Samenvatting van hoofdstuk 10 van het boek Feniks Geschiedenis 4/5/6 VWO. De hoofdthema's zijn de Koude Oorlog, dekolonisatie, eenwording van Europa en de multiculturele samenlevingen. Ook staat in het document een chronologische volgorde van de belangrijkste gebeurtenissen en alle begrippen met ui...
Kenmerkende aspecten
De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van
een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een
atoomoorlog.
De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de
wereld.
De eenwording van Europa
De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de
twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele
veranderingsprocessen.
De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen
PARAGRAAF 1
Blokvorming
Oprichting Verenigde Naties om geen oorlogen meer te krijgen. Maar helaas,
onderling wantrouwen was gebleven. Verschillen tussen Westen en SU.
Westen Sovjet-Unie
-democratie -communistische dictatuur
-kapitalisme -alles was staatseigendom
-individu -collectief
Er kwam blokvorming door deze tegenstellingen. Westblok met kapitalistische en
democratische landen zoals VS en Oostblok met communistische landen -> SU
met landen onder haar invloedssfeer. SU had in WW2 Oost-Europa bevrijd van
nazi’s, nu maakte hij er satellietstaten van.
Het IJzeren Gordijn
Koude Oorlog omdat het niet echt tot een oorlog kwam maar wel veel
spanningen. Er waren bondgenootschappen, spionnen en propaganda. Truman
zegt dat als een land zich bedreigd voelt door communisme ze Amerikaanse
steun krijgen -> Trumandoctrine. Daarna volgde het Marshallplan. Arme mensen
zouden het communisme aanhangen, dus welvarend Europa was het doel.
Amerika gaf veel geld aan Europa na de oorlog: zo konden Amerikaanse
producten daar afgezet worden. SU deed niet mee en dwong Oost-Europese
landen hetzelfde. Meer tegenstellingen Oost en West.
, Sovjetisering van Oost-Europa
Fabrieken staatseigendom, collectieve boerderijen, geheim agenten. Er was een
echt totalitair systeem. In 1949 werd Duitsland verdeeld in het Westblok met de
NAVO en het Oostblok. Door de NAVO grotere kans dat klein conflict een oorlog zou
worden. Nog meer spanning toen SU atoomboom maakte. VS was niet meer de
enige. Er kwam een wapenwedloop tussen beiden blokken. De Oostbloklanden
gingen samen werken in het Warschaupact. Stalin was overleden en na een strijd
kwam Nikita Chroesjtsjov aan de macht. Door Stalin zou SU niet meer goed
communistisch zijn.
De Koreaoorlog
In China kwamen na een burgeroorlog communisten aan de macht. Mao Zedong
riep Volksrepubliek China uit. Grote shock voor Westen want opeens veel meer
communisten. Trumandoctrine ging wereldwijd gelden. Ook in Korea problemen.
Zuid-Korea onder Amerikaanse invloed en Noord-Korea communistisch onder
Kim. Noord-Korea viel Zuid-Korea aan. Truman greep in en veel NAVO landen
vochten terug in Zuid-Korea. Maar China ging Noord-Korea helpen. Bijna
atoomwapens maar Truman hield tegen. In 1953 wapenstilstand.
De Cubacrisis
Weer bijna atoomoorlog. Op Cuba Fidel Castro via revolutie aan de macht.
Bondgenootschap met SU. Cuba heel dicht bij VS. Amerika ontdekte
raketinstallaties en Kennedy blokkeerde Cuba. SU kwam er aan, veel spanningen.
Toch trok SU terug, in ruil zou Amerika Cuba niet aanvallen en raketinstallaties uit
Turkije weghalen. Er kwam een telefoonverbinding tussen VS en SU, de hotline.
Makkelijker contact.
Start van Europese eenwording
Steeds meer samenwerking West-Europa. Gevolg van Marshallhulp. Landen
moesten samenwerken van VS voor betere economie en samenwerking. OEES
werd opgericht. Franse minister Schuman wilde kolen- en staalproductie van
Frankrijk en Duitsland onder gezamenlijk bestuur. Samenwerking beter dan
conflict. Veel landen sloten aan, EGKS ondertekent.
Verdere samenwerking
EEG voor gemeenschappelijke markt en economische expansie. Ook Euratom voor
kernenergie. EGKS, EEG en Euratom samengevoegd tot EG. Bestuur in Brussel.
Schengen-zone is niet meer controleren grenzen. Zelfde voor goederen,
afschaffen invoertarieven. Invoering euro in 2002 maakte internationale producten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper db6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,22. Je zit daarna nergens aan vast.
