schadevergoedingsverbintenis (2). Schade. Het waardeprobleem ...... 9
2.7 Ontstaansvoorwaarden voor de schadevergoedingsverbintenis (3). Oorzakelijk verband tussen
voorval en schade ...................................................................................................................................... 10
2.8 Omvang van de schadevergoedingsverbintenis ................................................................................... 11
2.9 Risicoverzwaring ................................................................................................................................. 11
2.10 De bereddingsplicht ........................................................................................................................... 11
2.11 Subrogatie .......................................................................................................................................... 11
2.12 Aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen ................................................................................. 12
2.13 De directe actie .................................................................................................................................. 12
Hoofdstuk 3, Levensverzekering ................................................................................................................... 13
3.1 Inleiding ............................................................................................................................................... 13
3.2 Kenmerken en onderscheidingen ......................................................................................................... 13
3.3 Wettelijke regeling............................................................................................................................... 13
3.4 Rechten van de verzekeringnemer ....................................................................................................... 13
3.5 Rechtspositie van de derde-begunstigde .............................................................................................. 14
Edwin van der Velde Rijksuniversiteit Groningen
, Handelsrecht 2016/2017
Hoofdstuk 1, Inleiding en algemene bepalingen
1.1 Geschiedenis
Bij een verzekeringsovereenkomst verplicht de ene partij, de verzekeraar, zich om tegen betaling van
een premie, eventuele schade aan de andere partij, de verzekerde, te vergoeden. Deze rechtsfiguur
vindt zijn oorsprong in de zeehandel, waarbij vaak een reisverzekering werd afgesloten. Thans is voor
de verzekeringsovereenkomst vooral Titel 17 van Boek 7 van het BW van belang, maar ook
bijvoorbeeld het Wetboek van Koophandel.
1.2 Maatschappelijke betekenis
Economisch gezien vindt bij verzekering risicospreiding plaats: het risico van de individuele
verzekerde wordt eigenlijk gedragen door alle verzekerden, via het betalen van premie. Verder worden
grote risico’s vaak door meerdere verzekeraars gedragen en kunnen verzekeraars ook zelf als
verzekerden optreden in herverzekeringscontracten. Het is van belang voor de verzekeraar de premie
op de juiste hoogte vast te stellen, waarvoor risico’s moeten worden ingeschat. Dit noemt men de
actuariële wetenschap. Verzekeraars mogen overigens alleen de rechtsvormen van onderlinge
waarborgmaatschappij, naamloze vennootschap of Europese vennootschap hebben.
1.3 Burgerrechtelijke grondslag
De uitkering van het bedrag is een voorwaardelijke verbintenis, omdat het ontstaan ervan
afhankelijk is van een toekomstige onzekere gebeurtenis, namelijk het al dan niet verwezenlijken van
het risico. De verzekeringsovereenkomst is af te bakenen van spel en weddenschap doordat bij
verzekering sprake is van een buiten de overeenkomst gelegen belang (het niet intreden van het risico),
terwijl bij spel en weddenschap het belang gelegen is in de overeenkomst.
1.4 Definitie en karakter
Een verzekering kan zien op vergoeding van geleden schade (een schadeverzekering) of toekenning
van een geldbedrag onafhankelijk van de geleden schade (een sommenverzekering, zoals een
levensverzekering). Men spreekt van verzekeringsnemer als men wederpartij is van de verzekeraar. De
verzekerde krijgt het bedrag uitgekeerd. Kenmerken die uit de overeenkomst kunnen worden afgeleid
zijn (art. 7:925):
1. Onzekerheid of risico;
2. Wederkerige overeenkomst: de premiebetaling is onvoorwaardelijk;
3. Betalen van premie;
4. Consensualisme, oftewel vormvrijheid;
5. Vertrouwenskarakter, omdat de verzekeraar niet alleen een contractueel risico
(verwezenlijking van het verzekerde risico) maar ook een moreel risico loopt, namelijk een
risico inherent aan de persoon van de verzekerde (slordigheid, of onbetrouwbaarheid).
1.5 Onderscheidingen
Schadeverzekeringen strekken tot vergoeding van vermogensschade die de verzekerde zou kunnen
lijden (art. 7:944). Bij een sommenverzekering daarentegen is het onverschillig of en in hoeverre met
de uitkering schade wordt vergoed (art. 7:964). Vaak zijn dit levensverzekeringen. Ziekte- en
ongevallenverzekeringen hebben een gemengd karakter. Verder moet men onderlinge verzekeringen
onderscheiden van premieverzekeringen. Bij onderlinge verzekeringen is de verzekeraar een
onderlinge waarborgmaatschappij, waarvan de verzekerde in beginsel lid is. Er zijn wisselende
premies mogelijk, namelijk omslag telkens na een bepaalde periode of een vaste bijdrage vooraf met
achteraf gedeeltelijke terugbetalingen of naheffingen. Bij een premieverzekering is de verzekeraar
doorgaans een nv en wordt winst nagestreefd. Men betaalt een vaste premie. Tot slot zijn al dan niet
ter beurze gesloten verzekeringen te onderscheiden. Op de beurs worden alleen verzekeringen
gesloten op basis van gedeponeerde standaardvoorwaarden, uitsluitend via een tussenpersoon en vaak
tekenen verscheidene verzekeraars op een polis.
Edwin van der Velde Rijksuniversiteit Groningen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper edwin7788. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
