Samenvatting
Samenvatting Geowijzer hoofdstuk 5
Dit bestand bevat een samenvatting van hoofdstuk 5 uit Geowijzer (2e druk).
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Geowijzer hoofdstuk 5: Actieve aarde5.1 Endogene krachten = krachten in aardkorst die niet waarneembaar zijn.
Exogene krachten = krachten die van buitenaf op aarde inwerken.
Aarde heeft 3 lagen: kern, mantel/asthenosfeer, aardkorst/lithosfeer (zie afbeelding). Op 100 km. diepte is de
aarde is het 1400 oC. Hierdoor smelt het gesteente in de mantel het wordt taai-vloeibaar. De kern kan door
de hoge druk niet smelten. Lithosfeer: continentale korst en oceanische korst. Continentale korst: licht graniet,
oceanische korst: basalt. Continentale korst is ouder dan oceanische korst.
Convectiestromen
Aardkorst
Figuur 1 Platentektoniek wereld
Figuur 2 Opbouw van de aarde
Platentektoniek: hoe verschillende werelddelen op elkaar aansluiten. Er
zijn 6 grote platen die op het magma van de asthenosfeer drijven. Convectiestromen bewegen de platen.
Convectiestromen zijn magmastromen die ontstaan door de warmte vanuit de kern. De magma wordt omhoog
gestuwd, waardoor er stromingen ontstaan. Die botsen tegen de lithosfeer aan en buigt naar links en rechts af.
Het magma koelt dan af en zakt weer weg naar diepere lagen in de mantel.
Pangea: oercontinent alle continenten lagen aan elkaar.
5.2 Platen bewegen op verschillende manieren: divergent (uit elkaar) convergent (naar elkaar toe) transform
(langs elkaar heen). Dit leidt altijd tot aardbevingen.
Divergentie
Divergente beweging wordt veroorzaakt door opstijgend magma dat door de lithosfeer breekt en een scheur
veroorzaakt. Zodra het magma met water in contact komt, koelt het magma af, het stolt en er vormt een nieuwe
oceaanbodem seafloorspreading. Er ontstaan oceaanruggen. Oost-Afrika komt langzaam los van de rest van
het Afrikaanse continent.
Convergentie
3 mogelijkheden voor het naar elkaar toe bewegen van platen:
1. 2 continentale platen bewegen naar elkaar toe: plooiingsgebergten. Bergen.
2. 2 oceanische platen bewegen naar elkaar toe: oudste en zwaarste plaat schuift onder de jongere en
lichtste plaat subductie. Oceaanwater gaat mee de diepte. Plaat smelt op 100 km diepte. Magma +
oceaanwater = mengsel dat opstijgt. Dit kan in lithosfeer blijven steken of het kan smelten, waardoor
het door de lithosfeer heen komt. vulkanische eilanden.
3. 1 oceanische en 1 continentale plaat beweegt naar elkaar toe: subductie. Oceanische plaat schuift onder
continentale plaat. Dit zorgt voor zware aardbevingen en vulkanisme. Ring van vuur: vulkanen in Grote
Oceaan ontstaan door subductie. Subductie gebieden kennen heftige aardbevingen, veel vulkanisme,
bergketens, diepe kloven/troggen.
Transversale bewegingen/transform
In de breuklijn bouwt spanning op, waarna deze opeens vrijkomt aardbeving. Er zijn horizontale en verticale
breuken. Bij verticale breuken kunnen delen naar beneden zakken (slenken) of juist omhoog worden geduwd
(horsten).
5.3 vulkaanuitbarstingen zijn fascinerend, maar kleurt de aarde rood door de magma of zwart door de as.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joellespijkerman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 55628 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen