Samenvatting
geschiedenis tijdvak 7 en 8 ka's en samenvatting.
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
geschiedenis tijdvak 7 en 8. kenmerkende aspecten, samenvatting en andere belangrijke dingen. examenstof 6 vwo.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Tijdvak 7:Paragraaf 1: de verlichting
Ka= rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
In 1776, Adam Smith: filosoof die schrijft over economie:
1. Mensen streven altijd eigen voordeel na.
2. Dat is natuurlijk en rationeel gedrag (= rationalisme) en hoeft niet nadelig te zijn
3. Het zorgt zelfs voor welvaart voor iedereen door middel van de wet van vraag en
aanbod.
4. Overheid moet zich niet bemoeien met handel en nijverheid want dat verstoort het
mechanisme van vraag en aanbod= laisser faire.
5. Het idee van Smith is: rationeel denken en vrijheid leidt tot een betere wereld. Dit is
typerend voor de verlichting.
Van wetenschappelijke revolutie ( 17e eeuw ) naar de verlichting (18e eeuw):
- In de 18e eeuw word alles, niet alleen natuur, onderwerp van kritisch onderzoek:
godsdienst, politiek, sociale verhoudingen en de economie.
- Rationalisme leidt tot vooruitgang, kennis en rede zijn superieur aan traditie en
geloof.
- Duitse filosoof Immanuel kant: vrijheid is een voorwaarde van de vooruitgang.
Volgens hem was er te weinig vooruitgang.
Van Engeland en Nederland naar Parijs:
- De verlichting begon in Engeland en Nederland: er was veel vrijheid en er konden
boeken gedrukt worden. In de 18e eeuw werd Parijs een centrum.
- In de westerse wereld van frans de voertaal en Parijs de intellectuele hoofdstad.
- Vanaf 1751 maakten d’Alembert en Diderot de encyclopedie. Het doel was: kennis
van de hele wereld doorgeven. Het bleef niet alleen bij feitelijke informatie maar het
ging ook over kritische artikelen over de kerk, politiek en over de maatschappij.
Kritiek op het geloof (Voltaire):
- De Franse schrijver Voltaire was voorvechter van de gewetensvrijheid. En streed
tegen bekrompenheid, bijgeloof en intolerantie. Volgens hem was de katholieke kerk
de oorzaak van alles.
- Voltaire keert zich tegen het idee dat god zich voortdurend met de wereld bemoeit.
Dat is tegen de rede van wetten van de natuur.
- Voltaire geen atheïst maar een diëtist = god heeft aarde wel gemaakt, maar hij greep
niet meer in.
- Op aarde verloopt alles via vaste en logische natuurwetten. Door onderzoek
(empirisme) + redeneren konden ze daar inzicht in krijgen.
, Nieuwe politieke ideeën:
- John Locke: koningen en de regeringen hebben hun macht niet ontvangen van god,
maar van de burgers.
- Taak van de overheid was om de natuurlijke rechten van de burgers te beschermen=
mensenrechten: recht op leven, vrijheid en bezit.
- Overheid moet zich ook aan de wetten houden. Zij de burgers niet meer tevreden dan
kunnen zij de vorst of de regering vervangen.
Trias politica (Montesquieu):
- Hij verafschuwde de Franse koningen= despotisme.
- Alle macht was in handen van een man dat leidt tot machtsmisbruik en
onderdrukking.
- Hij stelde voor de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht te scheiden=
driemachtenleer (trias politica).
- Hij was geen democraat maar een voorstander van de mengeling van monarchie,
aristocratie en democratie.
Driemachtenleer:
- Parlement stelt de wetten vast.
- De regering voert het uit.
- Onafhankelijke rechters controleren naleving van die wetten.
Volkssoevereiniteit (J.J Rousseau):
- De regering moest volgens J.J ‘de algemene wil’ uitvoeren. Die wil was niet hetzelfde
als de wil van de meerderheid.
- De mensen sluiten een ‘sociaal contract’ met elkaar waarbij ze hun soevereiniteit
overdragen aan een volksvergadering.
- De besluiten van de volksvergadering waren de uitdrukkingen van de algemene wil.
Sociale verhoudingen (J.J Rousseau):
- Mens is van nature goed.
- Met name door eigendommen gingen dingen zoals vrijheid en gelijkheid verloren
- Het gaf ruimte voor slechte eigenschappen zoals hebzucht
- Maar door sociale en politieke hervormingen en opvoeding kon er veel worden
verbeterd.
- Kenmerk van de verlichting: het idee dat de samenleving verbeterd kan worden en
dus ‘maakbaar’ was.
Paragraaf 7.2: het ancien regime
Ka= het voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur op
eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (= verlicht absolutisme )
- In de 18e eeuw blijft Frankrijk een standenmaatschappij met een absoluut
koningschap.
- In andere landen (bijvoorbeeld in Pruisen) zijn er hervormingen door verlichte
vorsten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittwagenaar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78998 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
