Dit document is een begrippenlijst van de hoofdstukken 1, 2, 3, 4 en 14 van het vak Mens en Recht jaar 1. In deze lijst staan ook begrippen die in de lessen zijn besproken of in verschillende samenvattingen voorkomen.
Begrippenlijst Mens & Recht
Hoofdstuk 1, 2, 3, 4 en 14
Jaar 1 Social Work 2022-2023
Hoofdstuk 1:
Algemene maatregel van bestuur: Koninklijk besluit dat rechtsregels bevat
Aanvullend recht: Rechtsregels die alleen gelden als specifieke afspraken tussen
partijen ontbreken
Arrest: Uitspraak van het gerechtshof of van de Hoge Raad
Dwingend Recht: Rechtsregels waarvan partijen niet mogen afwijken
Gemeenschapsverordeningen en richtlijnen: Regelingen die door organen van de
Europese Unie zijn vastgesteld en die in de EU-lidstaten gelden
Juridisering van de maatschappij: In regels vastleggen van veel situaties
Jurisprudentie: Uitspraken van rechters
Klassieke grondrechten: Rechten van een individu waarop de overheid alleen
inbreuk mag maken als de wet haar dat toestaat
Koninklijk Besluit: Regeling of ander besluit afkomstig van de regering
Ministeriële regeling: Regeling afkomstig van een minister
Objectief recht: Alle geschreven en ongeschreven regels
Rechtsbron: Vindplaats van het recht
Rechtsregels: Regels die zijn vastgelegd in rechtsbronnen
Semi-dwingend recht: Rechtsregels waarvan alleen ten gunste van de andere partij
mag worden afgeweken
Sociale grondrechten: Rechten van een individu die door de overheid zo goed
mogelijk bereikbaar moeten worden gemaakt
Subjectief recht: Recht dat aan iemand persoonlijk is toegekend
Verdrag: Afspraak tussen 2 of meer staten die op schrift is gesteld en die geldt in de
staten die partij zijn bij het verdrag
Verordening, provinciaal of gemeentelijk: Regeling afkomstig van de Provinciale
Staten of van de gemeenteraad
Wet: Regeling afkomstig van de regering en de Stagen-Generaal
Wetsartikel: Genummerde bepaling in een wet
Rechten en plichten: wat wettelijk mag of moet in een land. Deze rechten en
plichten komen voort uit normen en waarden die algemeen gelden in de
maatschappij.
Normen: (on)geschreven gedragsregels die we vanzelfsprekend vinden; richtlijnen
hoe je sociaal gewenst met elkaar omgaat.
Waarden: persoonlijke overtuigingen, dingen die men belangrijk vindt en wat
goed/slecht is.
Rechtsregels: regels die zijn vastgelegd in rechtsbronnen.
Doelmatige ordening: regels, waardoor de samenleving optimaal functioneert.
Spelregels: afspraken over gedrag en handelingen.
Sturing gedrag: zorgen dat iemand iets doet of gaat doen, zoals aangegeven.
Rechtvaardigheid: juist en eerlijk handelen naar de situatie.
, Hoofdstuk 2:
Absolute competentie: Bevoegdheid van de rechter om te oordelen over
privaatrechtelijke, strafrechtelijke of bestuursrechtelijke geschillen.
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur: Geschreven en ongeschreven
regels die de overheid dwingen om zich bij het gebruik van haar bevoegdheden
tegenover een burger behoorlijk te gedragen.
Arrondissement: Gebied dat bij een bepaalde rechtbank hoort.
Belanghebbende: Degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken.
Beschikking: Besluit van een bestuursorgaan waarin aan een (rechts)persoon een
recht wordt verleend of geweigerd of waarin een plicht wordt opgelegd.
Bestuursorgaan: Orgaan van de overheid, of anderszins met openbaar gezag
bekleed, met bestuursbevoegdheid.
Bestuursrechter: Rechter die oordeelt over geschillen met bestuursorgaan.
Cassatie: Beroep op de Hoge Raad om een oordeel of de lagere rechters het recht
juist hebben toegepast.
Conclusie: Schriftelijk stuk in een gerechtelijke procedure waarin de eis is
beschreven of een reactie op datgenen wat door de tegenpartij wordt gesteld.
Dagvaarding: Oproep van een eiser aan een gedaagde om op een bepaalde dag
voor de rechter te verschijnen.
Executoriale titel: Vonnis van de rechter dat de partij die in het gelijk is gesteld kan
laten uitvoeren door een deurwaarder.
Formeel recht: Het recht dat aangeeft hoe het materiële recht kan worden
gehandhaafd.
Functioneel rechtsgebied: Rechtsgebied met regels over een bepaald onderwerp. ,
bijvoorbeeld werk, huur, jeugd, gezondheid of sociale
zekerheid die vaak zowel privaatrechtelijk als publiekrechtelijke onderdelen kennen.
Hoge Raad: Hoogste rechter in Nederland
Hoorzitting: Bijeenkomst van een Commissie voor bezwaarschriften waar degene
die bezwaar heeft gemaakt tegen een beschikking zijn bezwaar kan toelichten.
Materieel recht: Het recht dat inhoud van rechten en plichten weergeeft.
Mediation: Vorm van geschillenbeslechting waarbij partijen samen onder
begeleiding van een mediator een oplossing zoeken voor hun geschil.
Partijautonomie: Uitgangspunt in het privaatrecht dat partijen zelf kunnen besluiten
of zij hun geschil aan de rechter willen voorleggen en zelf bewijzen moeten
aandragen om de rechter te kunnen overtuigen.
Procesrecht: Formeel recht
Rechter in eerste aanleg: Rechter aan wie een zaak voor de eerste keer wordt
opgelegd.
Rechter in tweede aanleg: Rechter aan wie de zaak in hoger beroep wordt
voorgelegd.
Rechterlijke macht: Rechterlijke organisatie in NL bestaande uit de rechtbank, het
gerechtshof en de Hoge Raad.
Rechtspersoon: Organisatie die net als een natuurlijk persoon rechten en plichten
heeft en zelfstandig kan deelnemen aan het rechtsverkeer.
Rechtsvordering: Actie waarbij iemand vordert (eist) waarop hij recht meent te
hebben.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pascallesmid. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,74. Je zit daarna nergens aan vast.
