Het verband tussen gepest worden op het werk in de gezondheidszorg en depressieve klachten
en de rol van sociale steun
Naam: E.E. Mars
Studentnummer: 852302672
Cursus: PB0712 Literatuurstudie
Begeleider: Nikki van Eijk
Examinator: dr. Jenny van Beek
Inleverdatum: 24 augustus 2023
, Het verband tussen gepest worden op het werk in de gezondheidszorg en depressieve klachten
en de rol van sociale steun
Pesten op het werk is een veelvoorkomend probleem. Pesten op het werk bestaat uit negatief
sociaal gedrag zoals kwellen, uitsluiten, beledigen of het negatief beïnvloeden van iemands werk.
Hierbij is het slachtoffer herhaaldelijk en aanhoudend blootgesteld aan pesten. Als gevolg van de
pesterijen ontstaat er een disbalans in de machtsverhouding tussen de dader en het slachtoffer. Het
slachtoffer kan zich hier moeilijk tegen verdedigen (Einarsen, 2020). Het meest voorkomende
pestgedrag in de gezondheidszorg komt vanuit collega’s, hieronder valt het ‘negeren, het verbergen
van informatie die iemands taakprestatie beïnvloedt, vernederen of belachelijk maken, het geven van
taken met onmogelijke deadlines, verantwoordelijkheden van taken weghalen en vervangen voor
minder prettige taken (Carter et al., 2013).
In Nederland heeft 26 procent van alle werkenden weleens te maken met pestgedrag op de
werkvloer. Onder zorgpersoneel ligt dit percentage nog hoger: 32 procent van de zorgmedewerkers
heeft te maken gehad met pesterijen. Daarbij treedt 13 procent van de werkgevers niet op tegen
pesten. Een kwart van het zorgpersoneel geeft aan dat de sfeer op het werk is verslechterd door de
coronacrisis (De Hond, 2020).
Pesten heeft ernstige gevolgen voor zowel het individu en de omgeving. Gevolgen voor het
individu kunnen zowel psychisch als lichamelijk zijn. Uit onderzoek blijkt dat mensen die gepest zijn
vaker last hebben van lichamelijke klachten zoals hartkloppingen, hoofd- en buikpijn, hoge bloeddruk
en duizeligheid. Ook hebben zij vaker last van psychische stoornissen zoals depressie,
angststoornissen en posttraumatische stressstoornis. Daarnaast ervaren zij meer negatieve emoties
en twijfel aan zichzelf en hebben vaker last van psychische problemen zoals slaapproblemen,
burn-outklachten en depressieve klachten (TNO, 2020). Uit een onderzoek blijkt dat psychische
problemen en depressie het meest voorkomen onder zorgmedewerkers als gevolg van pesten
(Rodwell & Demir, 2012). De gevolgen voor de zorgmedewerkers kunnen ook tot een onveilige
omgeving leiden voor patiënten. Dit uit zich in het niet mogelijk zijn tot helder nadenken en
, concentreren op taken die behoren tot de zorg van patiënten (Carter et al., 2013). Daarnaast brengt
pesten gevolgen voor de werkgever met zich mee. Het leidt tot meer ziekteverzuim en verloop,
vermindering van productiviteit en hogere kosten door het verloop van personeel (Bennett &
Sawatzky, 2013).
Kijkend naar de gevolgen van gepest worden op het werk in de gezondheidszorg is het van
belang om te kijken naar factoren die hierbij een beschermende rol kunnen spelen. Een belangrijke
factor is sociale steun. Sociale steun wordt gedefinieerd als interacties die ondersteunen tussen
mensen die de sociale basisbehoeften van de ontvanger tegemoetkomen (Sonderen, 2012). Uit
onderzoek blijkt dat vooral sociale steun een buffer kan vormen tegen depressieve symptomen
(Gariépy et al., 2016,). Vooral sociale steun van leidinggevenden is belangrijk voor zorgmedewerkers.
Bij gebrek aan sociale steun van leidinggevenden wordt vaker pestgedrag gerapporteerd (Demir et al.,
2013).
Doelstelling
Omdat pesten op het werk problematische gevolgen heeft voor zowel
zorgmedewerkers als zijn/haar omgeving, is het van belang om inzicht te krijgen in factoren die een
rol kunnen spelen bij depressieve klachten onder zorgmedewerkers. Hoewel het verband tussen
gepest worden en depressieve klachten grondig is onderzocht onder zorgmedewerkers, is er minder
onderzoek gedaan naar de mogelijke rol van sociale steun hierin. Indien blijkt dat sociale steun
bijdraagt aan het voorkomen of verminderen van depressieve klachten onder zorgmedewerkers,
biedt dit mogelijkheden voor geschikte interventies voor de werkomgeving van zorgmedewerkers om
pesten tegen te gaan en voor preventie van depressieve klachten. Dit onderzoek draagt bij aan het in
kaart brengen van literatuur rondom de gevolgen van pesten op het werk, depressieve klachten en
sociale steun onder zorgmedewerkers. Op basis hiervan kan een theoretische basis worden gevormd
voor aansluitend vervolgonderzoek.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinemars. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.