Hersenen, CVA en de ziekte van Parkinson
● de functies van de grote hersenen benoemen.
grote hersenen= cerebrum, bestaat uit twee hersenhelften, verbonden met het
corpus callosum.
grote hersenen verdeeld in vier kwabben:
- frontaalkwab
- parietaal kwab
- temporale kwab
- occipitale kwab
hersenschors omgeeft de grote hersenen, functies van de hersenschors:
- hogere hersenfuncties, zoals taal, geheugen, verantwoordelijkheidsgevoel,
denken, redeneren, moreel, besef, beslissingen nemen en leren
- zintuiglijke waarneming, waaronder het voelen van pijn, temperatuur en
aanraking, het gezichtsvermogen, het gehoor, de smaakzin en de reuk
- opwekking en besturing van spiersamentrekkingen en dus willekeurige
beweging
● de belangrijkste functionele gebieden van de grote hersenen
aanwijzen en beschrijven in welke hersenkwab de gebieden zich
bevinden.
verschillende functiegebieden:
- motorische gebieden, die de willekeurige skeletspier bewegingen besturen
- sensorische gebieden, die zintuigprikkels ontvangen en verwerken
- associatiegebieden, die te maken hebben met de integratie en uitvoering van
complexe geestelijke functies, zoals intelligentie, geheugen, redeneren,
beoordelingsvermogen en gevoelens
in het algemeen→ gebieden uit voorstel deel van de schors bij de centrale
groeve betrokken bij motorische functies en die in de gebieden erachter
bij sensorische functies.
motorische gebieden van de hersenschors:
- primaire motorische schors
ligt in de voorhoofdskwab vlak voor de centrale groeve. de cellichamen zijn
piramidevormig en controleren de activiteit van de skeletspieren.
, - gebied van broca
ligt in de lobus frontalis (voorhoofdskwab) vlak boven de sulcus lateralis (laterale
groeve) en bestuurt de spieren die nodig zijn om te spreken. bij rechtshandigen is
het gebied in de linker hersenhelft dominant en andersom
sensorische gebieden van de hersenschors:
- somatosensorische schors
gebied vlak achter de centrale groeve, waar (somatische) pijn, temperatuur, druk,
spierbewegingen en de positie van gewrichten (proprioceptie) bewust worden.
- auditieve cortex
ligt vlak onder de lateral groef en de slaapkwab. de zenuwcellen ontvangen en
interpreteren prikkels die uit het binnenoor worden aangevoerd door het cochleaire
deel van de nervus vestibulocochlearis (achtste hersenzenuw)
- olfactorische cortex
ligt diep in de temporale kwab en interpreteert prikkels uit het olfactorische
epithelium van de neus, die zijn overgedragen door de nervus olfactorius d. en s.
(eerste hersenzenuw paar)
- smaakgebied
ligt vlak boven de sulcus lateralis in diepe lagen van het somatosensorische gebied,
ontvangt prikkels van sensorische receptoren in de smaakpapillen en neemt deze
waar als smaak
- visuele schors
ligt achter de pariëto-occipitale groeve en omvat het grootste deel van de occipitale
kwab. de nervus opticus (tweede hersenzenuw) voert prikkel van de retina naar dit
gebied, dat als gezichtswaarnemingen interpreteert.
associatiegebieden: zijn met elkaar en met andere schorsgebieden verbonden
door associatiebanen. ze ontvangen, coördineren, en interpreteren prikkels van de
sensorische en motorische schors, wat de hogere cognitieve vaardigheden mogelijk
maakt.
- premotorische gebied
ligt in de voorhoofdskwab, vlak voor het motorische gebied. neuronen hier
coordineren beweeingn die worde opgewek door de primaire motorische schors,
zodat aangeleerde bewegingspatronen kunnen worden herhaald. als zn
bewegingspatroon eenmaal is vastgelegd, duidt men het aan als handvaardigheid.
- prefrontale gebied
ligt voor het premotorische gebied en omvat de rest van de frontale kwab. het is een
groot gebied en bij mensen sterker ontwikkeld dan bij andere dieren. tot de
verstandelijke functies die hier worden bestuurd behoren het tijdsgevoelig, het