Korte samenvatting van het boek "Afasie" van "R. Bastiaanse en R. Prins" h 1 t/m 5. Ook in bundel te krijgen met "Onderzoek en Behandeling van Afasie" en samenvatting van "Afasie" h 6 & 7.
Begrippen;
Cerebellum kleine hersenen.
Cerebrum grote hersenen.
Corpus callosum hersenbalk.
Cortex cerebri hersenschors.
Gyri, gyrus hersenwinding.
Hemisferen hersenhelften.
Lemma abstracte woordbetekenissen.
Neuronen zenuwcellen.
Terminologie geheel van vaktermen.
Truncus cerebri hersenstam.
-Afasie is een verworven taalstoornis ten gevolge van een hersenletsel. Oorzaken kunnen
zijn door een beroerte, traumatisch hersenletsel, tumor of ontsteking. De spraakmotoriek is
ongestoord maar er is sprake van een stoornis in de taalmodaliteiten: spreken, begrijpen,
lezen, schrijven en naspreken. Voornamelijk laesies in linker hersenhelft en verlamming aan
rechterzijde met articulatiestoornissen.
-Beroerte CVA is plotseling tekort zuurstof van bloedvaten in de hersenen.
-Dysartrie is een spraakstoornis waarbij de spraakmotoriek niet goed werkt maar de
taalmodaliteiten niet aangedaan zijn.
-Spraakapraxie of verbale apraxie is een motorisch planningsprobleem in spraak. De
aansturing van de spieren lukt en gaat vaak samen met ‘zoekend mondgedrag’. De spieren
en taalmodaliteiten zijn niet aangedaan.
Hersenen.
De hersenen bestaan uit het cerebrum, truncus cerebri en cerebellum. Het bestaat uit twee
symmetrische hemisferen die verbonden zijn door corpus callosum.
Beide hemisferen bestaan uit vier hersenkwabben: frontaalkwab, pariëtaalkwab,
temporaalkwab en occipitaalkwab. De kwabben zijn sterk geplooid en bestaan uit gyrus en
groeven. De frontaal- en pariëtaalkwab
worden gescheiden door diepe groeve
‘groeve van Rolando’ ofwel ‘sulcus centralis’
of ‘sulcus Rolandi’. De frontaal- en
temporaalkwab is gespleten door ‘fissuur
van Sylvius’ ofwel ‘fissura lateralis’ of ‘fissura
Sylvii’.
Aan de buitenkant van de hersenen zit een
dunne laag grijze stof. Dit is de cortex
cerebri en het bevat neuronen. Daaronder
ligt een dikke laag witte stof en bevat
zenuwvezels.
Linker hemisfeer.
, Frontaalkwab is voor motorische vaardigheden, articulatie en taal. De gyri ‘motorische cortex’
is de motorische vaardigheid van de contralaterale kant van het lichaam, ofwel ‘motorische
homunculus’. Rechts wordt door links gecontroleerd en andersom. Afasie vindt hierdoor vaak
plaats in het linker hemisfeer met een uitval aan de rechterzijde.
Het ‘gebied van Broca’ is voor (gesproken) taal. Bij laesie wordt de grammatica aangetast.
Het grammaticadeel bevindt zich niet in het gebied van Broca.
Temporaalkwab is voor auditieve analyse in
beide hemisferen in gyrus (bilateraal). Het
zorgt voor het herkennen en analyseren van
binnenkomende geluiden. Bij een laesie in
deze gyrus dan is er geen geluidherkenning, dit
heet ‘auditieve agnosie’.
In deze kwab bevindt zich een deel van het
‘gebied van Wernicke’ en dit zorgt voor het
taalbegrip en taalproductie.
Pariëtaalkwab is voor bewustzijn van tijd, ruimte en ‘praxis’. ‘Praxis’ dat is programmeren van
patronen van motorische handelingen die verworven worden zoals schrijven. Ook
vaardigheden om bepaalde handelingen uit te voeren bevinden zich hier, bijvoorbeeld koffie
zetten. Daarnaast kan er ook een apraxie ontstaan, dit is het niet uit kunnen voeren van
complexe handelingen. Een laesie in tijd en ruimte is bv. de weg niet meer kunnen vinden of
het niet bewust zijn van dagen.
De sensorische cortex is voor sensorische beelden van de contralaterale lichaamshelften. Bij
een laesie is er verminderde sensitiviteit in het contralaterale lichaamsdeel. Wanneer de
motorische cortex intact is kan hij de contralaterale lichaamsdelen wel bewegen, maar niet
voelen.
De occipitaalkwabben in beide hemisferen is voor visie. Wat iemand ziet met rechteroog
wordt herkend door linker occipitaalkwab en omgekeerd. Bij ‘visueel neglect’ wordt een deel
van het zicht waargenomen. Bij ‘visuele agnosie’ herkent de patiënt niet wat hij ziet. Bij
‘prosopagnosie’ worden voorwerpen herkent, maar geen gezichten. Deze stoornissen
kunnen effect hebben op geschreven taal en taaltesten.
Het linker hemisfeer is vooral voor analytische, linguïstische gedeelte van taal (verwerking op
klank- woord- en zinsniveau). Het rechter hemisfeer is vooral voor taalprocessen die functies
vereisen (begrijpen van gesproken en geschreven tekst). Een laesie in rechter hemisfeer kan
leiden tot een slecht begrip van metaforen en spreekwoorden, gestoord begrip van indirecte
vragen, geen gevoel voor humor en slecht tekstbegrip. Ook prosodische stoornissen zoals
veranderingen in intonatie, ritme en klemtonen. Patiënten hebben dus moeite met
combineren van informatie. Rechter hemisfeer is ook voor melodie.
Symptomen.
Symptomen kunnen clusteren en kunnen gerelateerd zijn aan hersengebieden, dan heten dit
het syndromen. Parafasieën zijn verschillende fouten op klank- en woordniveau. Bij schrijven
heet dit paragrafie. Er zijn verschillende soorten parafasieën:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sabien03. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,10. Je zit daarna nergens aan vast.
