Natuurkunde H5
Hoofdstuk 5 • Schakelingen
5.1 Lading en spanning
Wollen doek over pvc-buis, door wrijven is de buis elektrisch geladen/statisch. Je merkt dit doordat
het andere voorwerpen aantrekt en er kunnen ook vonkjes overspringen naar andere voorwerpen.
Soms hoor je zacht geknetter. Hoe meer waterdamp in lucht hoe sneller lading weer kwijt.
Voorwerpen met dezelfde lading: stoten elkaar af. Voorwerpen met
verschillende lading: trekken elkaar aan.
De ene soort lading heet positief/plus en de andere negatief/min.
Een niet-geladen voorwerp: evenveel positieve als negatieve lading → neutraal. Je kunt lading geven
door met doek erover te wrijven, elektronen (kleine, negatieve deeltjes) springen van doek naar
voorwerp en andersom.
Nu 2 mogelijkheden:
Elektronen doek → Elektronen
voorwerp. Voorwerp krijgt voorwerp →
overschot elektronen, in doek. Voorwerp:
totaal negatief geladen. positief geladen.
Doek raakt elektronen Doek: negatief
kwijt, waardoor positief geladen.
geladen.
Positieve lading komt door protonen. In vaste stof kunnen protonen niet bewegen, dus bij wrijven
bewegen alleen elektronen.
Positieve lading: overschot protonen. Negatieve lading: overschot elektronen.
Tussen A en B loopt een spanning. Zodra er verbinding is: loopt er
elektrische stroom, maar heel even, want dan allebei dezelfde lading.
Een geladen voorwerp ontladen? Springt vonk over naar ander voorwerp,
duurt ook kort.
Tussen geladen voorwerpen in omgeving kan hoge spanning bestaan,
waardoor vonken overspringen. Kan schok krijgen → niet gevaarlijk, want
duurt heel kort.
Met elektriseermachine: statische lading met hoge spanning opwekken,
maar snel weer ontladen. Spanningsbron nodig, daarom in dagelijks
leven: dynamo’s, accu’s en batterijen.
Stroom van 1 ampère door draad, bewegen elke sec 6,2x1018. Eenheid van lading: Coulomb
(naam=Franse onderzoeker). Stroomsterkte 1A vervoert in 1 sec 1 C lading. 1 C = 6,2x1018 elektronen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LeaVWO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.