Samenvatting Openbare Financiën 2, De prijs van gelijkheid, Bas Jacobs. De hoofdstukken uit het boek die geleerd moesten worden voor collegejaar zijn samengevat. De samenvatting bevat dus niet alle hoofdstukken, maar wel de relevante.
H2 De welvaartseconomie......................................................................................................2
H3 Het mysterie van het dood gewicht en de prijs van gelijkheid...........................................5
H4 Doelmatig delen................................................................................................................ 7
H5 Hoe progressief moet de inkomstenbelasting zijn?.........................................................10
H7 Moet kapitaalinkomen worden belast?............................................................................15
H8 Indirecte en milieubelastingen.........................................................................................18
H9 Leefvormneutrale belastingen?.......................................................................................21
1
,H2 De welvaartseconomie
Aanname in de welvaartseconomie:
Mensen maximaliseren
De homo economicus is niet een op geld beluste egoïst maar streeft naar welvaart in ruime
zin.
Bedrijven tellen niet mee voor de bepaling van maatschappelijke welvaart, alleen mensen.
De overheid telt ook niet mee.
Dat mensen iets maximeren betekent niet dat ze altijd rationeel zijn.
Sociale welvaartsgewichten
Sociale welvaartsgewichten geven aan hoeveel de maatschappelijke welvaart toeneemt als
een bepaald individu er een euro inkomen bij krijgt.
- Hiermee kunnen we welvaartseffecten monetariseren.
Het monetariseren van welvaartseffecten is omstreden:
Orthodoxe economen zeggen dat het onmogelijk is om welvaart in euro’s uit te drukken.
Nutsfuncties zouden niet kardinaal (er rolt een getal uit), maar ordinaal zijn (het geeft
voorkeursordening weer).
Wat ook lastig is, is dat de economie niet uit één persoon bestaat. Mensen verschillen in
voorkeuren, verdientalent, etc.
Maar hoe meet je dit dus voor verschillende mensen?
- Het enige wat je dan nog kan zeggen is dat de welvaart toeneemt als één persoon
erop vooruitgaat, zonder welvaart van anderen te schaden (pareto).
Je kunt de welvaartsgewichten voor verschillende inkomensgroepen uitrekenen aan de hand
van de herverdelingsvoorkeuren van de overheid.
Als de overheid het huidige belasting- en uitkeringsstelsel optimaal heeft gekozen, kunnen
we precies uitrekenen hoeveel de maatschappelijke welvaart stijgt als we iemand uit een
bepaalde inkomensgroep een euro meer inkomen geven.
- Dit is een toepassing van gebleken voorkeuren (revealed preference).
Hicks-Kaldor-criterium: beleid is wenselijk zolang de welvaartstoename van de winnaars
minimaal zo groot is als de welvaartsafname van de verliezers.
2
, Maatschappelijke welvaart
Meestal is de maatschappelijke welvaart een gewogen som van alle nutten van alle mensen
in de economie.
De maatschappelijke welvaart kan worden beschreven met een sociale welvaartsfunctie.
Deze telet de welvaart van alle individuen op een of andere manier bij elkaar op.
Utilitaristische sociale welvaartsfunctie: de individuele welvaart van alle mensen weegt even
zwaar.
Rawlsiaanse interpretatie sociale welvaartsfunctie: alleen de welvaart van die persoon die
het slechtst af is telt mee.
Optimale herverdeling is allerminst noodzakelijk om normatieve welvaartseconomie te doen.
Normatieve welvaartsanalyse: hoe moet beleid worden vormgegeven bij gegeven
maatschappelijke voorkeuren.
De welvaartseconomie heeft 2 stellingen afgeleid:
1. Over de doelmatigheid van de markt
2. De mogelijkheid om zonder maatschappelijke kosten te kunnen herverdelen
Eerste stelling welvaartseconomie
1e stelling:
In algemeen evenwicht, waarin alle markten voor alle goederen, diensten en
productiefactoren ruimen, is de marktuitkomst Pareto-efficiënt.
In er worden grote veronderstellingen gemaakt om tot de conclusie te komen dat de markt
doelmatig is:
1. Volkomen mededinging
2. Informatieasymmetrie
3. Geen transactiekosten
4. Geen externe effecten
5. Marktcompleetheid
1. Een markt faalt bij monopolievorming:
- De prijzen worden gemanipuleerd door de monopolist zodanig dat de private kosten
worden opgedreven tot boven de maatschappelijke kosten.
2. Een markt faalt ook als de ene marktpartij veel meer weet dan de ander.
- Bv het is riskant om een tweedehands auto te kopen.
- Werkgevers weten op voorhand niet hoe goed werknemers zijn.
- Verzekeringsmarkten.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eb22. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
