Hoorcollege week 6
1) Rechtsmacht
2) Immuniteiten
3) Diplomatieke en consulaire betrekkingen
4) Afbakening van staatsgezag buiten grondgebied
Rechtsmacht
Waar de staat regels mag stellen.
Jurisdictie bevoegdheid van een staat om regels te stellen of te handhaven ten aanzien van
personen en gebeurtenissen -> soevereiniteit.
Het recht van co-existentie het afbakenen van gezag van staten
Bronnen van rechtsmacht
Géén verdrag, gewoonterecht.
Sommige rechten en plichten uit VN-Handvest
Resolutie Algemene Vergadering VN: Declaration on Friendly Relations
Basis rechtsmacht
- Staten mogen niet zich door middel van dwang in interne aangelegenheden van andere
staten mengen (non-interventiebeginsel)
Het financieel isoleren van landen door middel van stopzetten van handel niet in
strijd met non-interventiebeginsel.
Steun Syrische bewegingen om Assad-regime omver te werpen is in strijd met
non-interventiebeginsel
Beïnvloeden van Amerikaanse verkiezingen is in strijd met het non-
interventiebeginsel
Zolang er dwang aanwezig is.
Kritisch uitlaten mag wel, dwang dus niet.
- Staten mogen niet geweld gebruiken tegen de territoriale integriteit of de politieke
onafhankelijkheid van andere staten.
SS Lotus Case
Staten mogen regels stellen en handhaven in de mate waarin internationaal recht aan deze
staten rechtsmacht toekent
Een staat mag veel, maar een staat mag niet iets doen wat tegen de internationale
verplichtingen indruist indien die staat zich aan die internationale regels heeft verbonden.
Aanknopingspunten voor rechtsmacht
- Er moeten voldoende aanknopingspunten zijn tussen staat enerzijds en persoon/gebeurtenis
anderzijds
- Wetgevende en rechtsprekende rechtsmacht in principe onbegrensd in theorie, in praktijk
zijn aanknopingspunten wel essentieel
- Maar staat wordt beperkt door de handhavende rechtsmacht
De wetgevende macht mag allerlei wetten schrijven, maar deze worden dan weer
beperkt door de rechtsprekende en handhavende rechtsmacht
, Territorialiteit
Subjectief territorialiteitsbeginsel binnen grondgebied staat onbeperkt
- Voorbeeld: Wetboek van Strafrecht
Objectief territorialiteitsbeginsel grondlag voor uitoefening van rechtsmacht ten aanzien van
personen in buitenland
- Gebeurtenis in het buitenland die invloed heeft op Nederland
Gevolg binnen grondgebied in het bestanddeel van buiten grondgebied gepleegd misdrijf =
‘effectenbeginsel’
- Bijvoorbeeld: materiaal dat in het buitenland op het internet wordt gezet.
Nationaliteit
Nederland kan rechtsmacht uitoefenen over Nederlanders die in Nederland wonen, maar ook over
Nederlanders die in het buitenland wonen en een (Nederlands) strafbaar feit heeft gepleegd.
Actief nationaliteitsbeginsel
- Staat heeft rechtsmacht ten aanzien van alle personen die zijn nationaliteit bezitten, in
binnenland en buitenland.
- Art. 2 Wet internationale misdrijven (WIM)
o Maakt niet uit of het feit strafbaar is in het land waar het is gepleegd
Passief nationaliteitsbeginsel
Verleent staten rechtsmacht over niet-onderdanen die worden verdacht van in het buitenland
gepleegde handelingen die schade toebrengen aan onderdanen
Dus: buitenlanders (niet-onderdanen) in buitenland die schade toebrengen aan Nederlanders
(onderdanen), Nederland kan hen vervolgen.
- Art. 5 Wetboek van Strafrecht
Bescherming
Staat kan rechtsmacht uitoefenen ten aanzien van personen of gebeurtenissen buiten zijn
grondgebied, als handelingen vitale belangen van de staat kunnen raken.
Bijvoorbeeld terroristische aanslagen.
Universaliteit
Eerste drie aanknopingspunten zijn niet van toepassing, maar personen hebben fundamentele
waarden van de internationale gemeenschap geschonden.
Dus: als zij zich schuldig hebben gemaakt aan schending van regels van jus cogens.
Twee vormen:
- Beperkte universele rechtsmacht
Verdragen die partijen verplichten rechtsmacht te vestigen voor het geval een verdachte van
in die verdragen gespecificeerde misdrijven zich op zijn grondgebied bevindt en de staat in
kwestie hem niet uitlevert aan een andere verdragsstaat die de rechtsmacht heeft (aut
dedere, aut judicare)
o Terrorismeverdrag
o Folteringsverdrag
Rechtsmacht op basis van gemeenschappelijk belang als verdragspartij
- Zuivere universele rechtsmacht
o Gewoonterecht en wereldwijd van toepassing, staten treden op namens
internationale gemeenschap, denk:
Jus cogens: genocide, foltering, misdrijven tegen de menselijkheid,
oorlogsmisdrijven
Piraterij over volle zee = geen staat heeft rechtsmacht, behalve vlaggenstaat
van een schip
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophievn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.