Personen- en familierecht leerdoelen week 1
Leerdoelen
Verklaren waarom de uitspraak in de Marckx-zaak van belang is
geweest voor het Nederlandse recht.
Het was een baanbrekend arrest dat de opmaat heeft gevormd tot een hele
stroom aan jurisprudentie waarin nationale rechtsregels in strijd met artikel 8
EVRM zijn bevonden.
Casus: een Belgische dame was ongehuwd en had een dochter. Mevrouw vond
dat zij als ongehuwde moeder ten onrecht werd gediscrimineerd door de
Belgische wetgeving. Volgens de Belgische wetgeving van dat moment was een
ongehuwde moeder namelijk, anders dan een gehuwde moeder, in juridisch
opzicht niet meteen de moeder van haar kind. Zij moest om dat te
bewerkstelligen haar dochter eerst erkennen en om ook een band tussen haar
familieleden en haar dochter te bevestigen moest ze haar dochter erna ook nog
adopteren. Hiermee werd de dochter achtergesteld als het kinderen van
gehuwden waarvan de band wel automatisch bij de geboorte werd gevestigd. De
bedoeling van de Belgische wetgeving was dat mensen eerst zouden gaan
trouwen voordat zij aan kinderen begonnen. Moeder ging naar het EHRM en
kreeg gelijk, namelijk dat het in strijd was met artikel 8 EVRM.
Familylife moet niet op een statische manier maar op een dynamische manier
worden geïnterpreteerd.
Niet alleen negatieve (dat de staat zich niet mag inmengen in de grondrechten
van de burgers), maar ook positieve(staat is juist tot handelen verplicht)
verplichtingen uit artikel 8 EVRM.
Ook betrekkingen tussen andere verwanten (i.c. grootouders en kleinkinderen)
vallen onder het begrip family life. Het gaat dus echt om gezins- EN familieleden.
Onderbouwen wanneer in het familierecht tussen twee personen sprake
is van family life.
Familylife bestaat o.a. tussen:
Echtgenoten
Moeder en kind (direct door geboorte)
Juridisch vader (door bijv. huwelijk of erkenning) en kind;
En verder onder omstandigheden tussen:
Biologische vader en kind (mits er sprake is van bijkomende
omstandigheden)
Grootouders en kleinkind
Pleegouders en kind
Kortom: familylife is een autonoom begrip waarin talrijke betrekkingen van
juridische, biologische en feitelijke aard hun plaats vinden.
Globaal aangeven welke rechten en plichten kunnen voortvloeien aan
een relatie die als family life kan worden bestempeld.
,Rechten en plichten familylife:
Het recht op contact (zorgverdeling/omgang)
Het recht op informatie
Gezamenlijk gezag
Recht van ouder en kind op verzorging en opvoeding van het kind door de
ouder
Aanspraak van het kind op levensonderhoud
Aanspraken betreffende een geslachtsnaam
De begrippen family life, familierechtelijke betrekkingen,
bloedverwantschap en
aanverwantschap met elkaar vergelijken en uitleggen in welk opzicht
deze begrippen van elkaar verschillen.
Familylife
- = een nauwe, persoonlijke betrekking.
- Gaat niet alleen tussen ouders en kinderen, maar ook tussen grootouders,
andere bloedverwanten of niet-bloedverwanten.
Familierechtelijke betrekkingen art. 1:197 BW
- kind en ouder: gaat om de juridische ouders
- = hetzelfde als bloedverwantschap.
Bloedverwantschap art. 1:3 lid 1 BW
- juridisch bloedverwantschap.
- = hetzelfde als familierechtelijke betrekkingen.
Aanverwantschap art. 1:3 lid 2 BW
- = bloedverwanten van je partner, schoonfamilie.
Aangeven in hoeverre minderjarigen in het Nederlandse recht bekwaam
zijn tot het verrichten van rechtshandelingen.
Hoofdregel: art. 3:32 BW, tenzij de wet anders bepaalt:
1. Alle minderjarigen staan onder gezag
2. Minderjarigen zijn voorwaardelijk handelingsbekwaam (1:234 lid1 BW)
namelijk:
- met (veronderstelde) toestemming van wettelijk vertegenwoordiger lid 3
- voor zover de wet niet anders bepaalt: t.a.v.
o Maken testament
o Sluiten aok
o Sluiten geneeskundige behandelingsovk
o Verzoek handlichting
o Verzoek benoeming bijzondere curator
o Informele rechtsingang
Handlichting 1:235 BW: bij de leeftijd van 16 jaar. Lid 2: hebben ouders een
vetorecht.
Positieve verplichtingen: staat is tot handelen verplicht
Negatieve verplichtingen: onthoud je van inmenging
, Uitleggen wat de gevolgen zijn van de voorwaardelijke
handelingsbekwaamheid van minderjarigen.
Voorwaardelijk handelingsbekwaam art. 1:234 lid 1 BW
- = handelingsbekwaam, mits (als):
- met (veronderstelde) toestemming van wettelijk vertegenwoordiger (die
gezag uitoefenen) (zie ook lid 3= dat soms toestemming niet nodig is.
Denk aan rechtshandeling waarvan in het maatschappelijke verkeer
gebruikelijk is dat minderjarige deze verricht)
- voor zover de wet niet anders bepaalt.
- een rechtshandeling van een onbekwame kan worden vernietigd 3:32 BW. Heeft
terugwerkende kracht.
De wet bepaalt WEL anders t.a.v.:
- het maken van een testament
- sluiten van een aok
- sluiten van een geneeskundige behandelingsovk (een arts zou wel anders
kunnen beslissen n.a.v. goed hulpverlenersschap. Denk aan ingreep op het
terrein van plastische chirurgie.
- verzoek handlichting 1:235
- verzoek benoeming bijzondere curator 1:250 BW
- informele rechtsingang 1:3:77g
Kennisclips
Bronnen
De wet (boek 1 en Rv)
Internationale verdragen (EVRM en IVRK)
Jurisprudentie (Uit Nederland en Straatsburg)
Familylife
Als er tussen 2 personen sprake is van een band als familylife (8 EVRM) kan dat
rechten en plichten met zich meebrengen vb: recht op omgang.
Artikel 8 – Recht op eerbieding van privé, familie- en gezinsleven.
1. Een ieder heeft recht op respect voor zijn privé leven, zijn familie- en
gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie.
2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de
uitoefening van dit recht, dan voor zover bij wet is voorzien en in een
democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van
(beperkingscriteria):
- de nationale veiligheid
- de openbare veiligheid of het economisch welzijn van het land
- het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten
- de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of
- voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.
(Voor inmenging moet een wettelijke basis zijn en er moet een noodzaak
aanwezig zijn!)
Als een grondrecht botst met een ‘’gewoon’’ recht moeten deze tegen elkaar
worden afgewogen.
Doorwerking EVRM in Nederlandse rechtsorden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zjeex. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.