In deze samenvatting vind je alles wat te kennen moet zijn voor het vak Gezondheidspsychologie. Deze samenvatting werd in het studiejaar van geschreven. Het vak werd gegeven door Annelies Deprez
= onderzoekt de relatie tussen gedrag en lichamelijke gezondheid en ziekte
- Vertrekt niet vanuit de sfeer van het abnormale, psychopathologische gedrag
- Kijkt niet alleen naar ziekte, maar ook naar gezondheidsgedrag !
- Gezondheidsdeterminant is verschillend dan gedragsdeterminant
Richt zich op het toepassen van psychologie theorieën en onderzoeksresultaten:
- Het bevorderen en behouden van gezondheid, en het voorkomen van ziekte en ook nog gezonde
mensen gezonder maken
- Begrijpen hoe mensen reageren op, omgaan met, en herstellen van ziekte
- Persoonlijker maken van behandeling en interventies
- Verbeteren van gezondheidszorg en beleid. 90% van het budget gaat naar het behandelen van
ziekten en maar 10% naar preventie
Eten is een gedrag.
Relevantie voor een bewegingsdeskundige: kennis hebben over gedrag van mensen
Uitgangspunt
Het is een bio psycho-sociaal model.
De assessment van biologische/fysiologische, psychologische/gedragsmatige,
sociaal/omgevingsfactoren die bijdragen aan gezondheid en ziekte
ð Het is een samenhang, het is niet of-of.
,Deel 2: preventie en gezondheidsbevordering
Gezondheidsdeterminanten
Endogene gezondheidsdeterminanten
Exogene gezondheidsdeterminanten:
- Leefstijl en gedrag: lichamelijke (in)activiteit, voedingsgewoonten, alcohol, roken, seksueel
gedrag
- Fysieke en maatschappelijke omgeving
- Medische zorg en preventie
De proximale hebben meer impact op een persoon, distale minder.
Als je een goede interventie wil moet je voor je interventie naar de proximale determinanten kijken
3 soorten determinanten:
1. Fysieke determinanten:
o Fitheidscomponenten
è als iemand geen conditie heeft kan je de persoon moeilijk veel laten bewegen,
o Motorische en technische vaardigheden
è als iemand niet kan zwemmen moet je die eerst leren zwemmen
2. Psychosociale determinanten
3. Omgevingsdeterminanten
Gedragsdeterminanten
Waarom gedragen mensen zich zoals ze zich gedragen?
1. Waarom doen we wat we doen?
ð Invloeden op gezondheidsgedrag: gedragsdeterminanten ! O.a.
o Persoonlijkheidskenmerken
o Sociale normen
o Attitudes
o Risicoperceptie en onrealistisch optimisme
o Doelstellingen en motivatie voor gedrag
o Se
o Samenspel van gedragsdeterminanten
2. Wie zetten we in beweging?
ð Doelgroep gericht werken / setting based
3. Wat zet ons in beweging?
ð Gedragsveranderingstechnieken - interventies
Gedragsintentie
= mate waarin iemand van plan is om gedrag te stellen
Intentie leidt niet automatisch tot blijvend gedrag.
Barrières/hindernissen kunnen ons stoppen met het gedrag.
De oude gewoontes zorgen ervoor dat we hervallen.
Verschillende soorten intenties:
- Om gedrag te veranderen
- Om gedrag vol te houden.
Vaak bepaald door andere factoren zoals attitude en steun.
Motivatie
Verschillen in motivatie:
- Kwantiteit: Hoe hard is iemand gemotiveerd
- Kwaliteit: Aard van de motivatie
Niet alle (on)gezond gedrag is gemotiveerd vanuit gezondheid:
- Gezondheidsgericht gedrag = gesteld omwille van gezonheidsmotieven
- Gezondheidsrelevant gedrag = gesteld omwille van andere motieven, maar met
gezondheidsimpact
Korte termijn effecten wegen harder door dan lange termijn problemen, je gaat dus eerder toegeven
aan fun dan aan het lange termijneffect.
Vaak meerdere motieven aanwezig
,Attitude en uitkomstverwachtingen
Attitude
= Houding ten opzichte van het (on)gezonde gedrag
Redelijk stabiel.
Geven richting aan gedrag, maar positieve attitude is niet voldoende.
Belangrijke determinant voor veel gezondheidsgedrag , ook indirect via gedragsintentie.
Attitude allen is vaak niet genoeg om gedrag te veranderen.
Attitude komt vaak door eerdere leerervaringen.
Attitude wordt ook gevormd door onze overtuigingen:
- Cognitief: kennis
- Moreel: gevoelsmatige component
- Conatief: zet aan tot actie/gewoonte -> we staan niet meer stil bij bepaalde dingen
Algemene attitude geeft ons totaaloordeel.
Specifieke attitude geeft ons uitkomstverwachtingen.
Uitkomstverwachtingen
= Voor- en nadelen die mensen koppelen aan hun gedrag
Meer impact van directe effecten dan van uitgestelde effecten.
Bv: alcohol
è direct: roes, fun,
è uitgesteld: kater, te laat in de les
Vaak ook combinatie van effecten.
Bv: safe seks
è direct negatief: minder prettig gevoel,
è direct positief: meer uithoudingsvermogen
, Subjectieve norm & ervaren sociale invloed
Subjectieve norm
Twee onderdelen:
- Wat denk jij dat anderen denken/verwachten
- Hoe belangrijk is het voor jou om hun mening te volgen
Vaak verkeerde inschatting die dan toch gedrag gaat bepalen
Ervaren sociale invloed
Modeling = nadoen van iemand of een groep
- Leren door observatie
- Sterkste effect is bij dat model dat gelijkend is en dat gelijkwaardige problemen heeft
overwonnen
Sociale druk heeft een negatieve invloed op ons gewenst gedrag.
Sociale steun heeft een positieve invloed op gewenst gedrag
- Emotioneel: aanmoedigen
- Praktisch: iets wegnemen van een verslavende
- Informatief: info geven over iets
- Materieel: iets geven aan iemand die het nodig heeft
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mayenneleermakers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
