Een samenvatting van het boek BuiteNLand van het 2e jaar op de middelbare school. Alles is in begrijpelijke taal uitgelegd en sluit perfect aan op het boek. Daarnaast is er ook een begrippenlijst toegevoegd, zodat je die meteen weet.
Aardrijkskunde Hoofdstuk 2: Par. 2 t/m 5, 8 en 9
Paragraaf 2: Gesteente verandert
Verwering:
Verwering: Het uit elkaar vallen van gesteente.
Een bergtop breekt langzaam af.
Mechanische verwering:
Mechanische verwering: Gesteente valt uit elkaar in kleinere stukken zonder dat de samenstelling
verandert.
De manieren waarop mechanische verwering kan plaatsvinden:
1. In het gesteente zitten scheuren en spleten Na een regenbui komt hier water in ’s
Nachts temperatuur onder vriespunt en bevriest het water Het water zet een klein beetje
uit Hoe vaker het gebeurt, hoe groter de spleten. = Vorstverwering
2. Doordat het overdag warm is en ’s nachts heel koud is, zet de steen uit en krimpt het Hoe
vaker dit gebeurt, hoe sneller het in stukken gebroken kan worden.
3. Plantenwortels groeien tussen de spleten De wortel wordt dikker en de steen kan breken
= Biologische verwering
Chemische verwering:
Chemische verwering: Het gesteente verandert van samenstelling. Dit gebeurt wanneer zuurstof en
vocht op het gesteente reageren.
In een vochtig klimaat Verweert sneller chemisch dan in een droog of koud klimaat.
Grotten:
Grotten Zijn ontstaan door chemische verwering.
Hoe ontstaan grotten:
1. Via scheuren en spleten in het gesteente sijpelt regenwater door het kalksteen naar
beneden.
2. Door de plantenwortels is het water een beetje zuur geworden.
3. Het zure water lost het kalksteen op en er ontstaan grotten.
Het oplossen van gesteenten Kan hele landschappen doen veranderen
In karstgebieden Zijn op die manier grote volumes aan gesteente verdwenen
Afbeelding:
, Paragraaf 3: Gesteente wordt verplaatst
Massabewegingen:
Nadat de bergtop langzaam uit elkaar valt door verwering Beweegt het verbrokkelde gesteente
langs de helling naar beneden
Massabewegingen: Het langs de helling naar beneden bewegen van gesteente.
Bij een steile helling Zal gesteente naar beneden rollen of vallen
Bij een flauwe helling Zal gesteente naar beneden schuiven
Puinhelling: Het onderste deel van de helling met het verbrokkelde gesteente.
Erosie:
In de rivier Tref je mooi afgeronde stenen aan.
Hoe worden grote steenblokken klein en mooi afgerond:
1. Onderaan de helling komt het verweerde gesteente in rivieren terecht.
2. In het snel stromende water in de bovenloop, botsen de stenen tegen elkaar en breken ze.
3. Doordat de stenen steeds weer langs elkaar schuiven, raken ze afgerond.
4. Zo ontstaat grind
Grind: Een heleboel ronde steentjes bij elkaar.
Het grind schuurt over de bodem van de rivierbedding, waardoor de rivier steeds dieper wordt.
Erosie: Het uitschuren van gesteente doordat water en stenen erlangs bewegen.
Als het uitschuren miljoenen jaren doorgaat Maakt een rivier een diep dal in de bergen.
Rivierdalen Hebben vaak de vorm van een V.
In berggebieden kan erosie ook veroorzaakt worden door Gletsjers
Gletsjers: Grote pakketten ijs van soms wel honderden meters dik. Ze ontstaan in bergen waar het
koud genoeg is.
Ontstaan en verweren van een gletsjer:
- Als elk jaar sneeuw valt en het niet wegsmelt hoopt het zich op in firnbekken.
- In het bovenste gedeelte van de gletsjer Wordt door de druk van de nieuwe sneeuwlagen,
sneeuw omgezet in ijs.
- Door het gewicht van al dat ijs Glijdt de gletsjer langzaam naar beneden. Terwijl dit
gebeurt, schuurt het over de ondergrond en langs de zijkant.
- Als het ijs langs gesteente schuurt Ontstaan er mooie ronde vormen en er ontstaat een
gletsjerdal.
Zelfs de wind kan erosie veroorzaken Als er zand in zit kan de wind schuren
Zand en klei
Het lijkt misschien onvoorspelbaar; Het harde gesteente verbrokkelt, verslijt, verandert van
samenstelling.
Verwering en erosie Zorgen ervoor dat het gesteente in kleine korreltjes uiteenvalt.
De korreltjes die je met het blote hoofd kunt zien = Zand en klei
De hele kleine microscopische korreltjes = Klei
Paragraaf 4: Waar blijft alle zand, grind en klei?
De rivier de Po
Laagvlakte: Een laaggelegen vlak gebied waar een rivier door stroomt.
In een hooggebergte Ontstaat zand, grind en klei als gevolg van verwering en erosie De rivieren
nemen dit mee In de benedenloop wordt dit materiaal neergelegd
Sedimentatie: Het neerleggen van materiaal
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cradstake. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
