In dit document vind je de samenvatting van het handboek Mikado. Elk hoofdstuk wordt behandeld. Van dit examen was er een leerstofoverzicht beschikbaar. Alle leerstof komt hier aan bod, ook de leerstof van de extra doelen die je niet in Mikado terugvindt.
Het document is onderverdeelt in tussen...
WERELDORIËNTATIE:
EXAMEN JANUARI
DEEL 1: WIJ HEBBEN EEN VERLEDEN
➔ Mens & maatschappij:
o Domein: tijd
o Cluster: historische tijd
HOOFDSTUK 1: PREHISTORIE (…- 3500 v.C.)
Ontstaan van de Dinosauriërs Eerste mensen 3500 v.Chr.
aarde
Het ontstaan van de aarde:
➔ 14 miljard jaar geleden
- Oerknal: 1 oerster spatte uiteen ➔ °sterren (zon)
- Gassen & deeltjes slingerden rond zon → 4.6 miljard jaar geleden gloeiende bol: aarde
- Aarde koelt af in waterdamp → viel neer als regen ➔ °meren, zeeën & oceanen ➔ °eerste
leven
Dinosauriërs
➔ 150 miljoen jaar geleden
- Leefden in onze streken
- Uitgestorven: 65 miljoen jaar geleden → meteoriet botste tegen aarde ➔ veel stof ➔ zon
jarenlang verduisterd ➔ daling temperatuur
De eerste mensen
➔ 40 miljoen jaar geleden: zwierven rond als jagers & voedselverzamelaars → maakten
werktuigen, aten vlees & planten
- 5 mensensoorten:
0. Zoogdieren Afrikaans regenwoud
1. Australopithecus
2. Homo habilis
3. Homo erectus
4. Neanderthaler
5. Homo sapiens
Van zwerver naar boer
➔ 12 000 jaar geleden
- Zwerven familieverband → op zoek naar wortels & vruchten, sliepen in tenten/grotten,
wapens, vuur
- Aarde warmt op ➔ vruchtbare gebieden naast rivieren ➔ graan oogsten, dieren kweken &
hutten bouwen ➔ zwerver boer
Vuur maken → wrijving gebruiken van verschillende materialen
Boeren in ons land:
➔ 5 500 v.Chr.
- Eerste boeren in Haspengouw → silex aanwezig = vuursteen voor wapens & werktuigen
HOOFDSTUK 2: OUDHEID (3500 v.C. – 500)
De Nijl bepaalde het werk:
➔ 12 000 jaar geleden
- Mensen vestigden zich op gunstige plaatsen langs rivieren → overstroomden jaarlijks
o Zaaiden graan in vruchtbare slib
o Bodem bewerken met sikkels & ploegen
- Graan verbouwen & vlas weven tot kleding
- Boeren hadden vee
- Potten bakken met klei, hutten & huizen bouwen
- Juli-oktober: Nijl stroomt over, werken voor farao
- November-maart: Nijl zakt ➔ zaaitijd
- April-juni: droge tijd, bevloeiings- & oogsttijd
Begrippen:
Farao Hiërogliefen Sarcofaag Mummie Acropolis
= koning = Egyptisch = kist waarin = lichaam dat na dood = stadsburcht op hoogste
Egypte met alle schrift mummies bewaard gemummificeerd is om te punt van stad
macht & sterk worden behouden
leger
Heerbaan Belgica Colosseum Circus Gladiatorengevecht Amfitheater
= langeafstand = romeinse = amfitheater waarin Maximus = gevechten als = ovaal
verbindingsweg provincie gladiatorengevechten = groot volksvermaak opengebouw voor
stadium gladiatorengevecht
centrum Rome en, jachtpartijen &
(wagenrennen) gevechten met
wilde dieren
Romeinse rijk in 2e eeuw:
2
, Problemen:
- Oude Rome: 1 miljoen Romeinen binnen 1 stadsmuur → heel veel mensen
- Problemen nu: Afval, verkeersopstoppingen, werkloosheid
Figuren:
- Julius Caesar: Romeinse veldheer, veroverde in 1e eeuw v.Chr. onze streken
- Ambiorix: in 1e eeuw v.C. opstand geleid van de Galliërs tegen de Romeinen
HOOFDSTUK 3: MIDDELEEUWEN (500-1500)
Einde Romeinse rijk: rond 500 door Germaanse invallen
Noormannen:
➔ Tussen 500 – 1000
- Plunderden → onveiligheid nam toe ➔ steden & wegen in verval
- Beschermen tegen plunderaars ➔ burchten plaatsen & abdijen versterken
- Noormannenschip
Abdijen & Kerk: belangrijke rol
Gent & Brugge:
- Gent: grote stad EU, aan samenvloeiing Schelde & Leie, belangrijke
handelsweg aan kust, burcht graaf van Vlaanderen, grote abdijen,
Gravensteen
- Brugge: concurrent Gent, verbonden met Noordzee, handelaars alle delen EU,
Venetië van het noorden, O-L-Vrouwekerk, Hallen, Belfort
Boeren, adelijken & geestelijken → standenmaatschappij
- Boeren werken in ruil voor bescherming van adel & geestelijken
- Boeren verantwoordelijk voor bevoorrading steden → misoogsten door oorlog &
slecht weer ➔ hongersnoden & ziektes
- Groot deel bevolking wonen platteland
- Zware belastingen ➔ moeilijk gewone landbouwers
Begrippen:
- Ambachtslui = gebruiken grondstoffen om luxegoederen te maken, ieder
specialiteit, meeste loonarbeiders, werken thuis
- Handelaars = kochten op verre markten wol & vlas als grondstof & verkochten afgewerkte
producten
- Gilden = verenigging handelaars
HOOFDSTUK 4: NIEUWE TIJDEN (1500-1945)
Vorsten & Spaanse wereldrijk:
➔ Rond 1500
- Rijke vorsten macht overgenomen in EU
o Vuurwapens & machtige legers → stadsmuren & boogschutters niet tegenop
o Alles betalen met belastinggeld & winsten uit verre kolonies
Ontdekkingsreizen:
➔ 1300 – 1500: over zee Europese schepen naar andere werelddelen
- Columbus ontdekt Amerika
- Vasco da Gama zeilde rond Afrika en bereikt Indië
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liengillis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,49. Je zit daarna nergens aan vast.
