Samenvatting
Samenvatting Geowijzer H3
Dit document bevat hoofdstuk 3 van het studieboek Geowijzer, 2e druk.
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Geowijzer hoofdstuk 3: Landschappen in Nederland3.1 Zandlandschap: 40% van NL.
Ontstaan
IJstijd: ijs bereikte NL niet. Zeespiegel lag laag, waardoor de Noordzee droog lag. In NL was een poolklimaat,
waardoor de vegetatie schaars was. De ondergrond bevroor en de bovenlaag droogde uit en kon verstuiven:
zandverstuivingen. Dit zand vormde de eerste lagen dekzand.
Bewoning
Zandgronden waren dunbevolkt. Bewoning was tussen natte, lage beekdalen en hogere en drogere zandgronden
in. Ze woonden in een esdorp of brinkdorp. Brink = gemeenschappelijk dorpsplein. Op hoge droge gebieden was
akkerbouw = essen/enken/engen. De zandgronden waren onvruchtbaar: bemesting nodig schapen en koeien
liepen over de heide. Schapen gingen naar schaapskooi en koeien gingen naar de stal in de avond. De essen
werden humusrijker en vruchtbaarder en kwamen hoger te liggen dan de omgeving. Woeste grond en essen
werden gescheiden door houtwal: rij bomen en struiken. Houtwal bestond vooral uit doornig struikgewas.
Rond 1900: bevolking groeide en akkerbouw grond werd in gebruik genomen. Kunstmest was uitgevonden.
Heide was niet meer noodzakelijk. Midden 20 e eeuw: boeren gingen over naar veeteelt. Hierdoor ontstond bio-
industrie.
Landinrichting
Boeren moesten grotere percelen krijgen door de specialisatie en mechanisatie van de landbouw. Om
opbrengsten te vergroten werd er op zandgronden ruilverkaveling uitgevoerd: akkers/weilanden onderling
ruilen. De afwatering werd verbeterd: sloten uitdiepen/graven, drainage aanleggen, beekjes kanaliseren.
Zandwegen werden geasfalteerd. Landinrichting: herinrichting met meer aandacht voor landbouw, natuur,
recreatie en leefbaarheid.
3.2 Lösslandschap: oudste cultuurlandschap van NL.
Ontstaan
300-360 miljoen jaar geleden (Carboon) lag NL rond de evenaar. Er ontstond een tropisch moerasbos. In
moerassen ontstond veen uit plantenresten. Veen veranderde onder hoge druk en temperatuur in steenkool.
65-145 miljoen jaar geleden (krijt) warm klimaat en hoge zeespiegel. In nu Zuid-Limburg lag een ondiepe zee met
koraalbanken. Er leefden ook kalkdiertjes die na afsterven op de bodem bleven liggen. Rivieren die in zee
uitmondden zetten veel zand af. Zand + kalk = kalksteen (onder druk) mergel. Eind van het krijt werd het
gebied opgeheven. Je ziet nu nog steeds veel kalksteen in Zuid- Limburg. 2,5-65 miljoen jaar geleden (tertiair):
afwisselend opheffing en insnijding door de Maas: terrassen, versneden door beekjes/rivieren.
2,5 miljoen jaar geleden-nu (quartair): Löss in Zuid-Limburg, omdat NL een poolwoestijn was: droog, koud en
weinig begroeiing. Door harde wind werd veel zand verplaatst. Kleinste deeltjes zand (löss) konden heel ver
gevoerd worden.
Bewoning
In Zuid-Limburg wonen al lang mensen. In Romeinse tijd was er veel ontbossing. Löss is geschikt voor landbouw.
Eerste landbouw in NL in ZL. Romeinen zorgden voor wegennet met steden op kruispunten (Maastricht,
Heerlen). Begin middeleeuwen: gebied dunbevolkt. 1300: opnieuw in gebruik. Akker op plateaus, gras/bos op
helling. Dorpen in dalen, terrasrand of op plateaus.
Sint-Pietersberg
Door steenkoolwinning en winning van kalksteen door vergraven van Sint-Pietersberg is Limburgse landschap
sterk veranderd. Sint-Pietersberg is relatief vlak 107 m boven NAP. Bestaat uit kalksteen bedekt met grind, zand
en löss. In Romeinse tijd werd kalksteen al uitgehouwen, waardoor je in de 18 e eeuw ondergrond kon lopen.
Enkele gangen zijn toegankelijk voor toeristen andere zijn van Natuurmonumenten. 70% van de heuvel werd
afgegraven voor cementwinning.
3.3 Veenlandschap: laagveenlandschap en hoogveenlandschap.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joellespijkerman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,74. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 55628 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen