Samenvatting
Samenvatting Politiek en Recht Artevelde hogeschool
- Vak
- Instelling
Samenvatting van het vak Politiek en recht
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
deborahmille
Voorbeeld van de inhoud
Politiek En Recht1ste semester
D.M
,1. KENMERKEN VAN DE BELGISCHE STAAT...................................................................................... 3
1.1. HET ONTSTAAN VAN BELGIË ............................................................................................................................... 3
1.2. DE GRO NDWET ................................................................................................................................................. 3
1.2.1. Scheiding der machten ....................................................................................................................... 4
1.2.2. Monarchie........................................................................................................................................... 4
1.2.3. Representatieve en parlementaire democratie................................................................................ 4
1.2.3.1. Politieke partijen................................................................................................................................5
1.2.3.1.1. De ideologieën..............................................................................................................................5
1.2.3.1.2. Partijen zijn organisaties ...............................................................................................................6
1.2.3.1.3. De partijen voorgesteld.................................................................................................................6
1.2.3.1.4. De kritiek op politieke partijen ......................................................................................................7
1.2.4. Rechtsstaat ......................................................................................................................................... 8
1.2.5. De Belgische staatsstructuur ............................................................................................................. 8
1.2.5.1. Vier taalgebieden...............................................................................................................................8
1.2.5.2. Federale staat ....................................................................................................................................8
1.2.5.3. Verzorgingsstaat ................................................................................................................................9
1.2.5.4. Europees kader................................................................................................................................ 10
2. DE POLITIEKE INSTELLINGEN IN BELGIË ..................................................................................... 11
2.1. DE FEDERALE O VERHEID ................................................................................................................................... 11
2.1.1. Wetgevende macht .......................................................................................................................... 11
2.1.2. De uitvoerende macht ...................................................................................................................... 13
2.1.3. De rechterlijke macht ....................................................................................................................... 14
2.2. DE GEMEENSCHAPPEN EN DE GEWESTEN ............................................................................................................ 14
2.2.1. Eigen verkozenen op elk niveau....................................................................................................... 14
2.2.2. Structuur gemeenschappen en gewesten....................................................................................... 14
2.2.3. Bevoegdheden .................................................................................................................................. 15
2.3. DE PROVINCIES, GEMEENTEN EN HET OCMW .................................................................................................... 15
2.3.1. Het provinciaal niveau ..................................................................................................................... 15
2.3.2. Het gemeentelijk niveau .................................................................................................................. 16
2.3.3. Het OCMW ........................................................................................................................................ 18
2.3.4. De controlerende instellingen.......................................................................................................... 19
3. DE INTERNATIONALE RECHTSORDE .......................................................................................... 20
3.1. DE VERENIGDE NATIES .................................................................................................................................... 20
3.2. DE RAAD VAN E UROPA .................................................................................................................................... 21
3.3. DE EUROPESE UNIE ......................................................................................................................................... 22
3.3.1. Ontstaan en evolutie........................................................................................................................ 22
3.3.2. De instellingen van de Europese Unie............................................................................................. 23
3.3.3. Hoe komen Europese wetten tot stand........................................................................................... 24
4. RECHTEN EN VRIJHEDEN......................................................................................................... 25
4.1. WAT IS RECHT? .............................................................................................................................................. 25
4.2. BRONNEN VAN HET RECHT ................................................................................................................................ 26
4.2.1. Internationale verdragen en de Belgische Grondwet als rechtsbronnen ..................................... 27
4.2.1.1. Internationale verdragen.................................................................................................................. 27
4.2.1.2. De grondwet.................................................................................................................................... 28
4.2.2. Wetgevende akten als rechtsbronnen: wetten, decreten, ordonnanties, besluiten .................... 28
4.3. RECHTEN EN VRIJHEDEN ................................................................................................................................... 29
4.3.1. Gelijkheid en non-discriminatie ....................................................................................................... 29
4.3.2. De persoonlijke integriteit, vrijheid en veiligheid ........................................................................... 29
4.3.2.1. Het recht op leven ........................................................................................................................... 29
4.3.2.2. Het recht op persoonlijke vrijheid en veiligheid................................................................................. 29
4.3.3. Recht op behoorlijke rechtsbedeling ............................................................................................... 29
1
