Methodische cyclus
Dossier 1
Leerpakket 1.3-4.3
Noa van Rossum
20-3-2017
,Titelpagina
Naam: Noa van Rossum
Studentnummer: 408796
Klas: ESP3VB2
School: Hogeschool Saxion te Enschede
Opleiding: Sociaal Pedagogische Hulpverlening
Docent: Nico Hoeben
Toetscode: Lp 1.3-4.3
Afdeling: Academie Mens en Maatschappij
Datum: 20-03-2017
Versie: 1
2
,Inleiding
Dit verslag is gemaakt in opdracht van Hogeschool Saxion in Enschede voor het vak ‘Methodisch
handelen’. In dit verslag zal ik verschillende zaken behandelen. Allereerst ga ik het hebben over de
methodische cyclus van Beweging 3.0. Hierna schrijf ik een plan van aanpak voor een cliënt,
vervolgens beschrijf ik welke methoden ik toegepast heb, en legitimeer en verantwoord ik de
toegepaste interventies. Het verslag wordt afgesloten met een reflectie.
3
,Inhoudsopgave
Inleiding .................................................................................................................................................... 3
1. De methodische cyclus ..................................................................................................................... 6
1.1 Oriëntatiefase................................................................................................................................. 6
1.1.1 Waarneming ............................................................................................................................ 6
1.1.2 Persoonlijke invalshoek ........................................................................................................... 7
1.1.3 Aanbevelingen......................................................................................................................... 7
1.2 Planningsfase.................................................................................................................................. 8
1.2.1 Waarneming ............................................................................................................................ 8
1.2.2 Persoonlijke invalshoek ........................................................................................................... 8
1.2.3 Aanbevelingen......................................................................................................................... 9
1.3 Uitvoeringsfase .............................................................................................................................. 9
1.3.1 Waarneming ............................................................................................................................ 9
1.3.2 Persoonlijke invalshoek ........................................................................................................... 9
1.3.3 Aanbevelingen....................................................................................................................... 10
1.4.Evaluatiefase ................................................................................................................................ 10
1.4.1 Waarneming .......................................................................................................................... 10
1.4.2 Persoonlijk invalshoek ........................................................................................................... 10
1.4.3 Aanbevelingen....................................................................................................................... 11
2. Plan van aanpak ............................................................................................................................. 11
2.1 Basisgegevens .............................................................................................................................. 11
2.1.1 Wie is de cliënt? .................................................................................................................... 11
2.2 Hulpvraag ..................................................................................................................................... 12
2.3 Doel .............................................................................................................................................. 12
2.3.1 Subdoelen ............................................................................................................................. 12
2.4 Middelen ...................................................................................................................................... 12
2.4.1 Tijd van collega’s ................................................................................................................... 12
2.4.2 Materiële zaken..................................................................................................................... 12
2.5 Tijdpad .......................................................................................................................................... 13
2.6 Evaluatie ....................................................................................................................................... 14
2.6.1 Rapportages .......................................................................................................................... 14
2.6.2 De hulpvraag ......................................................................................................................... 16
2.6.3 De doelen. ............................................................................................................................. 17
2.6.4 Wie en wat heb ik ingezet in dit proces? ............................................................................. 18
4
, 2.6.5 Hoe verliep het tijdspad? ...................................................................................................... 18
2.6.6 Wat is er bereikt? .................................................................................................................. 18
2.6.7 Hoe heb je geëvalueerd met je cliënt. .................................................................................. 19
3. Toepassen van methoden .............................................................................................................. 20
3.1 Verantwoording methodiekkeuzes .............................................................................................. 20
3.2 Toepassing van methodieken ...................................................................................................... 21
4. Legitimeren en verantwoording van interventies ......................................................................... 23
4.1 Waarover praat ik het dhr. B? ...................................................................................................... 23
4.2 Hoe praat ik met dhr. B. ............................................................................................................... 24
4.3 Verbintenis met de cliënt ............................................................................................................. 24
4.4 Wanneer grijp ik wel of niet in en wat zijn mijn overwegingen daarbij? .................................... 25
4.4.1 Voorbeeld .............................................................................................................................. 25
4.5 Verbetertraject ............................................................................................................................. 26
5.Reflectie .............................................................................................................................................. 26
5.1 Procesmatig. ................................................................................................................................. 26
5.1.1 Praktijkvoorbeeld .................................................................................................................. 26
5.2 Inhoudelijk .................................................................................................................................... 27
Bibliografie ............................................................................................................................................. 28
Bijlage 1. Feedback ................................................................................................................................. 30
Bijlage 2. Schilderijen ............................................................................................................................. 31
Bijlage 3. Gedetailleerde casusbeschrijving ........................................................................................... 32
5
, 1. De methodische cyclus
De methodische cyclus, ook wel de plancyclus genoemd, is een gestructureerd model die richting
geeft aan het proces van hulpverlening. Het biedt houvast om het hulpverleningsproces te kunnen
analyseren stap voor stap. De cyclus helpt ook het eigen handelen en het effect hiervan in beeld te
krijgen. Het model kan helpen om verschillende problemen van de cliënt in beeld te brengen en om
op een effectieve manier te werken (Fontaine, 2010).
