Landschappen van Nederland
Geologie, bodem en landgebruik
A.G. Jongmans en anderen
Hoofdstuk 18: Het kustlandschap
Kustlandschap; zuidwest – noordoost verlopen de
kustbarrière van zand, afgezet door de zee,
strandwallen en -vlakten. Jonge duinen tot +60 NAP.
Bodemontwikkeling is divers en met grote
hydrologische verschillen. Landschap hierdoor van
grote ecologische betekenis. Daarnaast is het
belangrijk voor het toerisme en voor de
drinkwatervoorziening.
p.694 18.1 Het natuurlijke landschap
18.1.1 Inleiding – Strandwallen, strandvlakten, oude en jonge duinen, slufters, washovers.
Moedermateriaal is zand; ten noorden van Bergen kalkloos, ten zuiden van Bergen kalkrijk zand.
Hoogte 0 – 60 +NAP. Aanwezigheid vegetatie is afhankelijk van zoutgehalte en menselijk handelen.
Bodemontwikkeling gevarieerd in verschillende onderdelen van de kustbarrière.
Rol spelende bodemvormende processen: chemische rijping (ontzilting vooral), ontkalking, vorming
van een humushoudende bovengrond, verwering en nieuwvorming van mineralen, verbruining en
vergleying.
18.1.2 Bodems in het natuurlijke landschap
Strandwallen en oude duinen
– Oudste strandwallen 5500-
6500 jaar oud. Meest westelijke
strandwallen overdekt met
jonge duinen. Ontzilting, ten
zuiden van Bergen ontkalking,
daar ligt kalkgrens op 1,2-1,5
meter onder maaiveld. In
strandvlakten ondiepere
kalkgrens, afhankelijk van
grondwaterstanden.
Oudste, oostelijkst gelegen
strandwallen kwamen door
zeespiegelstijging erg laag te
liggen; leidde tot
gleyverschijnselen en een
humushoudende bovengrond. Beekeerdgronden of vlakvaaggronden. IN hoger gelegen, westelijke
strandwallen duinvaaggronden. Bodems in goed ontwaterde strandwallen en oude duinen met
duidelijke Bw horizont (verwering van primaire mineralen en nieuwvorming van ijzer) bruine
bosgronden. Deel strandwallen en primaire duinen overdekt door jonge duinen en stedenbouw. Ook
soms een paar meter afgegraven. Oorspronkelijke reliëf vaak niet meer herkenbaar, bodem
verdwenen. Ten noorden van Petten, ten zuiden van Den Haag hele strandwallensysteem
weggeslagen door de zee, hier alleen jonge duinen.
1
Landschappen van Nederland
H18 Het kustlandschap Wigcher Verstraete