, 4.3.4. Recht op eerbieding van het privé, familie en gezinsleven............................................................ 30
4.3.4.1. Algemeen ........................................................................................................................................ 30
4.3.4.2. De onschendbaarheid van de woning ............................................................................................... 30
4.3.4.3. De onschendbaarheid van het briefgeheim....................................................................................... 30
4.3.4.4. Het recht op eerbiediging van het privéleven.................................................................................... 30
4.3.4.5. Het recht op eerbiediging van het gezinsleven .................................................................................. 30
4.3.5. De intellectuele rechten en vrijheden.............................................................................................. 30
4.3.5.1. Vrijheid van mening en meningsuiting .............................................................................................. 30
4.3.5.2. De vrijheid van drukpers .................................................................................................................. 30
4.3.6. Vrijheid van onderwijs, opvoedingsrecht ........................................................................................ 30
4.3.7. Vrijheid van godsdienst en filosofische overtuiging ....................................................................... 31
4.3.8. Vrijheid van vergadering .................................................................................................................. 31
4.3.9. Vrijheid van vereniging .................................................................................................................... 31
4.3.10. Vrijheid van taal ............................................................................................................................... 31
4.3.11. Economische, sociale en culturele rechten ..................................................................................... 31
4.4. DE RECHTEN VAN HET KIND .............................................................................................................................. 31
4.5. RECHTEN DIE VOORTVLOEIEN UIT BESTUURLIJKE VERNIEUWING ............................................................................. 31
5. DE BELGISCHE GERECHTELIJK INSTELLINGEN.............................................................................. 32
5.1. INLEIDING ...................................................................................................................................................... 32
5.2. ALGEMENE BEGINSELEN ................................................................................................................................... 32
5.2.1. De eenheid van de rechtspraak ....................................................................................................... 32
5.2.2. De dubbele aanleg............................................................................................................................ 33
5.2.3. Specialisatie van de rechtbanken .................................................................................................... 33
5.2.4. Territoriale organisatie van de rechtbanken .................................................................................. 33
5.3. INDELING VAN HET RECHT ................................................................................................................................. 34
5.4. DE BEVOEGDHEDEN VAN DE RECHTERLIJKE MACHT ............................................................................................... 34
5.4.1. Algemene omschrijving.................................................................................................................... 34
5.4.2. Controle op de naleving van het recht: hoven en rechtbanken..................................................... 34
5.4.2.1. De gewone rechtbanken .................................................................................................................. 35
5.4.2.2. De hoven ......................................................................................................................................... 36
5.4.2.3. Hof van Cassatie............................................................................................................................... 36
5.4.2.4. Samenvatting: bevoegdheden van de gewone hoven en rechtbanken ............................................... 36
5.4.2.5. Kortgedingprocedure ....................................................................................................................... 36
5.4.3. Controle op het bestuur ................................................................................................................... 36
5.4.3.1. De Raad van State ............................................................................................................................ 36
5.4.3.2. Het Rekenhof ................................................................................................................................... 37
5.4.4. Controle op de wetgever: Grondwettelijk Hof................................................................................ 37
5.4.5. Externe controle op de rechterlijke macht: Hoge Raad voor de Justitie ....................................... 37
5.5. HET EUROPEES OF VOOR RECHTEN VAN DE MENS ................................................................................................ 37
5.6. DE BETROKKENEN BIJ EEN GEDING ..................................................................................................................... 37
2
, 1. Kenmerken van de Belgische staat
1.1. Het ontstaan van België
- 1815 – 1830 → deel van het Verenigd Koninkrijk de Nederlanden (Willem I)
- Veel kritiek
o Katholieken
▪ Niet eens met inmenging van de koning in de godsdienst
o Liberalen
▪ Tegen het verplicht gebruik van het Nederlands in administratie en
scholen
- In augustus 1830 ongenoegen kwam op gewelddadige manier tot uiting
o Na opsporing van de opera ‘De Stomme van Portici’ barstten de rellen los
▪ Uitgroeiden tot echte revolutie = ‘Belgische Omwenteling’
- Revolutionairen vormden voorlopige Belgische regering, ‘Voorlopig Bewind’
o 4/10/1830 → onafhankelijkheid van België
o Beslist parlement te verkiezen om grondwet op te stellen
▪ 10/11/1830 → ‘Nationaal Congres’
o 7/02/1831 → Belgische grondwet
Bekijk Dia 33
1.2. De grondwet
- Vrouw Justitia
o Blinddoek = onpartijdigheid (verwijzing naar de neutraliteit)
o Weegschaal = zorgvuldig afwegen regels en argumenten
o Zwaard = vonnis (beslissingen nemen)
- Definitie recht =
o Geheel van regels
o Opgelegd en bekrachtigd
o Afdwingbaar ten opzichte van iedereen
o Doel: ordening van de samenleving
o Bepaalde tijd en plaats + kan geschreven of ongeschreven
- Belgische wet → geheel van fundamentele regels
o Werking en organisatie van de instellingen bepalen
o Verhouding bepalen tussen instellingen en burger
o Verhouding bepalen tussen instellingen onderling
= hoofdlijnen van de staatsstructuur in rechtsregels → juridisch afdwingbaar
- Bronnen van het recht
o Wetten
▪ Internationale verdragen
▪ Grondwet
▪ Wetten, decreten, ordonnanties/ verordeningen
o Rechtspraak = een deel van het recht (vonnis)
o Rechtsleer = alles wat geschreven wordt over de wet
o Gewoonten (zonder tegenspraak) en gebruiken (met instemming)
o Algemene rechtsbeginselen
- 1831 verschillende keren gewijzigd en aangepast aan maatschappelijke evolutie
o Wijzigen bemoeilijkt → procedureregels
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper deborahmille. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen