College aantekeningen

Hoorcolleges Preventie en straffen - bachelor criminologie jaar 3

0 keer verkocht

Instelling
Universiteit Leiden (UL)

Dit zijn de hoorcollege aantekeningen van het vak preventie en straffen van de bachelor criminologie, leerjaar 3 op de Universiteit van Leiden

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 32 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 1 september 2023
Aantal pagina's 32
Geschreven in 2022/2023
Type College aantekeningen
Docent(en) -
Bevat Alle colleges

preventie en straffen
strafdoelen
criminologie
effectiviteit
retributivisme
utilitarisme
verenigingstheorie
herstelrecht
restorative justice
negatief retributivisme
positief retributivisme
propo
punit

€4,49

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Hoorcolleges Preventie & straffen

Week 1 – Morele straftheorieën: Legitimering van straf, functies en doelen
Rode draad = rechtvaardiging en doelen van straf in relatie tot straffen in de praktijk
Leerdoelen
Onder andere leren voor tentamen aan de hand van de leerdoelen
 Klassieke morele theorieën over rechtvaardiging en doelen van straf bespreken,
uitleggen en toepassen op de strafpraktijk
 De fundamentele conflicten tussen en binnen de morele straftheorieën identificeren
en toelichten
 Aan de hand van empirisch onderzoek factoren die een rol spelen bij straftoemeting
identificeren, dit verklaren en evalueren
 De effectiviteit van straffen voor het bereiken van de belangrijkste strafdoelen
uitleggen en de problemen identificeren
 De voorwaarden benoemen en uitleggen waaraan sancties dienen te voldoen om
effectief te kunnen zijn
 Politieke punitieve retoriek en strafrechtelijk populisme herkennen, verklaren waarom
het voorkomt
 Door hen zelf online verzamelde data van een straftoemetingsexperiment analyseren
en interpreteren
Wat is straf?
 Men vindt straf vanzelfsprekend  als er geen straf volgt kan er eigenrichting
ontstaan
 Geen straf?  dan rechtvaardiging
 Domeinen waarin straf wordt besproken:
 Gezin
 School
 Werk
 Strafrecht  hier gaat het in dit vak over
Gemeenschappelijke elementen in meest gangbare definities
Straf is:
 Leed, deprivatie  iets dat onaangenaam wordt gevonden door ontvanger
 Voor een overtreding van een rechtsregel
 Opzettelijk opgelegd en als straf bedoeld door de mensen die het opleggen  dit
wordt soms al onjuist gedaan wanneer rechters het in hun uitspraak hebben over
verzachtende omstandigheden (want die zijn niet allemaal opzettelijk opgelegd en
zijn dan dus geen ‘vervanging van straf’)
 Die mensen hebben het formele recht dat te doen
Straf is een als zodanig bedoeld door de overheid toegebracht leed op grond van een in het
strafwetboek als delict omschreven normschending (Kelk)
‘An authority’s infliction of a penalty, something involving deprivation or distress, on an
offender, someone found to have broken a rule, for an offence, an act of the kind prohibited
by the rule’
Kern  bedoelde/intentionele leedtoevoeging  deliberate and intentional infliction of
suffering

1

, Hoorcolleges Preventie & straffen

Straf is problematisch
 Omdat er sprake is van een bedoelde toevoeging van leed
 Waarom toevoegen van leed en niet andere reactie? (How is it that crime makes
suffering appropriate?)  er is dus een fundamentele en coherente
rechtvaardiging nodig!
H.L.A. Hart
1. General justification (algemene rechtvaardiging)  waarom straf en niet iets anders?
2. Rules for allocation  wie, wat voor, en hoeveel?
(…) when the legitimacy of inflicting punishment is admitted, how many conflicting
conceptions of justice come to light in discussing the proper apportionment of punishments to
offences (John Stuart Mill, 1867, p. 53)
De belangrijkste benaderingen
 Retributivisme
 Vergeldingstheorie
 Absolute theorie
 Just Desert (verdiende loon)
 Deontologische theorie  iets is in zichzelf moreel goed en heeft geen andere
rechtvaardiging nodig (omdat het intrinsiek goed is)
 Utilitarisme
 Nutstheorie
 Relatieve theorie
 Instrumentalisme
 Consequentialisme  Teleologische theorie; gelegen in bereiken van toekomstig
doel
 Verenigingstheorie
 Hybride theorie
 Mixed theory
 Herstelrecht
 Restorative justice
Retributivisme
 Straf is verdiend leed en daarmee intrinsiek goed
 Straf is retrospectief, geen doelen in de toekomst  kijkt dus naar het verleden
Twee varianten van retributivisme
 Negatief retributivisme
 Straf moet niet, maar als wel dan…
 Twee regels:
1. Alleen schuldigen komen in aanmerking voor straf
2. Een schuldige kan niet zwaarder gestraft worden dan wat evenredig aan
ernst en mate schuld  proportionaliteitseis
 Die algemene rechtvaardiging zit hier niet in  heeft een limiterende werking
 Positief retributivisme
 Immanuel Kant is grondlegger  straf heeft een intrinsieke morele waarde 
categorisch imperatief
 Mensen zijn rationele morele wezens die in staat zijn tot moreel begrip  is de
kern van het menszijn

2

, Hoorcolleges Preventie & straffen

 Lex Talionis (oog om oog, tand om tand)  ‘Accordingly, whatever
undeserved evil you inflict upon another within the people, that you inflict upon
yourself. If you insult him, you insult yourself; if you steal from him, you steal from
yourself; if you kill him, you kill yourself (Kant, 1797/1991, p. 141)’
Categorisch imperatief zit daar nou algemene rechtvaardiging in voor straf (als bedoelde
leedtoevoeging)  bepaald niet
Kants blijvende invloed:
 Mens in een rationeel en moreel wezen dat in staat is tot moreel begrip
 Mens mag daarom nooit als middel worden aangewend voor toekomstig (collectief)
doel
‘To base a justification of punishment on threat is to liken it to the act of a man who lifts his
stick to a dog instead of with the freedom and respect due to him as a man’ (Hegel, 1821)
Retributivistische algemene rechtvaardigingen
 Intuïtionisme
 Wraak?
 Waar komt dat gevoel dan vandaan?
 Verstoorde balans herstellen
 ‘annul the crime … to restore the right’ (Hegel, 1821)  praktische betekenis?
 Oneigenlijk verkregen voordeel ontnemen (Benefits & Burdens)
- Maar waarom met straf en hoe?
- Waarom moet dat met leedtoevoeging?
Andrew Von Hirsch  Waarom straf in plaats van balans herstellen met iets dat niet het
morele stigma heeft dat straf wel met zich meebrengt?
Hedendaags retributivisme (bijv. Von Hirsch & Ashworth)
 Straf is verdiend leed (just desert)
 Met straf wordt een afkeurende boodschap uitgedragen aan rationele wezens die in
staat zijn tot moreel begrip
 Die afkeuring heeft vorm van leedtoevoeging zodat de boodschap ook aankomt en
zodat er voor iedereen in de samenleving in het algemeen een goede reden is van
misdaad af te zien
 De straf moet proportioneel zijn aan ernst van het misdrijf en de verwijtbaarheid van
de dader
 Zo niet, dan druk je teveel of te weinig afkeuring uit
Proportionaliteit
Retributivistisch antwoord op de tweede vraag van Hart
Andrew Von Hirsch (1976) in Doing Justice
 ‘The principle ensures, as no utilitarian criterion of allocation can, that the rights of the
person punished not be unduly sacrificed for the good of others’
 ‘A utilitarian theory of allocation (one based on deterrence for instance) could lead to
punishing the offender more severely than he deserves if the net benefits of so doing
were to outweigh the costs’
 ‘The principle ensures that offenders are not treated as more blameworthy than is
warranted by the character of the offense’

3

, Hoorcolleges Preventie & straffen

Ordinale proportionaliteit
 Soortgelijke misdrijven (qua ernst) moeten soortgelijke straffen krijgen (qua zwaarte)
 gelijkwaardigheid
 Als misdrijf A ernstiger is dan misdrijf B, dan moet straf voor A altijd zwaarder zijn dan
straf voor B  rangorde
 Als A veel ernstiger is dan B, en als B iets ernstiger is dan C, dan moeten die
verschillen terug te zien zijn in de straffen voor A, B en C  verhoudingen
Cardinale proportionaliteit
 Ordinale proportionaliteit
+
 Numerieke verankering schaaluiteinden
 Exact vaststellen van punten op de schaal
 Hoeveel straf verdient misdrijf X en hoeveel meer dan misdrijf Y?
  problemen?
Voorbeeld verschillende misdrijven HC (dia 34-39)

Vergelding = punitiviteit??

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CriminologieStudent14. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 67479 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis