Samenvatting
Samenvatting teksten 1
- Vak
- Teksten
- Instelling
- Hogeschool Windesheim (HW)
Samenvatting teksten 1. Hoofdstuk 3 basisboek literatuur, §4.2 jeugdliteratuur en didactiek en tekstanalyse hoofdstuk 1.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Tentamen teksten 1:Boeken:
Basisboek literatuur hoofdstuk 3
Jeugdliteratuur en didactiek. Hoofdstuk §4.2
Tekstanalyse hoofdstuk 1
Presentaties, lesbrieven en andere materialen op Teams.
Doel functionele analyse = kijken of het doel van de schrijver van de tekst is bereikt.
Hoe effectief is de tekst? Hoe kan je de tekst verbeteren?
Tekstanalyse hoofdstuk 1
§1.1 inleiding
De functionele analyse van een tekst voer je uit aan de hand van 4 stappen:
1. Je stelt vast wat het onderwerp van de tekst is, wie de zender is en wat de
doelgroep is.
2. Je bepaalt welke communicatieve doelen een rol spelen in de tekst.
3. Je identificeert welke functie de verschillende onderdelen van de tekst
hebben. Je beschrijft in deze stap nauwkeurig welke teksthandelingen in de
verschillende onderdelen worden uitgevoerd. Daarna bepaal je in hoeverre de
tekstbehandelingen bijdragen aan het bereiken van de communicatieve
doelen.
4. De uiteindelijke beoordeling van de tekst.
§1.2 Achtergronden van de functionele analyse
§1.2.1 Taalhandelingstheorie
Taalhandelingstheorie = Er wordt een poging gedaan om een verbinding te leggen
tussen de betekenis van taaluitingen en hun functie in de communicatie.
Volgens de taalhandelingstheorie wordt met elke taaluiting een handeling verricht.
Iets zegen is volgens deze theorie dus hetzelfde als iets doen.
Vb. met het uitspreken van “Hartelijk gefeliciteerd” verricht de spreker de handeling
van het feliciteren. (illocutionaire strekking = feliciteren).
Grondleggers theorie: Austin en Searle.
Taalhandelingen bestaan uit 3 niveaus: locutie, illocutie en perlocutie.
Locutie: het schrijven of uitspreken van een taaluiting (klank, letters).
Illocutie: wat je daarmee “doet”.
Illocutionaire strekking meedelen, beloven, uitnodigen, verzoeken
(taalhandelingswerkwoorden).
Perlocutie: het beoogde effect op de ontvanger.
,Taalhandelingen kunnen op verschillende manieren geuit worden. Als directe en als
indirecte taalhandeling.
Directe taalhandeling de strekking van de uiting is direct duidelijk.
Vb. “Doe je het raam even dicht?”. De strekking van de uiting is direct duidelijk: de
spreker verzoekt (taalhandelingswerkwoord) iemand het raam te sluiten.
Indirecte taalhandeling de strekking van de uiting is niet direct duidelijk.
Vb. iemand zegt “wat is het hier koud”. Strikt genomen is dat een mededeling. Als
gezegd wordt door iemand die in een kamer zit waar het raam wagenwijd openstaat
terwijl het buiten vriest, begrijpt iedereen dat het ook hier eigenlijk om een verzoek
gaat.
Of een mededeling een direct verzoek is, hangt af van de situatie.
§1.2.2 Tekstkwaliteit
Een tweede inspiratie voor de functionele analyse is het onderzoek naar
tekstkwaliteit. In eerste instantie waren onderzoekers vooral geïnteresseerd in de
begrijpelijkheid van de tekst of in de overtuigingskracht.
Farkas concludeerde dat instructieve teksten, zoals handleidingen, vaak meer
functies hebben dan alleen instrueren. Lezers van de instructie moeten er
bijvoorbeeld ook van overtuigd raken dat het relevant is om de instructies uit te
voeren.
Voordat er iets gezegd kan worden over de kwaliteit van een tekst (en de gebreken
ervan), moet dus eerst onderzocht worden wat de functie is van de tekst.
Lentz en Pander Maat functionele analyse.
Belangrijke uitgangspunten:
De context moet nauwkeurig bestudeerd worden voorafgaand aan de
eigenlijke analyse.
Functionele analyse moet leiden tot voldoende informatie voor de schrijver
van de tekst om deze te kunnen verbeteren.
§1.3 Analyse van onderwerp, zender, doelgroep en organisatiedoelen
§1.3.1 Onderwerp en de schrijver (zender)
Het onderwerp van de tekst is gemakkelijk te bepalen afleiden aan de titel en
gebruikte afbeeldingen.
Veel teksten, zoals advertenties of voorlichtingsteksten, worden in opdracht van een
organisatie door een professionele schrijver of een team van professionele schrijvers
geschreven. Je weet dus lang niet altijd wie de echte schrijver van de tekst is. in zo’n
geval hebben we het dan ook niet over de doelen van de schrijver, maar over die van
de opdracht gevende organisatie de zender.
§1.3.2 Doelgroep en aangesproken lezer
Doelgroep = voor wie is de tekst bedoeld?
, Aangesproken lezer = als je een tekst gaat lezen, dan blijkt soms dat de tekst zich
richt op een specifiekere groep dan je alleen op basis van de context zou aannemen.
§1.3.3 Organisatiedoelen
Organisatiedoel = wat de zender uiteindelijk voor zichzelf wil bereiken met de tekst.
Een organisatiedoel maakt duidelijk waarom een zender de doelgroep wil informeren,
overtuigen, et cetera.
§1.4 Bepalen van de communicatieve en consecutieve doelen
§1.4.1 verschillende soorten communicatieve doelen
Communicatieve doelen = beoogde veranderingen in de cognities van de
doelgroep ten aanzien van een bepaald onderwerp.
Er worden 6 communicatieve doelen onderscheiden die veranderingen in de
cognities van de lezers betreffen.
Informerend doel = geschreven om de lezer kennis te verschaffen over een bepaald
onderwerp.
Persuasief doel (overtuigend) = de zender wil invloed uitoefenen op de opvattingen
en overtuigingen van de ontvanger.
Opiniëren = de zender neemt een bepaald standpunt in, maar dat is bedoeld om de
doelgroep ‘tot nadenken te stemmen’ zodat die zich een oordeel kan vormen. (Gaat
minder ver dan overtuigen).
Instructief doel = de doelgroep in staat stellen om bepaalde handelingen of taken uit
te voeren. Voorbeelden: gebruiksaanwijzingen, recepten en routebeschrijvingen.
Activerend doel (motiverend doel) = de zender wil de gedragsintenties van de
doelgroep beïnvloeden.
Emotionerend doel = de tekst heeft als doel om de gevoelens van de ontvanger te
beïnvloeden.
§1.4.2 Communicatief doelenschema
Teksten hebben lang niet altijd één doel. Bijna alle teksten zijn multifunctioneel = ze
hebben verschillende communicatieve doelen. Deze communicatieve doelen staan
meestal niet los van elkaar: er zit een hiërarchie in. Bepaalde doelen ondersteunen
andere doelen.
Communicatief doelenschema = een hiërarchisch schema waarin de relaties
tussen de doelen met pijlen aangegeven zijn. Zie blz. 14 boek tekstanalyse.
De verschillende communicatieve doelen zijn niet altijd aan elkaar gerelateerd. Soms
staan twee doelen los van elkaar. In zo’n geval leidt een analyse van de
communicatieve doelen tot twee doelenschema’s.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper athinachimezie123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76462 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen