Samenvatting van het vak persoonlijkheidspsychologie. Gebaseerd op de slides en uitleg van de leerkracht. Aangevuld met voorbeelden, uitgelegde theorieën, experimenten, ... .
Persoonlijkheid is de verzameling van psychologische trekken en mechanismen binnen een individu, die
georganiseerd en relatief stabiel zijn, en die de interacties met en de aanpassingen aan de intrapsychische,
fysieke en sociale omgeving beïnvloeden.
Verzameling van psychologische trekken:
Trekken (traits): eigenschappen die verschillen/gelijkenissen tussen mensen beschrijven.
bv. “Hij is heel verlegen.” Wordt vergeleken met anderen die wel veel praten en met anderen die ook
heel verlegen zijn en weinig praten.
Average tendencies: gemiddelde neigingen.
Vragen die we stellen over persoonlijkheidstrekken:
Hoeveel trekken hebben we nodig?
Structuur van de trekken?
Correlaties/gevolgen?
Beschrijven, verklaren en voorspellen van (toekomstig) gedrag.
Mechanismen:
Cognitieve processen van informatieverwerking: afhankelijk van het bezit van bepaalde traits,
gaan we informatie anders benaderen.
Als er een bepaalde trait aanwezig is bij iemand, zal deze in bepaalde (niet in alle) situaties tot
uiting komen.
Binnen een individu, die georganiseerd en relatief stabiel zijn:
Persoonlijkheid = intern
Georganiseerd: geen willekeurige verzameling van elementen, maar een coherent,
samenhangend geheel bepaalde trekken komen vaker samen voor dan anderen.
Relatief stabiel doorheen de tijd en consistent overeen situaties (state ≠ trait!).
State = tijdelijk
Trait = eigenschap
Interacties met en de aanpassingen aan:
Interactie tussen persoon en omgeving = complex!:
Perceptie
Selectie
Uitlokking
Manipulatie
Adaptief functioneren: flexibel omgaan met de stress, uitdagingen en problemen ie we
tegenkomen terwijl we onze levensdoelen trachten te realiseren.
Tak van de psychologie die zich bezighoudt met het bestuderen van persoonlijkheid.
Het begrijpen van individuele verschillen tussen mensen.
Impliciete persoonlijkheidstheorieën (~ stereotypen):
Intuïtief
Selectieve waarneming
Vaak evaluatief
Wetenschappelijke persoonlijkheidstheorieën:
Beschrijven van menselijke kenmerken
Persoonlijkheid als psychologisch construct:
Niet direct observeerbaar
Determinant van gedrag
1.3.1 DRIE ANALYSENIVEAUS.
Iedereen is op een bepaalde manier…
Zoals alle anderen.
Zoals sommige anderen.
Zoals niemand anders.
Analyseniveau Voorbeelden
… zoals alle anderen. ‘Human nature’ (universeel) De behoefte om ergens bij te
horen.
3
, … zoals sommige anderen. Individuele en groepsverschillen Variaties in de behoefte ergens bij
te horen, de dimensie
introversie/extraversie.
Verschillen geslacht.
… zoals niemand anders. Individuele uniciteit Iemands unieke, typerende
manier van boos worden.
SOORTEN ONDERZOEK:
Nomothetisch onderzoek Idiografisch onderzoek
Definitie Bestuderen van groepen/ steekproeven. Bestuderen van 1 enkel individu
Focus Gelijkenissen tussen groepen Uniciteit van het individu
Doel Universele wetmatigheden ontdekken voer ‘de mens’; Diepgaand begrip van het individu
basisstructuur van persoonlijkheid identificeren.
Methode Zelfrapportage, statistische analyses (kwantitatief) Case study, psychobiografie,
dagboek, interview (kwalitatief)
Nadeel Weinig kennis over complexiteit en dynamiek binnen Moeilijk generaliseerbaar
individu.
1.3.2 THEORIE VS ONDERZOEK.
Persoonlijkheidstheorieën:
Een goede theorie:
Voorziet richtlijnen voor verder onderzoek.
Verklaart en organiseert reeds bestaande bevindingen.
Maakt voorspellingen over gedrag en psychologische fenomenen.
Wetenschappelijke evaluatiecriteria:
Volledigheid
Heuristische waarde: de theorie helpt om systematisch, methodisch tot nieuwe
ontdekkingen te komen.
Toetsbaarheid: moet tot concrete voorspellingen leiden, die je kan weerleggen of
aanvaarden.
Spaarzaamheid: een eenvoudige verklaring wordt verkozen boven een moeilijkere verklaring
als ze allebei een even goede verklaring bieden.
Compatibiliteit en integratie: overheen verschillende kennisdomeinen, mogen elkaar niet
tegenspreken.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emma8tp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
