RTO jurisprudentie.
Week 1.
Harmonisatiewet: toetsing wet in formele zin
Formele wet mag ook niet getoetst worden aan hoger recht dan de Grondwet, zoals aan het
Statuut en aan rechtsbeginselen, rechter mag niet op de stoel van de wetgever gaan zitten.
Conclusie van Snijders: wet in formele zin
We kunnen niet zoveel met de wet in de formele zin, maar dit levert problemen op. Mensen hadden
veel geld uitgegeven en kregen maar voor drie maanden kinderafdeling. Ze vragen welke manieren
zijn er om de wet in formele zin te toetsen aan het evenredigheidsbeginsel? Snijders zegt dat hij niet
denkt dat er ruimte is voor een minder strikte interpretatie van 120 Gw. Hij ziet wel twee andere
manieren.
- Ten eerste wetuitleg in overeenstemming met het rechtsbeginsel.
- Ten tweede de contra lege toepassing. Dit betekent dat als er bij de rechter een partij zit
met belangen die niet zijn meegewogen en dit leidt tot een onevenredig uitkomst dan kan
de rechter de wet in formele buiten toepassing te laten.
Landbouwvliegers: algemene rechtsbeginselen
Lagere regelgeving (dus ook AVV’s) mogen aan de algemene rechtsbeginselen (ongeschreven recht)
worden getoetst. Dit moet echter wel met terughoudendheid gebeuren. Indien aan formele
rechtsbeginselen wordt getoetst dan moet ook aan de willekeurs toets worden voldaan. Dus
schending algemene rechtsbeginselen leidden zelfstanding niet tot onverbindendverklaring en dat
vindt A-G Widdershoven in zijn conclusie kwalijk en noemt hij de willekeurssluis.
Praxis-Maxis: willekeurstoets
Bestuursrecht mag pas ingrijpen als de belangen zo onevenredig zijn afgewogen, dat het
bestuursorgaan er in alle redelijkheid niet tot deze beslissing heeft kunnen komen (willekeurstoets).
Bestuursrechter mag bij exceptieve toetsing aan het evenredigheidsbeginsel niet ‘vol’ toetsen en
schending evenredigheid kan niet zonder willekeurssluis onverbindendverklaring opleveren. Let op!
Uitzondering Keurigsplaats Scheerwolde.
Keuringsplaats Scheerwolde: bestraffende sanctie
Bestuursrechter moet bij exceptieve toetsing aan evenredigheidsbeginsel terughoudend toetsen,
maar uitzondering wanneer het gaat om voorschriften waarbij het bevorderen van een doel wordt
bereikt door middel van een bestraffende sanctie. Dan volledige/indringende toetsing van de rechter
aan evenredigheid. Beoordelen of er evenredigheid bestaat tussen de ernst van de overtreding en
de opgelegde sanctie. Willekeurssluis wordt weggelaten.
Alcoholslot: evenredigheidsbeginsel
Schending van het evenredigheidsbeginsel kan zelfstandig leiden tot onverbindendverklaring.
Hogere drempel voor onverbindendverklaring wordt weggehaald (willekeurssluis). Rechter toetst
evenredigheid indringender dan bij HR Praxis-Maxis. Enkele schending van evenredigheid kan dus
leiden tot onverbindendverklaring
Participatiewet: AVV buiten toepassing
Indien als gevolg van een gebrekkige of onzorgvuldige voorbereiding door de rechter niet kan
worden beoordeeld of er strijd is met hogere regelgeving of de algemene beginselen van behoorlijk
bestuur, kan dit ertoe lieden dat de bestuursrechter een AVV buiten toepassing laat en een daarop
berustend uitvoeringsbesluit om die reden vernietigd.
- Bij toetsing aan een materieel beginsel conform Widdershoven en ABRvS Alcoholslot geen
willekeurstoets + schending kan zelfstandig tot een onverbindend verklaring leiden.
, - Schending van een formeel beginsel kan niet zelfstandig tot onverbindend verklaring leiden
van een AVV. Willekeurssluis is niet meer van toepassing. Alleen als de AVV gebrekkig is
geformuleerd en niet zorgvuldig is voorbereidt, kan dit meewegen.
- Nieuwe toets/sluis. Als formeel beginsel geschonden wordt + rechter als gevolg van
gebrekkige motivering of onzorgvuldige voorbereiding niet kan beoordelen of strijd is met
hogere regelgeving, de algemene rechtsbeginselen of de abbb’s. AVV wordt buiten
toepassing gelaten en daarop berustend uitvoeringsbesluit vernietigd.
- Let op! Widdershoven wordt dus deels gevolgd. Intensiteit van toetsing, indringend, maar
terughoudend is afhankelijk van de beslissingsruimte van bestuursorgaan wat voortvloeit uit
complexiteit of politieke afwegingen (materiele als formele beginselen, afhankelijk op basis
van ruimte).
Wilddershoven: nieuwe toets
Nieuwe toets, waarbij rechter avv’s voortaan indringender aan algemene rechtsbeginselen toetst en
de zogenoemde willekeursluis nadrukkelijk loslaat. Van mening dat schending van de evenredigheid
altijd zelfstandig moet kunnen leiden tot onverbindend verklaring (dus zonder nog de willekerstoets)
in de gevallen van zowel de formele als de materiele rechtsbeginselen. Toetsing aan
noodzakelijkheid, geschiktheid en evenredigheid in concreto.
- Let op! De toetsing aan evenredigheidsbeginsel is terughoudend als het orgaan bij de
vaststelling van een AVV een ruime beslissingsruimte heeft vanwege de feitelijke of
technische complexiteit van de materie, dan wel omdat bij die beslissing politieke
afwegingen worden gemaakt.
Harderwijk: drietrapstoets
De bestuursrechter toetst (1) of het besluit geschikt is om het doel te bereiken, (2) of het
een noodzakelijke maatregel is of dat met een minder vergaande maatregel kon worden volstaan en
(3) of de maatregel in het concrete geval evenwichtig is. Twee belangrijke oriëntatiepunten zijn:
(i) de aard en het gewicht van de bij het besluit betrokken belangen; (ii) de ingrijpendheid van het
besluit en de mate waarin het fundamentele rechten van de belanghebbenden aantast.
Anders dan de staatsraden advocaat-generaal voorstelden, is de variëteit in toetsing aan het
evenredigheidsbeginsel niet terug te brengen tot drie standaardsituaties. Het is veel meer een
glijdende schaal waarbij de bestuursrechter alle varianten tussen vol en terughoudend kan
toepassen.
Week 2.
Gevolgen van enige betekenis: belanghebbende
Degene die rechtstreeks de feitelijke gevolgen ondervindt van een activiteit is in beginsel
belanghebbende bij besluit. Moet gaan om gevolgen van enige betekenis. Factoren zijn: afstand tot,
zicht op, planologische uitstraling van en milieugevolgen (geur, geluid, licht, trilling, emissie, risico)
van de activiteit. Ook aard, intensiteit en frequentie van de feitelijke gevolgen kunnen van belang
zijn. De kring van de belanghebbende is afhankelijk van de aard van het besluit.
Brummens Elzenbosch: relativiteitsvereiste
Er moet een verband bestaan tussen een beroepsgrond en de daadwerkelijke of achterliggende
reden om een besluit aan te vechten.
Tuibrug: individueel belang
Als de individuele belangen van de belanghebbenden verweven zijn met het belang dat de wet
waarop zij zich beroepen wil beschermen wordt er ook voldaan aan het relativiteitsvereiste.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottebruinsma31. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.