1.1 Oriëntatiefase
In de oriëntatiefase maak je een probleemanalyse. In deze fase breng je het probleem en de
achtergronden in beeld om zo tot een uitgebreide omschrijving van de situatie te komen (Fontaine,
2010).
1.1.1 Waarneming
De Uitkijk is een (bijna) zelfstandig opererend organisatieonderdeel van de organisatie Beweging 3.0.
Deze organisatie is actief op gebied van zorg, wonen en welzijn in de regio Eemland. Ruim 2500
medewerkers en 2000 vrijwilligers zetten zich dagelijks in voor alle cliënten. In de thuiszorg,
verzorgingshuizen, verpleeghuizen, revalidatiezorg, dagcentra, maatschappelijke zorg,
dienstverlening en welzijnswerk (WELZIN). De Uitkijk is een specifieke afdeling in verpleeghuis De
Lichtenberg te Amersfoort waar mensen met het syndroom van Korsakov wonen (3.0, beweging,
2015). Een cliënt kan op verschillende manieren bij De Uitkijk terechtkomen. Er is een mogelijkheid
dat de cliënt vanuit andere instanties is doorverwezen. Denk hierbij aan het Juliana-Oord, centrum
voor psychiatrie & verslaving en neuronpsychiatrie (NAH) in Laren. Echter kunnen cliënten ook uit
zichzelf contact opnemen en hun hulpvraag aan ons voorleggen. De familie van eventuele nieuwe
cliënt belt dan naar de instelling en wordt doorverwezen naar de cliëntenadviseur. Zij belt de familie
op en vraagt telefonisch de nodige informatie na. Er wordt een intakegesprek gepland waar alle
nodige informatie wordt besproken. Er wordt gevraagd naar de indicatie van desbetreffende
persoon. Soms is er al een indicatie vanuit een andere plek waar iemand heeft gewoond heeft. Als er
nog geen indicatie is, moet er een indicatie worden aangevraagd door de cliëntenadviseur. Er zijn
gegevens nodig van de huisarts en eventuele thuiszorg. De gemaakte indicatie wordt ingediend bij
het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ). Hier wordt het beoordeeld. Soms vindt er een huisbezoek
plaats, maar dit is niet altijd het geval. Door het voeren van gesprekken en door te luisteren,
waarnemen, instemmend benoemen en op een belangstellende wijze, krijg je de meeste informatie
op tafel (Sheffers M. , 2015). De indicatie voor Korsakov is: zzp7. Dit houdt in dat iedere cliënt recht
heeft op drie uur zorg per dag. Het belangrijkste doel van het intakegesprek is in beeld krijgen wat de
cliënt van ons verwacht, en waar hij/zij begeleiding bij nodig heeft. Er volgt een rondleiding op
desbetreffende afdeling. In het voortraject wordt duidelijk gemaakt dat de mensen er ‘vrijwillig’
zitten. Als ze willen gaan, kunnen ze gaan. Het is geen gesloten afdeling. Er is geen sprake van Wet
bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (wet BOPZ).
Als het intake gesprek en rondleiding heeft plaatsgevonden word je op de wachtlijst gezet. Als er een
plekje vrijkomt, wordt de familie gebeld en wordt er gevraagd of er nog steeds interesse is. Als dit
het geval is dan worden er meteen afspraken gemaakt over wanneer de verhuizing gaat
plaatsvinden. Dit moet wel even gecheckt worden bij de afdeling, omdat de bezetting goed moet zijn.
