Samenvatting van het vak Beleidsdynamiek en Issue management van de master Beleid en politiek aan de Erasmus Universiteit.
OOK VAN TOEPASSING VOOR DE MASTER COMPLEXE SYSTEMEN. Voor master complexe systemen komen 6 van de 8 colleges overeen.
Het zijn maatschappelijke vraagstukken omdat de menselijke
factor er in zit
Vindt plaats door:
Politiek
o Gezaghebbende toebedeling van waarden voor de
samenleving als geheel in de context van schaarste.
o Discussie van waarden
Beleid
o Verzameling van doelen en middelen in een
bepaalde volgorde.
o Stolling van de afweging van waarden
Sturing
o Doelgerichte beïnvloeding in een bepaalde context
Beleid ontstaan na problemen
Het moet de oplossing zijn voor de problemen
Kenmerken overheidsbeleid
Beschrijft hoe een overheid met een maatschappelijk probleem omgaat.
Vaak (in meer of mindere mate) sectoraal.
Met een vorm van politieke bekrachtiging (“primaat”).
Fungeert als agenda voor de uitvoering. Fungeert als toetsingskader om iets (niet) te doen of
toe te staan.
Geïnstitutionaliseerd in directies, nota’s, regels en uitvoeringsorganisaties
Klassieke lineaire beleidsbenadering
Inhoudelijke kernbegrippen
o Probleem en oplossing
Beleid start met een maatschappelijk probleem
o Agendavorming
Komt op politieke agenda en stoot door naar bestuurlijke agenda
Ambtenaren krijgen opdracht oplossing te maken die ze er goedkeuring voorleggen aan
politiek en bestuur
Bekrachtigd beleid wordt uitgevoerd door uitvoerders
Beleid is enerzijds de analyse van een vraagstuk en vervolgens een omschrijving van de
gekozen oplossing en onderbouwing waarom het het probleem oplost (beleidstheorie)
Kernvragen bij beleid
Weten we wat ‘het probleem’ is
o Consensus over waarden
Weten we wat het probleem veroorzaakt?
,Problemen en structurering (Rob Hoppe)
Rob Hoppe: eerst structuren (puzzling), grip krijgen op het probleem. Beleidstheorie
opstellen, wat is in bepaalde context de oorzaak van een probleem, welke doelen of
middelen? Ofwel methodische aanpak.
Beleidsanalyse is het structureren van problemen
o Afbakenen zodat het probleem behapbaar wordt
o Analyse van causale en finale relaties
o Doel- en middelbepaling
o Rationele, methodische activiteit
Probleemstructurering is in meer of mindere mate mogelijk, want problemen zijn er in alle
soorten en mate
Beleidsproblemen
Probleem is de discrepantie tussen maatstaf (een beginsel, norm of doel) en voorstelling van
bestaande/te verwachten situatie.
Verschil tussen hoe je zou willen dat een situatie is, en hoe je de huidige situatie ervaart.
Feiten = wat is het probleem? Wat zijn oorzaken van het probleem?
Normen = hoe zouden we willen dat situatie is? wat moeten we doen?
Zijn beide afhankelijk van positie en achtergrond van persoon
Probleemstructurering
Kans op verkeerde problemen neemt toe
Als we inzien dat probleemdefiniëring verloopt via een proces van strijd en onderhandeling,
in een context van bounded rationality,
Dan kan het zijn dat het probleem ‘verkeerd’ wordt gedefinieerd
En dat de uitkomst zich niet meer verhoudt tot het onderliggende (ervaren) probleem.
Oplossingen kunnen leiden tot nieuwe problemen
Beleid zit niet altijd goed door dynamische wereld en onverwachte neveneffecten.
o Bindende krachten, zoals kerk, zijn verdwenen
o Vloeibare samenleving leidt tot improvisatie
Nieuwe weg is nog niet uitgestippeld
Volgens Beck leven we in een ‘Risk society’
, o Moderniteit bijt zichzelf in haar staart
De-localization: oorzaak en gevolg liggen ver uiteen
Incalculableness: echte risico zit minder in 1 oorzaak-gevolg relatie maar in een samenloop
van omstandigheden
Non-compensability: gevolgen zijn nauwelijks herstelbaar Maakt dat oplossingen voor het
ene probleem elders weer problemen verergeren.
We leven in een netwerksamenleving
Netwerken vormen de context van problemen
Zijn gelijktijdig vervlochten en gefragmenteerd
Pluralisering: toenemende waardenpluriformiteit
Micromobilisatie: snel veranderende opinies
Zorgt ervoor dat problemen onderling vervlochten raken.
VUCA
VUCA
De wereld is VUCA geworden
o Volatiel
Instabiel
o Onzeker
o Complex
o Ambigu
Dubbelzinnig
Heeft gevolgen voor het maken van beleid
Steeds meer ongetemde problemen
Problemen of issue
Oplossing van het ene probleem vormt zelf nieuw probleem.
Problemen veranderen terwijl je ermee bezig bent.
Controverse over problemen en oplossingen groeit.
Van (‘getemde’) problemen naar (‘ontembare’) issues.
Bestaand beleid niet zelden hindernis voor oplossing
Improvisatiesamenleving gaat ervan uit dat problemen zich ontwikkelen, terwijl
beleidsmakers ermee aan de slag zijn.
, Beleidsbenadering
Het probleem zoals voorgestructureerd
De oplossing zoals bedacht en bekrachtigd
NPM: op een zo efficiënt mogelijke wijze gestelde beleidsdoelen realiseren
Uitkomsten vloeien logisch voort uit beleid
Issuebenadering
Pogingen om met (de dynamiek van) issues om te gaan.
Colleges van Teisman over het “hoe” van issuemanagement.
Beleid als referentiepunt en als sta-in-de-weg.
Beleid als consolidatie van pogingen van issuemanagement.
Issuemanagement “veronderstelt” / impliceert beleidsverandering.
Is beleid eigenlijk wel ‘veranderlijk’ en onder welke omstandigheden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anderslortzer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
