samenvatting van medische aspecten bij sub- en infertiliteit (module 6 Artevelde vroedkunde)
3 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Algemene pathologie
Instelling
Arteveldehogeschool (Artevelde)
volledige samenvatting van de medische aspecten bij sub- en infertiliteit. Onderdeel van het vak 'algemene pathologie, farmacologie, teratologie, reproductieve toxicologie, gynaecologie en sub- en infertiliteit'.
BASISBEGRIPPEN
1. INLEIDING
Streven naar meest aangepaste/succesrijke strategie van voortplanting
2. HORMONEN EN VOORTPLANTING
3 niveaus:
- Gonaden:
o Eierstokken en testikels: produceren progesteron, testosteron en oestrogeen
- Hypofyse: MASTERGLAND
o Regelt werking van alle andere klieren
o LH en FSH productie voor gonaden
- Hypothalamus:
o GnRH geproduceerd door neuro-endocriene cellen
FEEDBACK SYSTEEM
3. HORMONALE REGULATOREN
- GnRH
o = eiwithormoon met 10 AZ
o Functie: stimuleert loslating en stimulatie LH en FSH
o Korte halfwaardetijd
o Pulsatiele secretie
o Man om de 2 uur en vrouw wisselt volgens ogenblik cyclus
- AMH
o Productie door: Sertolicellen (testis) en granulosacellen (ovarium)
o Bij vrouwelijke foetus: rol in follikelgroei
o Bij mannelijke foetus: regressie gangen van Müller
o Geeft een indicatie over het reserve aan follikels
- Gonadotrofinen
o FSH
Groei rijpe follikel
Stimulatie aromataseactiviteit
Zet androgenen om in oestrogenen
Inductie LH-receptoren
Halfwaardetijd: 240 minuten
o LH
Functie wisselt volgens ogenblik cyclus
Proliferatieve fase: PRODUCTIE ANDROGENEN (testosteron)
Ovulatie fase: follikelruptuur, piek FSH en LH
Laterale fase: CL, opbouwen endometrium, rol in eicelmaturatie
,Effect van GnRH op gonadotrope secretie
OESTROGENEN BIFASISCH EFFECT: neg. en pos. feedback
o Onderdrukken loslating FSH en LH
Synthese LH stijgt
Gevoeligheid van gonadotrope cellen voor GnRH stijgt
Reserve kan vrijkomen (GnRH stimuleert loslating en stimulatie FSH en LH)
LH-piek
4. DE OVARIËLE CYCLUS
a) FOLLICULOGENESE
- PRIMORDIALE FOLLIKELS (follikels aangelegd tijdens embryonale periode)
- Bij de geboorte & miljoen follikels aanwezig
o Voortdurende groeifase tot aan de puberteit
- RECRUTERING follikels= LH en FSH toename
- Follikelselectie (drempelwaarde FSH)
Dominantie van 1 follikel
b) OVULATIE
- Start met LH stijging -> LH-piek na 24u, deze houdt 48u aan
- Oestradiol daalt => productie progesteron
- Cumulus oöphorus komt vrij (= graafse follikel + zona pellucida + corona radiata en follikulaire cellen)
o Opening in follikelwand
- Meiotische deling en uitstoting 1ste poollichaampje
o Follikelvocht vloeit gedurende enkele uren
c) LUTEALE FASE
- CL ziet geel
- Opstapeling cholesterol nodig voor progesteron productie
- Na 14 dagen stopt de functie vh CL
o Bij zws: HCG zorgt er voor dat het CL blijft bestaan => productie progesteron blijft =>
BMslijmvlies niet wordt afgebroken. Na 8 weken neemt de placenta deze taak over.
,5. STEROÏDEN
- Oestrogenen (pg/ml)
o Vrouwelijke hormonen
o Geproduceerd door granulosacellen en in vetweefsel
o Ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken en inwendige geslachtsorganen
o Antagonist van progesteron
o Inductie progesteronreceptoren
o Regulatie secretie gonadotropinen
o Cervicale mucus productie
- Androgenen
o Testosteron, DHEAs en androsteendion
o Testosteronspiegels 10x lager bij vrouw
o Seksuele beharing
o Libido
o Rol in zaadcelproductie
! PCO syndroom: androgenen zijn verhoogd => geen normale ontwikkeling eicel !
