Crossculturele psychologie
Hoofdstuk 1 Wat is crossculturele psychologie?
Cultuur is breed, daarom volgen er hier enkele belangrijke aspecten van cultuur;
• Cultuur wordt niet door iedereen in een gemeenschap –in gelijke mate – gedeeld. Er bestaan
individuele verschillen in de mate waarin de leden van een gemeenschap de cultuur
aanhangen - tightness versus looseness
• Cultuur beïnvloedt het gedrag van de leden van een gemeenschap, maar omgekeerd hebben
ook individuen invloed op de cultuur. Cultuur is niet statisch, maar adaptief (richt zich op
ecologische en economische omstandigheden.)
• Overdracht van cultuur vindt plaats door enculturatie en socialisering
- Enculturatie: het leren van cultuurelementen in de ruimste zin, dus zowel naar formele
als informele processen
- Socialisatie: een gerichte, normatieve vorm van enculturatie >> Onderwijs in koran
• Cultuur en ras zijn geheel verschillende zaken
- Ras: ras verwijst naar fysieke kenmerken. Alleen wanneer binnen een groep met
overeenkomstige fysieke kenmerken ook belangrijke cultuurelementen, zoals taal of
religie, gedeeld worden is een raciale groep tevens een culturele groep.
- Cultuur kan als basis dienen voor de bepaling van wat een etnische groep is!
• Cultuur is niet hetzelfde als nationaliteit. Dit komt door leven in gebied met een bepaald
klimaat, structuur en economie. dit beïnvloedt het denken en gedrag van de mensen
- Nationaliteiten verschillen doordat men leeft in een gebied met een bepaald klimaat en
een bepaalde staatkundige structuur en economie. Die aspecten beïnvloeden naast de
cultuur eveneens het denken en het gedrag van mensen.
Cultuur: een door een gemeenschap gedeeld systeem van waarden, normen, ideeën,
attitudes, gedragingen, communicatiemiddelen en de producten ervan, die van generatie op
generatie worden overgeleverd.
Hoofdstuk 1.3 Crossculturele psychologie
Verschillende belangrijke factoren hebben geleid tot een groeiende belangstelling voor de
culturele context en daarmee de bloei van de CC psychologie.
1. Ten eerste heeft de verregaande internationalisering van het dagelijks leven de modale
mens met andere culturen in aanraking gebracht. Toerisme, internationalisering van het
bedrijfsleven, televisie en internet hebben de modale mens dichterbij de vreemde volken
gebracht.
2. Ten tweede, is er meer dan ooit sprake van migratie en in het geval van West-Europa migratie.
In NL is meer dan 20 procent van de bevolking in het buitenland geboren of heeft een ouder
die in het buitenlang geboren is. Immigranten moeten bepalen hoe ze zich op zullen stellen
ten opzichte van autochtonen, en die moeten hun houding daar op aanpassen.
3. Ten derde, de algemene psychologie beoogt universele wetten vast te stellen, hetgeen niet
altijd mogelijk is.
Crossculturele psychologie: bestudeert het gedrag van het individu in wisselwerking met
zijn culturele omgeving.
, Wat in de drie factoren naar voren komt is de tendens om etnocentrisme af te breken.
Etnocentrisme: de houding waarbij de eigen omgeving, het eigen volk of de eigen cultuur
bewust of onbewust als maatstaf gebruikt wordt om de rest van de wereld te beoordelen. (VB.
Bij de toerist tot uitdrukking komen in de opvatting dat andere volkeren primitief of merkwaardig
zijn en de eigen groep beschaafd en normaal, bij de expat kan dit tot een koloniale leefwijze
leiden en bij de sociale wetenschapper tot de neiging in eigen kring ontwikkelde concepten
klakkeloos toe te passen op andere samenlevingen)
Crossculturele psychologie bestudeert het menselijk gedrag in een culturele context.
Cultureel-relativistisch standpunt: wil zeggen dat de ene cultuur niet minderwaardig is ten
opzichte van de andere.
1.4 Ecoculturele benadering
Cultuur beïnvloedt als gezegd het individu, maar determineert zijn gedrag niet. Individuen
kunnen op hun beurt ook invloed uitoefenen op de cultuur van een gemeenschap. E invloed
van cultuur op het individu verloopt via een proces van enculturatie en- wanneer dit
beïnvloedingsproces gericht en op normatieve wijze plaatsvindt- via socialisatie.
(Triandis, 1994) ecocultureel model
Ecocultureel model: ecologie cultuur enculturatie individuele eigenschappen
gedrag
Model is wel een vereenvoudiging van de werkelijkheid en daardoor onvolledig. De pijlen
kunnen op elke schakel terugslaan.
VB. is dat menselijk gedrag de natuurlijke omgeving kan beinvloeden- soms door deze te
reguleren (molens, stuwmeren, polders), maar ook in veel gevallen door haar te verpesten.
Ook door socialisatie gevormde collectieve eigenschappen kunnen terugslaan op de cultuur.
Zo kunnen op reinheid gestelde individuen, zoals de Indiase, de elementen in cultuur tot die
reinheid bijdragen en versterken.
Ten eerste suggereert het een deterministische verloop van de verschillende schakels,
terwijl er in feite allerlei terugkoppelingen plaatsvinden.
Ten tweede de biologische grondslag van het menselijk gedrag in het model is een
belangrijke invloed.
Hoofdstuk 2: Wetenschapstheoretische en methodologische kwesties
Karl Popper heeft er al op gewezen dat ook wetenschappelijke uitspraken de werkelijkheid niet
gewoon afbeelden. Uitspraken zijn gebaseerd op een beperkt aantal waarnemingen,
bovendien kiezen wetenschappers onder invloed van hun omgeving welke basisuitspraken zij
wel of niet doen. Vaak is de wetenschapper zich van die invloeden echter niet bewust. Bv de
keuze van het onderwerp. Bij onderwerpen als ‘genderstudies’, ‘emancipatie van de
arbeidersklasse’ of ‘racisme’ is dat direct inzichtelijk. Racisme bv krijgt in sommige
maatschappijen amper aandacht, terwijl het in de CS een dominant en een – voor zowel
blanken als zwarten- emotioneel geladen thema is. Onderwerpen als intelligentie of prestatie
lijken al iets cultuurvrijer.
Thomas Kuhn gaf al aan dat ook methodologische regels niet cultuurvrij, maar
‘paradigmagebonden’ zijn. Definities van concepten als intelligentie, geluk armoede en
werkloosheid verschillen van cultuur tot cultuur en van periode tot periode. Zijn huisvrouwen
werkloos? Is armoede relatief of absoluut?
