Betreft een samenvatting van het vak Externe Verslaggeving van de Master Accountancy aan de Nyenrode Business Universiteit. Geschreven op basis van het handboek externe verslaggeving van EY 2023. Betreft een samenvatting van college 7b - wettelijke reserves
240 Eigen vermogen,
930 Stramien, alin...
Het eigen vermogen is het overblijvend belang in de activa van de rechtspersoon na aftrek van al zijn
vreemd vermogen (RJ 940). De wet bevat geen definitie van het eigen vermogen; uit de wet vloeien
echter de in Richtlijnen opgenomen omschrijvingen voort.
In de geconsolideerde jaarrekening kan een verschil optreden in het begrip eigen vermogen: indien
sprake is van een ‘Aandeel van derden’ zal IFRS dat in het totaal van het eigen vermogen (‘equity’)
opnemen terwijl onder de Nederlandse regelgeving het totaal als ‘groepsvermogen’ wordt aangeduid.
De omschrijving van eigen vermogen als een saldo van activa en passiva die in de balans zijn
opgenomen, maakt dat de omvang van het eigen vermogen afhankelijk is van de in de balans
opgenomen posten en de daarvoor gehanteerde waardering. Dat betekent onder meer dat het eigen
vermogen volgens de jaarrekening niet een benadering behoeft te zijn van de waarde van de
onderneming als zodanig. Er kan derhalve een verschil bestaan tussen de (beurs)waarde van een
onderneming (= aandeelhouderswaarde) en het eigen vermogen van de onderneming zoals
weergegeven in de jaarrekening. Dit verschil wordt ook wel ‘value gap’ genoemd. Een belangrijke
oorzaak van dit verschil is het jaarrekeningvoorschrift dat intern gegenereerde goodwill niet mag
worden geactiveerd.
Enkelvoudig eigen vermogen – geconsolideerd eigen vermogen
De Richtlijnen voor de jaarverslaggeving maken, in tegenstelling tot IFRS, een expliciet onderscheid
tussen het eigen vermogen in de enkelvoudige jaarrekening en het eigen vermogen in de
geconsolideerde jaarrekening. Het onderscheid is voornamelijk gebaseerd op de verplichte toepassing
van wettelijke bepalingen inzake kapitaalbescherming in de enkelvoudige jaarrekening. De
enkelvoudige jaarrekening geeft inzicht in het vrij uitkeerbare bedrag van het eigen vermogen. In de
geconsolideerde jaarrekening dient de classificatie van een financieel instrument als eigen vermogen
of als vreemd vermogen te geschieden op basis van de economische realiteit. Voor de enkelvoudige
jaarrekening hebben ondernemingen een keuze met betrekking tot de verantwoording van een
financieel instrument. Ondernemingen kunnen bij de classificatie van een financieel instrument als
eigen vermogen of vreemd vermogen kiezen tussen toepassing van de juridische realiteit of de
economische realiteit, daarmee aansluitend op de verantwoording zoals in de geconsolideerde
jaarrekening. Indien een onderneming kiest voor verwerking op basis van de juridische realiteit dan
heeft dat gevolgen voor met name rubricering van financiële instrumenten.
Doorgaans is het saldo van geconsolideerd eigen vermogen gelijk aan het saldo van het enkelvoudig
eigen vermogen, kan echter afwijken door:
De verschillende verwerking van resultaten uit intercompany-transacties in de
geconsolideerde jaarrekening (volledige eliminatie) en in de enkelvoudige jaarrekening
(proportionele eliminatie); hier ontstaat overigens alleen een verschil in de situatie van een
niet-100%-groepsmaatschappij;
De waardering van een deelneming met een negatief eigen vermogen in de enkelvoudige
jaarrekening (boekwaarde op nul en geen voorziening ofwel een voorziening met een andere
omvang dan het negatief eigen vermogen), terwijl de deelneming in de geconsolideerde
jaarrekening volledig wordt meegeconsolideerd;
De verschillende classificatie van financiële instrumenten.
Verschillen Dutch GAAP – IFRS
IFRS kent als zodanig geen regels die een verschillende behandeling van het eigen vermogen in de
enkelvoudige jaarrekening en in de geconsolideerde jaarrekening voorschrijven. De Richtlijnen
schrijven voor de geconsolideerde jaarrekening een ‘economische’ benadering voor. Voor de
enkelvoudige jaarrekening is een keuze tussen de ‘juridische’ en de ‘economische’ benadering,
daarmee is het mogelijk om de presentatie in de enkelvoudige jaarrekening en geconsolideerde
jaarrekening gelijk te hebben.
, Presentatie van Aandeel van derden
Van een ‘Aandeel van derden’ is sprake indien de rapporterende entiteit in haar geconsolideerde
jaarrekening te maken heeft met een groepsmaatschappij waarvan de entiteit niet het volledige
eigendom heeft (aar bij- voorbeeld 80%). De entiteit zal de activa en passiva van de 80%-
groepsmaatschappij voor de volle 100% in de geconsolideerde jaarrekening opnemen, doch door de
eliminatie van de post deelnemingen (die 80% van het netto actief betreft) ontstaat een ‘verschil’; dat
verschil komt overeen met de omvang van het eigen vermogen van de groepsmaatschappij dat
toekomt aan de minderheidsaandeelhouder, die als een afzonderlijke post in de balans is opgenomen.
De aanduiding van het belang van de 20% aandeelhouder kan door middel van ‘Aandeel van derden’
worden opgenomen.
In gevallen waarin bij de consolidatie ook niet-100%-groepsmaatschappijen zijn meegeconsolideerd
op basis van de methode van de integrale consolidatie, omvat de geconsolideerde balans een post
belangen van derden. In de balanspresentatie is sprake van een conceptueel verschil tussen de
Nederlandse wet- en regelgeving en IFRS.
De post aandeel van derden behoort in de Nederlandse wet- en regelgeving niet tot het eigen
vermogen. Het aandeel van derden dient afzonderlijk, separaat van het eigen vermogen, in de
geconsolideerde balans te worden opgenomen. Het komt voor dat de afzonderlijk in de balans
opgenomen posten ‘eigen vermogen’ en ‘aandeel van derden’ worden samengeteld en tezamen
worden gepresenteerd als ‘groepsvermogen’
IFRS kent niet een begrip dat overeenkomt met groepsvermogen. Het ‘non-controlling interest’ wordt
als een afzonderlijke post binnen het ‘equity’ gepresenteerd. Wel kent IFRS een voorschrift voor de
sub-classificatie van het ‘minority interest’ als onderdeel van het eigen vermogen. Het eigen vermogen
dat toekomt aan de aandeelhouders van de rapporterende entiteit wordt dan ook veelal met die
specifieke woorden aangeduid Conceptueel bezien merkt IFRS het aandeel van derden (‘non-
controlling interest’) aan als onderdeel van het (totale) eigen vermogen in de geconsolideerde
jaarrekening.
Garantievermogen/aansprakelijk vermogen
Combinatie van eigen vermogen en componenten van vreemd vermogen, welke componenten zijn
achtergesteld ten opzichte van andere componenten van vreemd vermogen. IFRS kent dit begrip niet.
Een samenstelling van het garantievermogen in de jaarrekening komt neer op de combinatie van
eigen vermogen, aandeel van derden en (volledig) achtergestelde schulden. Soms worden ook
(bepaalde) latente belastingverplichtingen gerekend tot het garantievermogen.
De modellen voor de balans staan veelal een aaneensluitende opsomming van posten die behoren tot
het garantievermogen niet toe. Daarom dienen het bedrag en de samenstelling van het
garantievermogen of aansprakelijk vermogen in de toelichting te worden vermeld.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amber170501. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
