In dit hoofdstuk wordt er stapsgewijs een plan weergeven voor de preventie van morbide obesitas. Dit wordt gedaan aan de hand van een cliënt op de revalidatieafdeling. Vanwege privacy redenen wordt er verwezen naar de cliënt als mevrouw Veldt. Mevrouw Veldt is opgenomen op de afdeling ten gevolge...
2 Competentie Gezondheidsvoorlichting
In dit hoofdstuk wordt er stapsgewijs een plan weergeven voor de preventie van morbide obesitas. Dit wordt
gedaan aan de hand van een cliënt op de revalidatieafdeling. Vanwege privacy redenen wordt er verwezen
naar de cliënt als mevrouw Veldt. Mevrouw Veldt is opgenomen op de afdeling ten gevolgen van meerdere
valincidenten. De cliënt heeft diabetes mellitus type 2 en is bekend met oedeembenen. Tevens heeft mevrouw
neuropathie ten gevolge van diabetes, is zij bekend met bronchitis, artrose, hypertensie en depressie.
Probleem analyse
Epidemiologische gegevens
Obesitas ontstaat wanneer de hoeveelheid ingenomen voeding voor een lange periode hoger is dan het
verbruik in het lichaam. Hoe hoger het overgewicht hoe vaker er gezondheidsproblemen optreden die tevens
ook ernstiger zijn. Obesitas kan worden vastgesteld door meting van de BMI of door meting van de
middelomtrek. Er is sprake van obesitas vanaf een BMI van 30 of hoger. Er is sprake van obesitas klasse 3,
oftewel morbide obesitas bij een BMI boven de 40 (Stichting over gewicht, 2021).
In Nederland heeft één procent van de volwassen boven de twintig jaar morbide obesitas. Dat betekent dat
ruim 100 duizend volwassenen lijden aan deze vorm van overgewicht.
In totaal heeft veertien procent van de bevolking in 2017 enige vorm van obesitas. Dit is ruim 2,5 keer meer
dan de cijfers aan het begin van de jaren tachtig (CBS, 2018). Het verloop van deze cijfers is in figuur 1 te zien.
Figuur 1. Obesitas. Overgenomen uit 100 duizend volwassenen hebben morbide obesitas van CBS, 2018.
(https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2018/27/100-duizend-volwassenen-hebben-morbide-obesitas). Copyright
2018, CBS.
Van de drie klassen obesitas komt klasse 1 het meeste voor. Deze klasse toont ook de meeste groei.
Vrouwen hebben vaker te maken met obesitas dan mannen. Dit geldt voor elk van de klassen.
In de leeftijdsgroep 65 tot 70 jaar kampt twintig procent met obesitas. Dit is het meest van alle leeftijdsgroepen
boven de twintig jaar (CBS, 2018).
Laagopgeleiden mannen en vrouwen hebben in alle leeftijdscategorieën vaker obesitas dan hoogopgeleiden.
Hetzelfde geldt voor middelbaaropgeleiden (volksgezondheid, 2021). Dit is tevens te zien in de afbeelding 3.
In 2015 stierven bijna vier miljoen mensen aan de gevolgen van een aandoening die gewicht gerelateerd was.
Van de sterfgevallen door overgewicht had 60% obesitas (Boseley, 2017).
0
, In het jaar 2014 heeft 53% van de volwassen Europeanen overgewicht. Hiervan had 17% procent obesitas. In
Nederland was dit 13%. Alleen in Italië en Roemenië was dit percentage lager. Obesitas komt bij omringende
landen veel voor in Engeland en Duitsland.
Ziekten die gepaard gaan met obesitas zijn bijvoorbeeld diabetes mellitus type 2, een hoge bloeddruk,
galstenen, hart- en vaatziekten, gewrichtsklachten, slaapapneu en verschillende soorten kanker.
