Samenvatting
VWO 5 Biologie Samenvatting Hoofdstuk 13 Nectar
VWO 5 Biologie Samenvatting Hoofdstuk 13 Nectar
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 7 pagina's
Voorbeeld 1 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
2 beoordelingen
Door: evandenhoonaard • 5 jaar geleden
Door: Vicdallenga • 6 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
13.1Organen in je lichaam die elders in het lichaam organen en weefsels activeren noem je
hormoonklieren. Hormoonklieren maken daartoe een stof, een hormoon en geven die af aan
het bloed. Deze hormonen activeren alleen de cellen met een passende receptor voor dat
hormoon. Hormonen werken dus alleen bij hun doelwitorganen en -weefsels.
Klieren die producten maken die in het uitwendige milieu terechtkomen noem je exocriene
klieren, bv zweet- en verteringsklieren. Hormoonklieren werken endocrien: hun producten
worden afgegeven aan het bloed.
In de doelwitorganen en -weefsels beïnvloeden hormonen processen. Hormoonklier
hypofyse regelt deze processen. Het ligt onder de grote hersenen. Boven hypofyse bevindt
zich hypothalamus, onderdeel van de hersenen dat het endocriene stelsel van je lichaam
controleert.
Als reactie op informatie uit het lichaam activeren bepaalde neuronen uit de hypothalamus
via releasing-hormonen(RH’s) de hypofysevoorkwab. releasing-hormonen uit de
hypothalamus zetten de cellen van de hypofysevoorkwab aan tot de productie van diverse
hormonen, die via het bloed hun doelwitorganen bereiken. (Hypofyse bestaat uit een
voorkwab en een achterkwab)(BT89A, C).
Andere neuronen van de hypothalamus geven inhibiting-hormonen(IH’s) af die de productie
van hormonen door de hypofyse remmen.
De hypothalamus maakt de neurhormonen oxytocine en ADH. De hypofyseachterkwab geeft
ze af aan het bloed, waarna de hormonen hun werk kunnen doen bij de doelwitorganen.
FSH activeert de eierstokken → follikels groeien en hervatten de primaire oöcyten,
voorlopers van de cellen en meiose(BT86D) → hormonen uit de follikels zorgen voor juister
verdeling van chromosomen, dit gebeurt meestal onder invloed van het hormoon oestradiol.
→ stimuleert de ontwikkeling van vrouwelijke secundaire geslachtskenmerken(BT89A) en
beïnvloedt de botstructuur.
13.2
Gedurende heel je leven geeft de hypothalamus groeihormoon releasing hormoon(GRH of
GHRH) af(BT89A C) Deze stof leidt in de hypofyse tot de afgifte van groeihormoon, GH:
stimuleert kraakbeenceldeling. GH werkt indirect: het werkt via de lever. Lever maakt de stof
IGF: in de kindertijd werkt het in groeischijven in pijpbeenderen, kraakbeencellen van
groeischijven differentiëren topt botcellen, na de puberteit verdwijnen de groeischijven: einde
van groei.
Reactie op stress loopt in stappen(BT89A,C). In stappen beïnvloeden de hersenen een
aantal processen. Geactiveerd door een releasing-hormoon uit de hypothalamus(hersenen)
komen hormonen als GH(groeihormoon) en ACTH(adrenocorticotroop hormoon) vrij uit de
hypofyse. Deze hormonen prikkelen verschillende hormoonklieren die op hun beurt via eigen
hormonen hun doelwitweefsels activeren.
Doelwitcellen bezitten de juiste receptor voor een bepaald hormoon. Hydrofobe
steroidhormonen, gemaakt uit cholesterol(BT67K), bewegen relatief gemakkelijk door het
celmembraan. Bv. oestradiol, testosteron en cortisonen, vitamine D(pre-hormoon van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Aycanur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51292 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen