Aantekeningen Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 – Par. 2 t/m 5, 8 en 9
Paragraaf 2: Gesteente verandert
Hoe wordt een landschap opgebouwd?
Een landschap is opgebouwd uit natuur- (natuurlijk) en cultuurelementen (wat de mens heeft
gemaakt).
Verwering: Het langzaam afbrokkelen van gesteente
1. Mechanische verwering:
2. Chemische verwering:
Mechanische verwering:
1. Verwering door temperatuurverschillen:
- Overdag: Al het gesteente wordt verwarmd door de zon
- Overdag: Het gesteente zet uit
- ’s Nachts: Het gesteente koelt af
- ’s Nachts: Het gesteente krimpt in
2. Vorstverwering:
- Overdag: Regenwater dat op het gesteente valt, trekt in de spleten van het gesteente
- ’s Nachts: De temperatuur daalt tot onder nul, het water bevriest in de spleten en zet uit
en verbrokkelt.
3. Plantenwortels:
- Plantenwortels groeien in de spleten van het gesteente
- Wanneer de planten verder groeien, worden de wortels dikker en duwen het gesteente
uit elkaar. Het gesteente verbrokkelt.
Chemische verwering:
1. Oplossen van kalksteen: Kalksteen is zacht
- Regenwater sijpelt lang het kalksteen
- Het kalksteen lost op door het zuur van de regen
Het verbrokkelen of uiteenvallen van gesteente door
Temperatuurverschillen
Het bevriezen van water
Plantenwortels
Oplossende werking van water
Heet verwering.
Verwering: Afbrokkelen
Plaatje steen doormidden Vorstverwering
Verwering, soms helpt de natuur een handje:
- Grote temperatuurverschillen
- Voldoende neerslag
- Van nature zitten er al veel scheuren in het gesteente
Woestijn:
- Overdag = Warm
- ’s Nachts = Koud
, Puinkegels: Alle verbrokkelde stukken van de top van de berg
Ontstaan grotten:
1. Er valt neerslag
2. Neerslag wordt zuur door de plantenwortels
3. Neerslag sijpelt door het gesteente naar beneden
4. Kalksteen lost op
Wanneer in een gebied grote hoeveelheden gesteente door chemische verwering verdwijnen,
noemen we dat een karstgebied.
Karstgebied: Vaak is het een grot. Een gebied dat door grote hoeveelheden gesteente door
chemische verwering verdwijnt.
Erosie: Het afslijten van gesteente
Opdracht klassikaal:
A. Chemische verwering
B. Mechanische verwering
C. Mechanische verwering
D. Chemische verwering
E. Chemische verwering en mechanische verwering
Paragraaf 3: Gesteente wordt verplaatst
Endogene krachten: Krachten van binnenuit de aarde
Exogene krachten: Krachten van buiten de aarde (verwering, erosie, sedimentatie, enz.)
Welke 4 processen spelen een rol bij de afbraak en opbouw van landschappen?
1. Verwering = Het afbrokkelen van gesteente.
2. Erosie = Afslijten. De uitschurende werking van het verweerde gesteente dat
getransporteerd wordt.
3. Transport = Her vervoeren van verwerings- en erosiemateriaal. Bijv. wind die zand
meeneemt.
4. Sedimentatie = Het neerleggen (“afzetten”) van vervoerd verwerings- en erosiemateriaal.
Bij transport beweegt het nog. Bij sedimentatie beweegt het NIET meer.
Dalen:
- Een rivierdal heeft een V-vorm.
- Een gletsjerdal heeft een U-vorm.
EERST VERWERING DAN EROSIE
Paragraaf 4: Waar blijft alle zand, grind en klei
Sediment: Korrelgrootte:
Grind Grootste/zwaarste korrel
Zand
Löss
Klei Lichtste/kleinste korrel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cradstake. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.