Gewicht wordt deels bepaald door onze genen. Echter ontstaat obesitas bijna nooit alleen maar door
genetische aanleg. Er is een verband met een obesogene omgeving. Dit is mede te verantwoorden door de
snelle groei van obesitas. Deze periode is te kort om eventuele genmutaties als oorzaak te zien (Stichting
voedingscentrum Nederland, z.d.).
Impact probleem op patiënt en omgeving
Door de morbide obesitas heeft mevrouw Veldt verhoogd risico op meerdere gezondheidsproblemen.
Hieronder vallen hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, diabetes mellitus type 2, artrose, slaapstoornissen en
dergelijke (novarum, 2021). Bepaalde gezondheidsproblemen zijn al aanwezig bij mevrouw, echter kan er wel
verergering plaats vinden wanneer er geen interventies in worden gezet. Verder zijn er psychische gevolgen
mogelijk zoals depressiviteit, onzekerheid en sociale isolatie.
Mevrouw wordt door de obesitas belemmerd bij het uitvoeren van de ADL, het maken van transfer en verdere
mobiliteit. Wanneer er verergering plaats vindt van gezondheidsklachten zal dit kunnen betekenen dat
mevrouw eerder niet meer zelfstandig thuis kan wonen. Bij morbide obesitas is er tevens kans op vroege
sterfte.
Mevrouw vind het erg belangrijk dat zij weer naar huis kan. Om dit te bereiken zal er gewichtsreductie moeten
plaatsvinden. Hierdoor zullen de gezondheidsrisico’s verminderen, zal zelfstandigheid vergroot worden en zal
mevrouw haar mentale welbevinden positief zijn.
Mevrouw Veldt was niet meer in staat zelfstandig te leven in haar huis. Hierdoor kwam de zorg terecht bij haar
zoons. Deze zorg is niet haalbaar en belastend voor familie. Dit heeft geresulteerd in mevrouw haar opname.
Mevrouw is door haar obesitas wellicht minder opgewekt naar haar omgeving toe.
Als er wordt gekeken naar de maatschappij en alle gevolgen van overgewicht bij elkaar op worden geteld,
betreft dit 2,8% van alle wereldwijde inkomsten op.
Onderzoekers voorspellen dat obesitas rond 2030 een wereldwijde crisis zou kunnen veroorzaken als er geen
actie wordt ondernomen (McKinsey global institute, 2014).
Verantwoording
Overgewicht kan verminderd worden door onder andere leefstijl en het eetgedrag te veranderen. Bepaalde
voedingskeuzes die iemand maakt zijn vaak gewoontes. Deze kunnen dan ook aangepast worden. Voor het
aanpassen van dit gedrag is het belangrijk inzicht te hebben in wat een gezonde leefstijl inhoudt. Tevens heb je
de vaardigheden nodig om het gedrag te veranderen. Als iemand werkelijk wilt veranderen heeft deze persoon
voldoende motivatie. Er zijn naast dergelijke gedragsveranderingen ook behandelingen zoals operaties om
gewichtsreductie mogelijk te maken. Dit zorgt er met elkaar voor dat obesitas veranderbaar is (stichting over
gewicht, 2021).
Er zijn factoren die bij kunnen dragen aan het ontwikkelen van obesitas. Een voorbeeld hiervan is een
obesogene omgeving. In Nederland is er veel verleiding aanwezig voor energierijke voeding. Hierdoor wordt de
kans groter om dit te veel en te vaak te eten of drinken. Tevens is er weinig noodzaak voor lichaamsbeweging
door de hoge beschikbaarheid van vervoersmogelijkheden. Factoren als deze zijn niet permanent en kunnen
veranderd worden.
Individuele oorzaken van obesitas kunnen zijn: te grote porties eten, te veel snoepen, te veel alcohol nuttigen,
weinig bewegen en stoppen met roken. Ook zijn er medicijnen die als bijwerking gewichtstoename hebben,
zoals antidepressiva. Tevens kunnen mentale problemen, trauma’s en bepaalde ervaringen bijdragen aan het
ontwikkelen van gewichtstoename. Deze factoren zijn te verhelpen op verschillende manieren.
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kellydejonge1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.