Als alles duidelijk is en beide kanten akkoord gaan, wordt er een zorgovereenkomst opgesteld. Hierin
staan alle noodzakelijke zakelijke gegevens. Deze overeenkomst wordt door zowel de cliënt als de
organisatie ondertekend. Van het intakegesprek wordt soms een rapportage gemaakt.
Hierna wordt er zoveel mogelijk informatie van de cliënt verzameld. Eerdere betrokken instanties
kunnen informatie aanleveren of familie. Het medisch dossier wordt in ieder geval aangeleverd. De
6
, cliënt moet het formulier toestemmingsverklaring informatieverstrekking ondertekenen. Hiermee
geeft de cliënt toestemming voor het verzamelen van informatie bij andere instanties en andersom.
Hierna krijgt de cliënt een eerstverantwoordelijk verzorgende (EVV-er) toegewezen. Zij draagt
verantwoordelijkheid voor de totale zorg rondom een zorgvrager: zij coördineert de zorg, en zorgt
voor continuïteit daarin. Dat betekent dat zij moet afstemmen met alle betrokkenen: de zorgvrager
zelf, de mantelzorg, de andere disciplines en eventueel zelfs met professionals van andere
instellingen. Verschillende formulieren moeten ondertekend worden (3.0). De Uitkijk heeft twee
vrouwelijke EVV-ers (Posthuma, 2010). De cliëntenadviseur sluit het traject vanaf hier af, tenzij de
cliënt graag wil verhuizen of weg wil. Vanaf dit moment is de cliëntenadviseur weer in beeld. Waar
nodig springt hij of zij bij (3.0, beweging, 2015).
1.1.2 Persoonlijke invalshoek
Ik heb een nieuwe cliënt vanaf zijn tweede dag bij De Uitkijk zelfstandig begeleid bij het wandelen
naar Amersfoort Centrum en bij het reizen met de bus. Allereerst heb ik gesproken met zijn EVV-er
en tegelijkertijd mijn (invallende) stagebegeleidster. Zij heeft mij de nodige informatie over de
nieuwe bewoner gegeven en samen hebben wij gekeken naar zijn opgestelde zorgleefplan. Dhr.
wilde graag zelfstandig naar de stad kunnen gaan en wilde dan de terugweg met de bus kunnen. Ik
heb zijn nooddossier erbij gepakt, waar veel informatie in staat beschreven, waaronder zijn
levensgeschiedenis en zijn medische dossier. De casus van deze cliënt was erg complex, waardoor ik
eerst een plan van aanpak heb gemaakt die verderop in dit verslag te vinden is.
Om aan al deze informatie te komen heb ik in oktober een gesprek gehad met de cliëntenadviseur
van Beweging 3.0. Zij heeft mij de nodige informatie verteld die in de oriëntatiefase aan bod komt.
1.1.3 Aanbevelingen
Ik zou de organisatie aanraden om een standaard formulier op te stellen die gebruikt kan worden bij
het intakegesprek. Dit zorgt ervoor dat je voldoende belangrijke informatie te weten krijgt en geeft,
en je geen noodzakelijke punten vergeet.
Tijdens het intakegesprek zal er meer gesproken moeten worden over het verleden van de cliënt.
Wat is de levensgeschiedenis? Dit is een ingewikkeld puntje bij ons op de afdeling. Mensen met het
syndroom van Korsakov hebben veel meegemaakt en veel ellende aangericht bij familieleden. De
familiebanden zijn minimaal en erg beschadigd. Hierdoor weten we vaak maar weinig over het leven
van de cliënt, wat het lastig maakt om iemand te begrijpen, te weten hoe je mensen kunt motiveren,
waar je over kunt praten en dat je weet waar iemands interesses liggen. Ik raad aan om hier toch
meer in te investeren, om zo de cliënten nog beter te kunnen begeleiden.
Observatie is erg belangrijk tijdens de oriëntatiefase. Er wordt bij ons zeker geobserveerd, maar niet
op een doelgerichte manier. Ik zou aanbevelen om een gestructureerd formulier met
observatiepunten op te stellen, zodat er doelgerichter wordt geobserveerd. Ik denk dat de
begeleiders hierdoor een beter beeld van de cliënt krijgen en de begeleiding beter afgestemd kan
worden. De kwaliteit van het hulpverleningsproces zal hierdoor toenemen (Roos S. d., 2001).
7