College aantekeningen
Casuscolleges BA II Staatsrecht (Universiteit Leiden)
- Vak
- Staatsrecht
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Zeer uitgebreide casuscolleges van week 1 t/m 6.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 38 pagina's
Voorbeeld 2 van de 38 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
2 beoordelingen
Door: soukainaelmazari • 3 jaar geleden
Door: joasbakker • 5 jaar geleden
Het is heel goed en duidelijk
Voorbeeld van de inhoud
Casuscollege Staatsrecht, week 1Vraag 1
a: Als je naar de Grondwet uit 1938 kijkt onder hoofdstuk 2 dan zie je in artikel 21 lid 2 staan "dat de
koning in geen geval bevoegd is om de zetel van de regering buiten het Rijk te verplaatsen".
b: Omdat de bovenstaande grondwettelijke norm is geschonden (koningin Wilhelmina heeft dit
namelijk in 1940 gedaan), heeft Ad in beginsel gelijk.
1. Issue: Is er sprake van een rechtvaardiging voor het schenden van de hierboven genoemde
grondwettelijke norm (artikel 21 lid 2 Grondwet 1938)?
2. Rule: Achterin het boek op bladzijde 80 vind je het noodrecht. En die regel luidt als volgt: "als
dat strikt noodzakelijk is ter bewaring van de maatschappelijke orde, dan mag de
constitutionele orde worden doorbroken". hierbij is de 'als-dan-constructie' erg van belang!
3. Rechtsbron: ongeschreven staatsrecht;
4. Application: Als je een beroep wil doen op die rule, dan zijn twee dingen noodzakelijk:
- In de eerste plaats dat het 'strikt noodzakelijk' is wat Wilhelmina deed? De norm van
strikt noodzakelijk is te vergelijken met 'evenredigheid'. Met strikt noodzakelijk moet
je dan ook echt zien dat men niet anders had kunnen handelen dan hij/zij heeft gedaan
in de gegeven situatie;
- In de tweede plaats dat het de 'maatschappelijke orde/vrede diende'. De norm van
maatschappelijke orde is te vergelijken met een 'legitiem doel'.
Het gewenste tentamen antwoord ziet er dus als volgt uit:
Eén redenering om het handelen van de regering in mei 1940 te rechtvaardigen (issue) is het
'buitenwettelijk noodrecht': "indien strikt noodzakelijk, mag een regering met doorbreking van de
constitutionele orde handelen ter bewaring van de maatschappelijke orde" (rule).
Dit is ongeschreven staatsrecht (bron voor de rule). Het 'bewaren' van de maatschappelijk orde
betekende in de meidagen van 1940 het blijven bevechten van de Duitsers en daarvoor was
doorbreking van de constitutionele orde de enige optie (application). Het handelen van de regering in
mei 1940 was gerechtvaardigd (conclusion). Ad heeft ongelijk.
Van den Bergh/Staat arrest:
- De rechter mag op grond van artikel 120 van de Grondwet, de wet niet toetsen aan de
Grondwet (toetsingsverbod);
- De Hoge Raad bepaalt vervolgens: dat de rechter niet alleen mag toetsen aan de materiële
normen van de Grondwet, maar ook niet aan de procedurele normen van de Grondwet. De
rechter is dan niet bevoegd om te toetsen en mag dus niet toetsen of een wet bijvoorbeeld
geldig tot stand is gekomen;
- De Hoge Raad moest zich tevens bezinnen op de vraag of wat nou het ultieme eindpunt van de
hierboven geformuleerde redering is.
De rechter mag wel toetsen of er sprake is van een geldige wet;
De rechter mag niet de geldige wet toetsen aan een procedurele norm. De rechter
mengt zich niet in de totstandkoming van wetten en toetst deze niet aan de
1
, Grondwet, mits (1) de wetten zijn aangenomen door de Staten-Generaal (zowel
Eerste- als Tweede Kamer) en (2) gepubliceerd/bekrachtigd zijn door de koning
(blijkens de handelingen= verslag van de SG).
c: Dat uit het bovenstaande volgt dat de rechter, gesteld voor de vraag of enig zich blijkens de wijze
van afkondiging als wet aandienend voorschrift inderdaad in de zin van artikel 87 Grondwet kracht
van wet heeft doordat de in dat artikel bedoelde (1) aanneming door de Staten-Generaal en (2)
goedkeuring/bekrachtiging door de Koning hebben plaatsgevonden, bij de beantwoording van deze
vraag het standpunt, dat ten aanzien van die aanneming blijkens de voor zijn kennisneming vatbare
stukken door de Staten-Generaal zelf is ingenomen, zal hebben te eerbieden.
d: Kenmerken van een 'geldige' staat:
- Grondgebied;
- Macht;
- Legitimiteit/gezag feitelijke macht en morele aanvaarding.
e: Ja, hij moet zijn boetes blijven betalen. Althans, de staat is niet non-existent (niet bestaand). Een
eventuele schending van artikel 21 lid 2 Grondwet 1938 heeft de geldigheid (het juridische bestaan)
van de Staat der Nederlanden niet geraakt. Er wordt nog altijd voldaan aan de kenmerken grond,
macht en gezag.
Vraag 2
a: De elementen van de rechtsstaat zijn als volgt (Staatsrecht, nr. 6):
1. Legaliteit: wettelijke grondslag voor overheidsoptreden democratie hoort hier ook bij;
2. Machtenscheiding (verticaal en horizontaal);
3. Onafhankelijke rechterlijke toetsing;
4. Grondrechten.
b:
(1) Legaliteit: wettelijke grondslag voor overheidsoptreden
Issue: Sinds wanneer voldoet de Nederlandse rechtsorde aan het vereiste van het legaliteitsbeginsel?
Rule: Aan het legaliteitsbeginsel wordt voldaan als voor elke overheidsbevoegdheid een grondslag in
de wet of Grondwet wordt vereist;
Bron van de rule: doctrine;
Application: Om de hierboven geformuleerde issue te kunnen beantwoorden, moet de volgende vraag
worden gesteld: sinds wanneer is een grondslag in wet of Grondwet vereist? En wat is daar het
antwoord op?
Conclusion: Juist, het Meerenberg arrest (1879).
Je kunt tevens gaan betogen dat het Fluorideringsarrest (1973) eigenlijk een cruciaal onderdeel is
van de legaliteitsgedachte, omdat in dit arrest niet alleen dat het formeel goed op orde moet zijn, maar
dat belangrijke beslissingen ook inhoudelijk alleen maar door de volksvertegenwoordiging mogen
worden genomen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Juliette. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 61001 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen