Bloedsomloop = de weg die het bloed door het lichaam aflegt.
Een transportsysteem heeft in ieder geval altijd:
⎯ Transportvloeistof: hemolymfe (weekdieren/geleedpotigen) en bloed (overige dieren)
⎯ Set buizen: bloedvaten.
⎯ Holle spier met pompwerking: het hart.
Open bloedsomloop: hemolymfe/bloed stroomt vanuit hart → lichaamsholten. Via open eindige
vaten stroomt de zuurstofarme vloeistof terug → het hart. (De meest ongewervelde dieren hebben
een open bloedsomloop.)
Gesloten bloedsomloop: hart zorgt dat bloed voortdurend stroomt.
Enkelvoudige bloedsomloop: (vissen) Dubbele bloedsomloop: (mens) van hart naar longen
Zuurstofarme bloed door hart naar en terug, daarna van hart naar lichaam en terug.
kieuwen gepompt.
Van daar gaat zuurstofrijke bloed Kleine bloedsomloop: Grote bloedsomloop:
rechtstreeks naar organen. Het hart 1e harthelft zuurstofarm 2e harthelft zuurstofrijk
pompt bloed in 1x rond. bloed vanuit hart → bloed vanuit hart →
longen → rest van lichaam →
zuurstofrijk bloed naar zuurstofarm bloed naar
hart. hart.
10.2 Bloedvaten
Bloedvatenstelsel = hart + bloedvaten. Het hart pompt het bloed door het lichaam via de
bloedvaten.
Slagaders Aders
3 soorten bloedvaten: Stroomrichting Gaan van het hart af Gaan naar het hart toe
Zuurstof Zuurstofrijk + voedselrijk Zuurstofarm + voedselarm
• Slagaders
bloed bloed
• Aders Kleppen x 🗸
• Haarvaten Wand Dikke, gespierde wand, Dun en flexibel
Waarom hebben aders enigszins stug.
kleppen? Bloed gaat Bloeddruk Hoge bloeddruk, zorgt Lage bloeddruk, zuigkracht
tegen zwaartekracht voor stroming van bloed van hart zorgt ervoor dat
in, dus kleppen nodig. naar organen. het terug kan naar het hart.
Zodra slagader orgaan in gaat, gaat het over in haarvaten. De wand van de haarvaten zijn slechts één
cellaag dik. Dit is de plek waar uitwisseling van stoffen tussen cellen plaats vindt. Dit noem je
gaswisseling. Hiervoor kleine openingen in wand.
Elke slagader/aders die naar een orgaan gaan/komen, zijn naar dat orgaan genoemd:
nierslagader, leverslagader, leverader en halsader.
4de type bloedvat: poortaders. Een poortader vervoert bloed vanuit een orgaan naar een ander
orgaan en niet naar het hart. De poortader bij de lever vervoert zuurstofarm+voedingstoffenrijk
bloed vanuit darmen naar lever. De voedingsstoffen zijn vanuit de spijsbrij in de darmen opgenomen
in het bloed. De lever heeft dus 2 bloedvaten. Leverslagader en (lever)poortader.
, ⎯ Slagaders vervoeren zuurstof- en voedselrijk bloed naar organen.
⎯ Weefsels van organen kunnen in leven blijven en taken goed uitvoeren.
⎯ Nemen zuurstof en voedsel op en ontstaan afvalstoffen: koolstofdioxide.
⎯ Koolstofdioxide in zuurstof- en voedselarme bloed via aders terug naar hart.
Uitzondering: longslagader bevat zuurstofarm bloed en afvalstoffen. In longen gaswisseling.
Longader stroomt terug naar hart met zuurstofrijk bloed.
5 bloedvaten vast aan hart: longader, longslagader, bovenste holle ader, onderste holle ader en
aorta (lichaamsslagader). Aorta = grootste slagader van lichaam waar alle slagaders (behalve
longslagader) van aftakken.
10.3 Het hart
Het hart bestaat voornamelijk uit hartspierweefsel.
Het hart bestaat uit 2 harthelften. Elke
harthelft heeft 1 boezem en 1 kamer. De
wanden van de kamers zijn sterk gespierd en
kunnen krachtig samentrekken. De boezems
hebben een dunne wand, deze hoeven alleen
het bloed naar de kamers te pompen.
Tussen boezem en kamer zit hartklep (dus 2) ze
verhinderen dat het bloed van de boezem
terugstroomt als de kamers samentrekken.
Halvemaanvormige kleppen: tussen
rechterkamer en longslagader + tussen
linkerkamer en aorta. Zorgt dat weggepompt
bloed uit kamers niet terugstroomt naar hart.
Kleine bloedsomloop: rechterkamer ► longslagader ► naar de longen ► longader ► linkerboezem.
Grote bloedsomloop: linkerkamer ► aorta ► lichaam ► holle aders ► rechterboezem.
Hartcyclus bestaat uit 3 fasen:
Fase 1: ontspanningsfase (diastole) Fase 2: boezemsystole: Fase 3: kamersystole:
- Boezems en kamers - Boezems trekken samen, - Boezems ontspannen,
ontspannen kamers ontspannen kamers trekken samen.
- Hartkleppen zijn open - Hartkleppen zijn open - Hartkleppen zijn dicht.
- Halvemaanvormige - Halvemaanvormige - Halvemaanvormige
kleppen zijn dicht kleppen zijn dicht kleppen zijn open
- Bloed stroomt door - Bloed stroomt door kamers - Bloed stroomt naar
boezems en kamers binnen (slag)aders.
Bloed dat langs organen is geweest, stroomt via onderste/bovenste holle ader de rechterboezem
weer in.
Hartspier zelf wordt gevoed door kransslagaders (zuurstofrijk bloed). Dat zijn vertakkingen van aorta,
die om het hart heen liggen. Via de kransaders komt het zuurstofarme bloed terug in de
rechterboezem.
Volhouden van hartritme (70x per minuut) is van levensbelang. Cellen kunnen niet te lang zonder
zuurstof. Bloeddruk bestaat uit 2 cijfers. Bijv. 120/80 (120 over 80). 120 = bovendruk, gevolg
kamersystole. 80 = onderdruk, gevolg van kamerdiastole.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LeaVWO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,39. Je zit daarna nergens aan vast.