- Progesteron (ng/ml)
o Functie na ovulatie
o Voorbereiding endometrium op innesteling
o Tijdens zws in stand gehouden door HCG van placenta
Na 8 weken neemt placenta deze taak over
o Tussenschakel in synthese androgenen en oestrogenen
6. SPERMATOGENESE
- HORMONALE REGULATIE VD SPERMATOGENESE
o Productie start bij puberteit -> continu tot oudere leeftijd
o Kiemcellen ondergaan 2 meioses (reductiedelingen) => 4 spermatozoa ontstaan
o Kiemcellen ondergaan mitoses => reserve bewaard
o Leydigcellen produceren testosteron
Mannen worden niet met al hun zaadcellen geboren, vrouwen wel met al hun eitjes
- VAN KIEMCEL TOT EJACULAAT
o 74 dagen
o Spermatogenese in omgeving vd Sertolicellen
o Zaadcel (kleine kop gecondenseerd gynoom, staart en hals met mitochondriën)
- HET EJACULAAT
o 90% uit secreet zaadblaasjes en prostaat
o 2-5ml en pH 7,2-7,8
o Vruchtbaarheid ejaculaat: enorme variaties binnen éénzelfde persoon en tussen
personen onderling
, 7. BEVRUCHTING EN IMPLANTATIE
a) OÖGENESE EN SPERMATOGENESE
- Onderscheid tussen mannelijke en vrouwelijke wezens begint bij gameten
- Zaadcellen en eicellen gelijk aandeel in overdracht genetisch materiaal (mitochondriaal DNA
vd eicel is een uitzondering)
- Genetische eindresultaat eicellen en zaadcellen is hetzelfde
o MAAR een heel traject
- EICEL: https://www.youtube.com/watch?v=ArWVqgDv8yo
= 100x > zaadcel, V stijgt tijdens rijpingsfase en stapelen reserve stoffen op voor overleving embryo
o Meiose begint voor de geboorte, afgewerkt bij ovulatie
o 1ste poollichaampje: bevat helft van chromosomen
o 2e poollichaampje: van diploïde -> haploïde cel
- ZAADCEL: https://www.youtube.com/watch?v=S_RAXmDCPt0
= Kleine mobiele DNA dragers, tijdens productieproces ontdaan van bijna alle cytoplasma (uitzondering
centriool)
o 2 meiotische delingen leiden tot 4 haploïde cellen
Ingrijpend proces: CEL DIFFERNTIATIE
1) Vesikels Golgicomplex versmelten tot acrosoomblaasjes
2) Centriolen naar andere uiteinden om staart te vormen
3) Acrosoomblaasje vormt zich tot acrosoom (bevat hydrolytische enzymen)
4) Om flagel wordt middenstuk gevormd
5) Rest cytoplasma naar achter en afgestoten
b) HET TRAJECT VAN EICEL EN ZAADCEL
- Een paar zaadcellen zwemmen op in genitale tractus, door het contact met slijm wprden ze
gecapaciteerd.
o Een deel gaat nd BM en eileiders
o Ander deel in crypten van endocervicale klieren
- Vruchtbaar vanaf 1 week voor eisprong
- 24u na LH-piek komt eicel vrij en wordt opgepikt door fimbriae (makkelijker dankzij granulosacellen)
- Trilharen tubae stuwen eicel naar buitenste 3 e => bevruchting
c) DE BEVRUCHTING
- Zaadcellen werken samen om kleverige cumulus op te lossen
Komen in de zona pellucida aan
Zaadcellen binden op receptoren zona pellucida
Vrijkomen enzymen, die zona pellucida oplossen
Binden aan eicelmembraan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper audreypennewaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,99. Je zit daarna nergens aan vast.
