CLL Gezondheidsvaardigheden en communicatie
College 1 Mondgezondheid en bio-psycho-sociale factoren die hierop van invloed zijn
Jan Jaap Reinders
Leerdoel: Beschrijft wat wordt verstaan onder gezond gedrag in relatie tot de mondgezondheid en
door welke bio-psycho-sociale factoren de waarneming van patiënten wordt bepaald.
Powerpoint van het college
Sasse, B. (2019). Preventie door paramedici. Gezondheidsbevordering en
zelfmanagement. Hoofdstuk 1 (blz. 1 t/m blz. 28)
Aantekeningen powerpoint;
Mondproble men weerspiegelen ook de algehele gezondheid, veel dingen
invloed op de mondgezondheid (SES, opleiding, inkomen, kennis, gedrag)
hierbij een schema van Gruythuysen et al., 2011
Verschillende visies op gezondheid:
- Medische visie, gezondheid = afwezigheid ziekte of lichaamsgebrek
- Biologische visie, gezondheid = aanpassing lichaam externe omstandigheden
- Psychologische visie, gezondheid = eigen gewenste doelen en behoeften behalen
- Sociale visie, gezondheid = sociale rol in maatschappij kunnen vervullen
- Multicausale visie(WHO), gezondheid = multicausaal en multifactorieel ( alle visies bij elkaar,
geestelijk, lichamelijk, sociaal en afwezigheid ziekte)
- Dynamische visie, gezondheid = dynamische aanpassing en eigen regie, hier wordt rekening
gehouden met het aspect van veranderende gezondheid.
Positieve gezondheid is benadering binnen gezondheidszorg die niet ziekte, maar betekenisvol leven
centraal stelt
international Classification of Functioning Disability and Health (ICF) geeft weer hoe mensen
omgaan met hun gezondheid en gezondheidsgerelateerde domeinen. ( meer gekeken naar omgeving
van patiënt) (participatie heeft invloed)
,Gezondheidsindicatoren: objectiveerbare en meetbare grootheden van gezondheid en ziekte, vb
morbiditeit (ziekte), ervaren gezondheid, levensverwachting etc.
Epidemiologie en epidemiologisch onderzoek, bleh niet heel belangrijk, onderzoek naar factoren op
bepaalde ziekten.
In boek ook nog over QALY(quality adjusted life years 0-1 (1=optimale kwaliteit van
levensverlenging)), DALY’s (de burden of disease in een populatie), ADL, SIP (sickness impact profile,
persoonlijke gezondheidstoestand) allemaal manieren voor het meten van gezondheid
College 2 bewustzijn en herkennen van gezondheidsvaardigheden
Marise Kaper
Leerdoel: benoemt wat gezondheidsvaardigheden zijn en hoe dit de (mond) gezondheid kan
beïnvloeden. + benoemt welke handvaten en instrumenten er zijn om beperkte
gezondheidsvaardigheden te herkennen.
Powerpoint van het college
Rademakers, J. (2014). Kennissynthese Gezondheidsvaardigheden: niet voor iedereen
vanzelfsprekend (te downloaden via link: Kennissynthese: gezondheidsvaardigheden: niet voor
iedereen vanzelfsprekend (nivel.nl)). Pagina 5 t/m 31.
Heijmans, M., Rademakers, J. (2020) Gezondheids-vaardigheden en de mismatch tussen de
patiënt en de zorgomgeving. Pagina 3 t/m 13) (te downloaden via link: 7486.pdf (nivel.nl))
Willems, A.E.M., Heijmans, M., Brabers, A.E.M., Rademakers, J. Gezondheidsvaardigheden in
Nederland: factsheet cijfers 2021. Nivel, Utrecht (te downloaden via de volgende link: 1004162.pdf
(nivel.nl)
Aantekeningen;
Gezondheidsvaardigheden zijn de vaardigheden om informatie over gezondheid te verkrijgen, te
begrijpen, te beoordelen en te gebruiken bij het nemen van gezondheidsgerelateerde beslissingen
impact van lage gezondheidsvaardigheden misverstanden, meer moeite weg vinden in zorg,
maken meer gebruik van zorg, hebben over het algemeen een slechtere gezondheid en gaan eerder
dood.
Op het gebied van mondzorg minder gebruik van preventieve zorg (controles) en dus vaker
gaatjes/ missende elementen en andere problemen
Bijna 3 op de 10 Nederlanders hebben lage gezondheidsvaardigheden
< 18, 25% lage gezondheidsvaardigheden
Leeftijd, geslacht, opleidingsniveau en ervaren gezondheid hebben invloed op de percentage van lage
gezondheidsvaardigheden.
, Functionele gezondheidsvaardigheden= lezen, schrijven, rekenen en zoeken op internet
Communicatieve gezondheidsvaardigheden= interactief (begrijpend lezen, abstract denken, hoofd-
van bijzaken scheiden, reflecteren)
Kritische gezondheidsvaardigheden= toepassen van informatie, ordenen, vooruitdenken,
prioriteiten stellen
Hoe verbeteren? ( twee modellen)
Hoe herkennen? (en welke vragen gesteld hiervoor
kunnen worden)
Prestatie-gericht(specifiek) & perceptie-
gericht(meerdere aspecten)